Test: Harley-Davidson LiveWire

Dat is echter precies wat is gebeurd met het debuut van de 2020 LiveWire, waarvan de leveringen binnenkort via 250 genomineerde dealers wereldwijd (waarvan 150 in de VS) zal worden opgestart, later gevolgd door de rest van de in totaal 1.800 wereldwijde outlets. Het is de volbrenging van een vooruitziend project dat in 2010 begon, net op het moment dat Tesla z’n momentum begon te krijgen en het in het noorden van Californië gevestigde Zero Motorcycles haar eerste elektrische motoren begon te leveren. Een vroege samenwerking tussen Elektro padvinders Mission Motors in San Francisco leidde tot een 33-tal merkloze prototypes, Knijp nog eens effe, dat ik zeker weet dat ik niet droomwelke in 2014 een wereldtournee maakten en 12.000 verschillende potentiele klanten in de gelegenheid stelde het prototype te rijden en te evalueren. 

Op basis van die feedback, verkregen in gedetailleerd briefings, gaf Harley’s toen net nieuw benoemde President / CEO Matt Levatich in 2015 groen light de LiveWire voor productie te ontwikkelen, met als resultaat dat de motor nu in productie is genomen voor het heftige prijskaartje vanaf € 34.000. Een zeer heftig prijskaartje, zeker als je ‘m vergelijkt met z’n grootste rivaal, de Zero SR/F die in z’n duurste uitvoering voor ‘slechts’ € 23.090 over de toonbank gaat. Inclusief windscherm en handvatverwarming, twee dingen die de Harley niet heeft en dat is toch een behoorlijk premium prijskaartje voor het feit dat er Harley op de tank staat. LiveWire is leverbaar in drie verschillende kleuren – Vivid Black en twee kleuren die exclusief voor LiveWire zijn gemaakt, Yellow Fuse en Orange Fuse, twee kleuren die volgens Harley zijn gekozen om de geavanceerde technologie te reflecteren. 

In tegenstelling tot Harley’s concurrent uit Californië, die in de afgelopen negen jaar al een behoorlijke elektrische klantenkring heeft opgebouwd, heeft Harley die tijd gebruikt om achter de schermen project LiveWire door te ontwikkelen tot de fiets die nu in Harley’s fabriek in York, Philadelphia wordt geproduceerd. Samen met de twee andere goedkopere en simpelere elektrische tweewieler concepten die eerder dit jaar zijn onthuld. “Deze motoren zijn een significant onderdeel van het ‘More Roads to Harley-Davidson’ Het meest tegenstrijdige dat Harley ooit heeft gebouwd: het stuurt én het maakt geen geluid en dat zijn twee dingen die normaal niet in een zin met Harley-Davidson worden uitgesprokenstrategische plan de aanwas van een nieuwe generatie motorrijders te versterken via nieuwe producten in aanvullende segmenten,” zegt Matt Levatich. “We zien elektrische mobiliteit in deze als een zeer belangrijke katalysator. Het is onderdeel van onze investering in nieuwe productsegmenten – maar niet van al onze productinvesteringen, en ik kan je verzekeren dat we blijven investeren in geweldige, traditionele Harley-Davidson motorfietsen. We hebben ons ten doel gesteld om leidinggevend te zijn in het elektrificeren van de sport, net als dat we in 1903 met traditionele motoren hebben gedaan. Dit is deel van de toekomst van Harley-Davidson, en we verwachten hier leidinggevend in te zijn, en een elektrische technologie als onderdeel van een verschuiving naar een bredere portfolio. Dit is deel van de toekomst van Harley-Davidson, en onze toewijding om leidinggevend te zijn in de wereld van elektrische mobiliteit begint dit najaar met de productie van de 2020 LiveWire.”

