Dubbeltest: Harley-Davidson Forty Eight Special - Iron 1200

Tekst: Ed Smits
Fotografie: Harley-Davidson

Langstlopend platform

Je zou het misschien niet zeggen, maar het Sportster platform heeft Harley-Davidson bepaald geen windeieren gelegd. De Sportster werd door Harley in 1957 geïntroduceerd en is daarmee niet alleen in de Verenigde Staten, maar zelfs wereldwijd het langstlopende platform in de motorgeschiedenis. De Sportster was en is hét model bij uitstek dat in handen van ofwel de Motor Company zelf, ofwel enthousiaste eigenaren met twee rechterhanden tot een Custom Build project werd omgebouwd. De Sportster als Bobber, als Chopper, als Scrambler, als Café Racer of als racer om de flat track, dragstrip of zelfs 'You pay peanuts, you get monkeys' is het gezegde. Dus als je een 'peanut' tank monteert...stratencircuits onveilig mee te maken, je kunt het zo gek niet bedenken of het is allemaal met een Sportster als basis gemaakt. Niet voor niets dat de Sportster de afgelopen jaren als basis is gebruikt voor de Battle of the Kings competitie, een competitie tussen de Harley-dealers zelf die voor een budget van € 6.000,- een Custom Build project moeten realiseren. 

“Vanaf het prille begin is de Sportster altijd al de perfecte combinatie geboden van afmeting, vermogen en karakter dat het zoveel verschillende motorrijders heeft aangesproken,” weet Harleys internationale PR man Nick Elwood te vertellen. “Een Sportster is gemakkelijk te strippen en daardoor de ideale motor voor Custom Build projecten. Wat we hebben gedaan met de nieuwe Iron 1200 en Forty-Eight Special is in feite precies dat wat Sportster eigenaren met hun eigen motoren al voor generaties hebben gedaan. Sterker, beide modellen zijn gebouwd op basis van feedback die we van Sportster eigenaren hebben gekregen.” OkselfrisZo was er volgens Elwood veel vraag naar een zwaardere versie van de Iron, die tot dit jaar dus alleen met de kleinere 883 Evolution V-Twin leverbaar was. Terwijl bezitters van een Forty-Eight iets meer comfort als in een iets hoger stuur en naar voren gerichte voetsteunen wel konden waarderen. 

In essentie heb je daarmee de nieuwe Iron 1200 en Forty-Eight Special samengevat, maar volgens Elwood zijn de twee modellen veel meer dan alleen dat. “Custom Build is Harley-Davidson en Harley-Davidson is Custom Build,” zegt Nik Elwood. “Niet iedereen heeft echter twee rechterhanden en die liefhebbers komen we tegemoet met deze twee nieuwe modellen. Voor mensen die niet zelf in een schuurtje kunnen of willen prutsen hebben wij dat nu voor hen al gedaan.” Volgens Elwood is dat Custom Build onder andere terug te vinden in
Minimalisme ten voeten uit. Voor wie graag een Custom build wil hebben

maar zelf twee linkerhanden heeft. Custom Build by the Company noemen ze dat in Milwaukee

Als je wilt kan d'r ook nog een duozitje worden gemonteerd, maar geef nou toe: dit is toch veel mooier? het minimalisme van het ontwerp van de Sportster, waarbij alles wat het beeld kan verstoren subtiel is weggewerkt, zodat alleen de essentie van motorrijden overblijft; twee wielen, een motorblok, een zadel en een stuur. En een frame dat alles met elkaar verbindt, maar da’s logisch. 

Naast het minimalistische met onder andere de bedrading zoveel mogelijk weggewerkt is het ‘Custom Build’ idee van de twee nieuwe Sportsters ook terug te vinden in de kleurstelling, of beter gezegd de grafische elementen die op de tank zijn aangebracht. “De kunst op deze twee benzinetanks reflecteert de hedendaagse trend die we op Custom motoren en design in het algemeen zien, weg van de meer complexe en ingewikkelde kunst naar een look die erg eenvoudig en schoon is,” aldus Harley. “Het is ook belangrijk dat deze graphics de vorm van de benzinetank respecteren, want bij Sportsters is de vorm van de benzinetank op zich al een ontwerpelement. En dat laatste is een waarheid als een bonte koe die in het mooie lenteweer weer buiten in de weide wijde weer grazen mag. Kijk alleen eens naar de grote afstand tussen de tank en het zadel, geen enkel ander merk behalve Harley-Davidson dat daar mee weg zou komen. Sterker, de van een mooi rond gat voorziene bevestigingsstrip die onder het zadel doorloopt is juist onderdeel van dat designelement. 