Tekst: Alan Cathcart
Fotografie: Alessio Barbanti and Matteo Cavadini

Portland, bakermat van E-mobiliteit

De kans om de productieklare LiveWire aan de tand te voelen deed zich voor tijdens de officiële launch voor de wereldpers in Portland, Oregon in het Noordwesten van Amerika. Dat Harley uitgerekend deze locatie heeft gekozen is niet vreemd, hier is volgens een lokale poll elektrische mobiliteit volledig geaccepteerd: 48% heeft een elektrisch voertuig in bezit of heeft er wel eens in gereisd. Daarnaast was Portland ook de geboorteplaats van wat ongetwijfeld de meest geavanceerde elektrische motor ooit geproduceerd is: de prachtige maatstaf-zettende MotoCzysz die vier keer de Isle of Man TT Zero heeft gewonnen en daarbij twee keer de Mugen (Honda) wist te verslaan. Ontwerper Michael Czysz kwam helaas veel te vroeg te overlijden, Het is dat iedereen hier in Harley kleding rondloopt, anders had niemand dit geloofdwaardoor zijn racers het nooit tot productiemodellen voor het grote publiek hebben geschopt (wat wel zijn intentie was), maar de kans om zeven jaar na mijn laatste bezoek aan MotoCzysz hier in Portland LiveWire te testen onderstreept hoe snel elektrische fietsen zijn geëvolueerd een mainstream motor voor een gerenommeerd merk. Harley ziet LiveWire als een rijdende vitrinekast die al het potentieel van elektrische technologie laat zien, vandaar het vette prijskaartje en state-of-the-art onderdelen van firma’s als Bosch, Brembo, Showa, Panasonic en Michelin. LiveWire is het topmodel, dat in de toekomst door meer betaalbare modellen zal worden gevolgd die momenteel in ontwikkeling zijn.

Om LiveWire aan te drijven heeft Harley een beroep gedaan op een vloeistofgekoelde elektromotor met interne permanente magneet die Revelation is gedoopt en is ontwikkeld in samenspraak met een van Europa’s top toeleveranciers van elektromotoren voor automotive mobiliteit. De motor levert 105 pk vermogen met een toerenbegrenzer bij 15.000 tpm en 117 Nm koppel dat vanaf 1 omwenteling per minuut beschikbaar is. Harley claimt dat hiermee de 249 kilo zware fiets 0-60 mph (0-95 km/u) in 3 seconden doet en 60-80 mph (95-130 km/u) in 1,9 seconde. Topsnelheid van LiveWire is op 115 mph (185 km/u) begrensd. De Revelation wordt gevoed door een luchtgekoelde 15,5kWh lithium-ion hoge-volt accupakket dat Harley de RESS noemt, als in Rechargeable Energy Storage System). Gebouwd in Michigan met gebruikmaking van geïmporteerde cellen in een aluminium behuizing, waarop 5 jaar garantie zit maar wat waarschijnlijk twee keer zo lang meegaat, afhankelijk van hoe intens de motor is gebruikt. Het accupakket is in de lengterichting gemonteerd in een
Zeg nou eerlijk, dit ziet er toch uit als een gewone dikke fiets? Maar dan eentje met elektromotor

TFT touchscreen dat kan kantelen, zodat je nooit last van de zon hebt

Het blijft wennen, die knopjes van Harley die anders zijn dan wat de rest van de wereld logisch vindt gietaluminium frame, voorzien van horizontale koelribben die zowel tot de verbeelding spreken alsmede functioneel zijn. Ondanks dat het enige moment dat het accupakket heet wordt het moment is als het bij stilstand wordt opgeladen.  Harley claimt dat LiveWire een actieradius heeft van 235 kilometer in de stad, wat tot 152 kilometer daalt bij gecombineerd stop/go en snelweg gebruik en 110 kilometer bij 110 km/u snelwegrijden, gemeten volgens de MIC testnorm. 

Voor wat het laden van het accupakket betreft verwacht Harley dat LiveWire bezitters dit voornamelijk ’s nachts thuis zullen doen – net als iedereen momenteel met z’n mobiele telefoon doet – via een kabel die onder het zadel is geplaatst. Volgens Harley neemt het laden van 0-100% zo’n 12 uur in beslag met een Level 1 lader die gebruik maakt van een normaal wandcontactdoos, maar dat een Level 3 gelijkstroom snellader (DCFC, Direct Current Fast Charge) het accupakket in 40 minuten van 0-80% oplaadt, of 60 minuten van 0-100%. Alle Harley dealers die LiveWire verkopen hebben de showroom voorzien van een Level 3 DCFC laadstation, waar eigenaren in de VS de eerste twee jaar gratis kunnen stekkeren – een slim initiatief om LiveWire eigenaren ervan te overtuigen ook na de eerste servicebeurt bij 1000 mijl de Harley dealer te blijven bezoeken. Want buiten de tandriem aandrijving, remblokken, banden en olie voor de transmissie en remmen hoef je never nooit terug naar de dealer voor onderhoud.

Het geheel wordt gecontroleerd door een elektrische unit die in een zilveren behuizing is gemonteerd net onder het accupakket, waar ook de elektromotor en de waterpomp die de motor en controller koelt is ondergebracht, met een kleine radiateur net onder de onderste kroonplaat gemonteerd. Ontwikkeld in samenspraak met Bosch en door Harley RDRS (Reflex Defensive Rider System) genoemd, bevat de controller een 6-assige IMU. De IMU monitort niet alleen het niet-uitschakelbare bochten-ABS en tractiecontrole Geen geluid, geen uitlaatgassen. Toch zegt iets mij dat onze overheid iets gaat vinden om toch tegen motoren aan te blijven pissen(die bij stilstand kan worden uitgeschakeld), maar ook anti-lift van het achterwiel, om te voorkomen dat je bij extreem hard remmen het achterwiel de lucht in remt. Daarnaast regenereert LiveWire remenergie als het gas wordt dichtgedraaid en op de motor wordt afgeremd, waarmee weer energie voor het accupakket wordt opgewekt. En dan is er nog zoiets als het DTSCS, ofwel Drag Torque Slip Control System, dat er in feite voor zorgt dat het achterwiel niet blokkeert wanneer je in de regen op gladde ondergrond aan het afremmen bent – je kunt het zien als de elektrische variant op een slipperclutch. 

Het RDRS (weet je het nog: Reflex Defensive Rider System) biedt in totaal 7 verschillende rijmodi, waartussen supergemakkelijk te switchen is via schakelaars rechts op het stuur, of wanneer je stilstaat via het gebruiksvriendelijke 4.3” TFT touchscreen dashboard, dat desgewenst kan worden gekanteld en ook in helder zonlicht goed afleesbaar is. Naast Sport, Road, Rain en Range (aka Eco op andere fietsen) zijn er nog 3 verschillende Custom modes beschikbaar, die je zelf naar eigen geur en smaak kunt instellen via de LiveWire app. LiveWire is ook uitgerust met H-D Connect, dat rijders met hun fietsen aan elkaar koppelt via een Telematics Control Unit die samen met Panasonic is ontwikkeld, gekoppeld met connectiviteit en Cloud services waarbij gebruik wordt gemaakt van de laatste versie van de Harley-Davidson App die van H-D Connect te downloaden is. Dit is het eerste jaar gratis voor LiveWire klanten, vanaf het tweede jaar is er een jaarlijkse contributie waarvan de kosten nog niet zijn bepaald. Gezien het pittige Dat ze hier maar eens subsidies op gaan geven, in plaats van die stomme Tesla'slidmaatschapsprijskaartje van de LiveWire Owners Club durven we echter te stellen dat Harley deze aanpak toch echt moet heroverwegen en H-D Connect gratis moet blijven aanbieden, of op z’n minst voor de eerste eigenaar.

Met H-D Connect wordt data verzameld en naar de app overgeseind om via de smartphone informatie de bieden over tal van functies, waaronder de (laad)status van de batterij en beschikbare range vanaf elke locatie waar een sterk mobiel signaal beschikbaar is. Dat scheelt een hoop nerveus gedoe doordat je op afstand kunt checken hoever ‘ie met laden is of hoever je van een laadstation verwijderd bent. H-D Connect beschikt ook over een diefstalalarm en voertuiglocatie, waardoor je dus op je mobiel kunt zien waar je de motor hebt geparkeerd en een seintje krijgt als er met de motor wordt geknoeid of wanneer ‘ie wordt verplaatst. Wanneer dat laatste ongeoorloofd gebeurt houdt het GPS de locatie bij.
Ziet er gewoon uit als een tank, toch? Zadel is 't prima op uit te houden

Het verschil zie je pas als je de 'tankdop' openmaakt Nog niet genoeg? H-D Connect houdt ook service onderhoud bij en stuurt je notificaties en reminders, en dan is er nog de performance en range optimalisatie. Harley doet in ieder geval flink z’n best om de LiveWire bezitter het maximale uit elektrische connectiviteit te laten halen.

Plaatsnemen op LiveWire is supergemakkelijk dankzij z’n relatief slanke bouw, het toegankelijke 780mm hoge zadel kan trouwens tegen meerprijs door een 25mm lager exemplaar worden vervangen. Eenmaal in het zadel heb je echt niet het idee dat er een 249 kilo fiets volhangen met accu’s onder je reet zit, niet wanneer je stilstaat en niet wanneer je rijdt. Het fors zware accupakket weegt 113 kilo op zich, wat in theorie wat problemen met balans zou kunnen opleveren, maar Harley heeft dit gefikst door het zwaartepunt en de gewichtsverdeling te optimaliseren, waardoor het forse gewicht geeneens opvalt, zelfs niet wanneer je bij lage snelheid door het verkeer manoeuvreert, of op een parkeerterrein. Het eendelige stuur is vlak en relatief breed, wat een licht voorovergebogen semi-sportieve zithouding toejuicht, met de voetsteunen relatief hoog en ver naar achteren geplaatst. Dit is zeker het sportiefste model dat Harley ooit heeft gebouwd, evenals het krachtigste. Het lage zadel geeft je het gevoel een met de motor te zijn.

Verslavend lekker

Dit is nu denk ik wel het juiste moment om heel bescheiden aan te kaarten in de laatste tien jaar meer verschillende elektrische motoren op straat én circuit te hebben gereden dan wie dan ook op deze planeet. En daarmee om LiveWire gedegen te kunnen evalueren behoorlijk wat referenties heb. Nog maar goed en wel op weg was het mij al duidelijk dat Harley’s E-Team (da’s nog eens wat anders dan het A-Team) onder leiding van Kolonel Hannibal Smith, oh nee, ik dwaal af, Glen Kovac fantastisch werk heeft afgeleverd. "Dus ik kom die bocht uit," krijgt zo een heel andere dimensieWegrijden in Road modus leerde me hoe prachtig de ‘gas’respons is, met een legendarische verbinding tussen je rechterhand en de achterband bij elke stand van het gas. Ondank z’n gewicht is LiveWire gemakkelijk te rijden met de voetjes aan de grond op een parkeerplaats – terwijl tegelijkertijd de fiets er compleet controleerbaar als een speer vandoor gaat wanneer je op een bochtige weg het gas vol tegen de stuit opendraait. Net als alle andere E-fietsen wordt deze LiveWire al snel verslavend, mede doordat je in doodse stilte rijdt en dus niemand tot overlast bent. Het enige wat je hoort is die janktoon van de planeettandwielen van de primaire overbrenging, het zoemend geluid van de tandriem bij lage snelheid en de rolweerstand van de banden. Boven de 80 km/u neemt windruis het over, tot aan de topsnelheid van 185 km/u. Verslavend is zeker het goede woord, en de manier waarop LiveWire telkens weer extra vermogen achter de hand lijkt te hebben wanneer je dat nodig hebt – Maakt niet uit trouwens. Dus ik kom die bocht uit...zelfs in Road modus – is indrukwekkend. Even het gas vol open en je knalt zo flink wat auto’s voorbij. In de stad heb je het voordeel dat je niet twee vingers continue aan de koppeling moet houden, of aan het schakelen blijft om momentum te houden. Gewoon gas en gaan – maar dan in de wetenschap dat je meer vermogen tot je beschikking hebt dan de krachtigste maxi-scooters. 

Alle vier de ingestelde rijmodi zijn duidelijk anders ten opzichte van elkaar, maar ik denk wel dat ze het bij Harley bij de Sport modus niet goed hebben gedaan. Dat is omdat ondanks het gedegen Brembo rempakket Harley in de Sport modus nog wat extra remkracht regenereert. Dat levert weliswaar een lekker directe gasrespons op, maar zorgt er ook voor dat het moeilijk is om je momentum te houden op een bochtige bergpas omdat bij gasdicht LiveWire te veel op de motor afremt. En dus moet je telkens weer accelereren richting de apex van de bocht. En de volgende bocht weer. Als Harley dit kan moet iedereen het toch kunnen, zou je zeggen. Kom maar op...Bij een normale fiets kies je gewoon je versnelling, legt de motor van het ene op het andere oor en laat ‘m door een serie aan bochten vloeien, maar dat is geen optie bij LiveWire, wat het lastig maakt om vloeiend te rijden. Nu kun je dat regenereren via de app wel instellen, maar ik zou liever zien dat je dat met een kop op het stuur zou kunnen doen. 

Waar je in Sport (te) veel motorrem hebt, heeft de Rain modus amper motorrem, waardoor je juist de remmen zult moeten gebruiken om af te remmen. Precies in de situatie wanneer je dat eigenlijk niet wilt. Tuurlijk, LiveWire heeft bochten-ABS dat je van een crash zal behoeden  (tenminste, dat zal proberen te doen), maar toch, Harley’s idee dat je het achterwiel wel eens zou kunnen blokkeren wanneer je het gas dichtdraait is redelijk onwaarschijnlijk. Goed, hebben die drie extra rijmodi in ieder geval toch wel zin. 

In het prachtige weer waarmee we de hele dag waren gezegend kwamen de uitstekende stuureigenschappen van het LiveWire frame goed tot uiting. Met 1.490mm is de wielbasis relatief behoudend, zeker voor Harley begrippen. De geometrie is goed gekozen om ervoor te zorgen dat de fiets gemakkelijk stuurt en vertrouwen wekt. De 43 mm Showa BPF upside-down voorvork is onder een hoek van 25,5° geplaatst met 108 mm naloop, wat heeft geresulteerd in een fiets die verassend gemakkelijk stuurt voor een 250 kilo zware fiets – die never nooit zo zwaar aanvoelt. Hij stuurt echt goed, vooral bij lage snelheid waar het brede stuur ervoor zorgt dat je gemakkelijk en precies van richting kunt veranderen. Bovendien houdt de motor mooi zijn lijn in een krappe bocht en is ‘ie stabiel bij het aanremmen.
Geen goedkope shit, maar dat mag ook wel voor 34 ruggen! Showa volledig instelbare porno

Dit is dus het grote verschil, maar ze hebben 't wel zo vormgegeven dat 't niet oubollig oogt

Vette shit ook bij de remmen, Brembo Monobloc, omdat het kan Zowel de voorvork als de Showa BFRC achtershock zijn volledig instelbaar en hebben 115 mm veerweg. Waar de voorvork de flinke oneffenheden in het Portland metropoolgebied goed leek te kunnen absorberen kon dat echter niet van de achterkant worden gezegd, meer dan eens voelde het als een rodeopaard. Misschien dat dat extra gewicht van een accupakket om een zwaardere veer vraagt, nu is het comfort onmiskenbaar hard.

Dan nog even de banden, de Michelin 17” Scorcher sportbanden zijn aan de zijkant van de naam Harley-Davidson voorzien, daarmee aanduidend dat ze speciaal voor LiveWire zijn ontwikkeld. De grip op zich was wel oké, maar erg veel feedback gaven ze niet, haast alsof de zijkanten zo zeer waren versterkt om het extra gewicht te kunnen dragen, dat ze niet meer genoeg konden flexen om je dat lekkere gevoel te kunnen geven. Ik hoop trouwens dat deze Michelins net zo snel opwarmen als Dunlop, Bridgestone en Pirelli/Metzeler banden momenteel doen, want in tegenstelling tot een benzinemotor hoeft een elektrische fiets niet eerst op temperatuur te worden gebracht. Met 26° Celsius in Oregon konden we daar ditmaal weinig zinnigs over zeggen. Oh ja, de 180/55 ZR17” achterband heeft 45° hellingshoek aan beide zijden 45 graden hellingshoek, d'r zijn genoeg 'gewone' motoren die dat niet halen. Ik bedoel maarvoordat iets het asfalt raakt (in mijn geval de zijstandaard), wat in de bergen wel lekker voor het zelfvertrouwen is.

Waar ik de nodige vraagtekens bij de banden stel is er geen woord verkeerd over de remmen, de Brembo’s zijn momenteel misschien wel de beste remmen op een elektrische motorfiets, met radiale Monobloc  4-zuiger remklauwen voor en 300mm schijven en een enkele 260mm schijf achter met Brembo 2-zuiger remklauw. Vet veel remkracht met veel gevoel in het hendel. Harley heeft gelukkig de verleiding weerstaan om het ontbrekende koppelingshendel te vervangen door een achterrem – zoals bij scooters gebruikelijk is, wat LiveWire des te normaler om te rijden maakt. Vet minpunt is wel dat Harley geen instelbaar remhendel heeft voorzien, voor € 34.000 had dat op z’n minst zo mogen zijn. En nu ik toch aan het azijnpissen ben, stop alsjeblieft met twee verschillende knipperlichtschakelaars (een links en een rechts) en stop nou eindelijk eens over op het schakelaartje dat de rest van de wereld gebruikt. 

Conclusie

Na een dag met LiveWire te hebben gestuurd moet ik zeggen dat de Amerikanen uit Milwaukee me positief hebben verrast – LiveWire is veel beter dan ik op voorhand had verwacht. De motor stuurt verrassend licht voor een mastodont (ik weet, dat klinkt net als zeggen dat je lekker ruikt voor iemand die stikt), de aandrijving is behoorlijk krachtig en met nog 22% lading over voor nog eens 21 mijl na 67 mijl te hebben gestuurd denk ik dat Harley’s geclaimde actieradius niet overdreven is. Gaaf is 't zeker, maar 't blijft wel een pittige prijs. Tenzij je net Fortnite kampioen bent gewordenHet management van Harley verdient veel credits dit avontuur te hebben omarmd – zeker in een tijd van teruglopende verkopen, en winsten. De engineers hebben de opdracht die ze negen jaar geleden hebben gekregen tot een goed einde gebracht. 

Maar toch, toch knaagt er iets. Buiten de kleine dingen zoals teveel motorrem in sport, te weinig feedback van de banden en de achtershock die niet op z’n taken is berust, is er één groot minpunt waar ik toch echt niet omheen kan. Na eerder dit jaar twee dagen te hebben gereden met de Zero SR/F, die je als directe concurrent van LiveWire mag zien, kan het er bij mij met de beste wil van de wereld niet in waarom LiveWire maar liefst 50% duurder moet zijn dan de duurste uitvoering van de SR/F. De naam Harley-Davidson op de tank is daar geen rechtvaardiging voor. Volgens Harley moet de klantenkring worden gezocht in jonge succesvolle klanten die momenteel mogelijk al een Tesla rijden en in energiezuinige woningen wonen en klaar zijn voor een elektrische tweewieler. Dat kan best zijn, maar het blijft lastig om die mensen ervan te overtuigen die extra (meer dan) 10.000 euro op tafel te moeten leggen om lid de kunnen worden van de Harley Owners Group. Zeker wanneer je bedenkt dat voor dat geld je naast een Zero SR/F bijna genoeg geld voor een Lighting Strike voor ernaast overhoudt. 

Technische gegevens