Custom Build by the Company

Naast ‘Custom Build by the Company’ zijn de nieuwe Iron 1200 en Forty-Eight Special vooral ook twee mooie voorbeelden van hoe kleine details een grote impact kunnen hebben. We hebben ons d’r in het verleden wel eens laatdunkend over uitgelaten, dat het jaarlijkse grote nieuws van Harley zich vooral concentreert op een boutje hier en een schroefje daar, maar ergens kun je ze geen ongelijk geven. Zeker niet wanneer je tot de ontdekking komt dat dankzij dat kleine verschil er ineens een Andere kleur, óók okselfris!compleet andere motor staat. De achterliggende gedachte van beide modellen mag dan compleet anders zijn geweest, als in zoals gezegd een grotere cilinderinhoud voor de Iron en meer comfort voor de Forty-Eight, als onderdeel van het Sportster platform komen beide modellen behoorlijk veel overeen: frame, motorblok en achtervering zijn bij beide motoren identiek, de verschillen zitten met name in de tank, de voorvork, het voorwiel, de voetsteunen en het stuur. 

En dat zijn precies genoeg onderdelen geweest om twee totaal verschillende motoren te creëren, zo blijkt al snel tijdens de trip door het bergachtige landschap ten zuiden van de Kroatische kustplaats Split als onderdeel van Ride, Ride, Slide, het door Harley opgezette event om ons kennis te laten maken met drie compleet verschillende aspecten die Harley allemaal biedt. “Bij Harley-Davidson denken veel mensen maar aan één model, maar Harley heeft maar liefst 34 verschillende modellen in haar gamma. Dat zijn er méér dan bij de meeste concurrenten. En elke Harley is weer anders dan de rest.” Dat hadden we het afgelopen jaar al ontdekt tijdens de Zit misschien niet zo comfortabel als de Forty-Eight, maar dit stuurt echt wel veel beterpresentatie van de compleet vernieuwde Softail familie in Catalunya, waar we vier van de toen acht (inmiddels negen) nieuwe Softails aan de tand konden voelen, dat bleek de eerste rijdag van Ride, Ride, Slide op twee Touring modellen Road Glide en Street Glide opnieuw en dat is nu bij de twee nieuwe Sportsters wederom niet anders. 

Net als de eerste dag met de twee dikke Glides rijden we met de twee nieuwe Sportsters precies zoals de gemiddelde Sportster rijd(st)er dat doet. Niet zozeer wat tempo betreft, dat volgens ons toch echt een stuk hoger ligt dan dat de gemiddelde Harley-rijder, maar wel wat het aantal (koffie)stops betreft. Tijdens de briefing geeft Elwood aan dat er ongeveer elke drie kwartier zal worden gestopt, hetzij voor koffie of lunch, hetzij voor de broodnodige fotoshoots. “Logisch, veel verder kom je ook niet op een tank met de Forty-Eight,” grap ik ad rem, maar dat wordt meteen door Elwood weerlegd. Volgens Harleys PR man moet je met de 7,9 liter Peanut benzinetank toch echt wel 150 kilometer kunnen rijden, zo niet meer. Nu zal dat in theorie wel kloppen, als je rekent met een gemiddeld -en haalbaar- verbruik van 1 op 20 (5 liter op 100 km voor de Belgische lezers onder ons), maar met pak ‘m beet een litertje of twee reserve (0,5 Gallon ofwel 1,9 liter zou niet onlogisch zijn) zal het benzinelampje dan ergens na 6 liter gaan branden, ofwel zo rond de 120 kilometer. 

Tour de Kroatie

We beginnen de dag echter op de Iron 1200, die over een iets grotere 12,5 liter tank beschikt, waarmee 200 kilometer met gemak haalbaar moet zijn. Ten opzichte van de bijna vierhonderd kilo wegende Road en Street Glide voelt de Iron 1200 haast als een vederlichtgewicht, hoewel ‘ie dat met een rijklaargewicht van 256 kilo allesbehalve is. Tenminste, op papier, want het gewicht zit wel
Verschillen zitten 'm in detail, maar precies genoeg om een totaal andere rijervaring te creëren

Blok loopt mooi soepel en voelt 't sterkst ergens bij 3.437 toeren per minuut. Gaat nog best rap

12,5 liter tank vinden we echt veel fijner dan 7,9. Zadel is mooi gepolsterd, maar de zit van de Forty-Eight Special is comfortabeler vanwege z'n forward controls laag en compact, waardoor je het gewicht eigenlijk amper voelt. Tenzij je ‘m op z’n zijkant legt natuurlijk, zoals een collega bij het tankstation waarbij de zijstandaard niet ver genoeg uitklapt (dat Harley hier nog steeds geen goede oplossing voor heeft gevonden), of wanneer je (zoals diezelfde collega) plots behoorlijk in de ankers moet als vlak voor je totaal onverwacht voor een zebrapad wordt gestopt. 

Eenmaal vanaf de prachtige kustweg de bergen ingedraaid wordt door de op een Roadster rijdende Britse voorrijder het gas flink opengezet, maar hoezeer ik ook m’n best doe, elke bocht loopt hij bij me weg. Zowel links als rechts schrapen de voetsteunen over het asfalt en rechts pikken we ook meteen het uitlaatsysteem mee, en laat dat nou precies de drie onderdelen zijn die bij die Roadster al flink zijn afgeschaafd, waardoor de grondspeling voor hem niet echt een issue meer is. Het grappige is echter dat ondanks het gebrek een grondspeling het geen enkel moment als ‘scary’ aanvoelt, zelfs niet wanneer in rechter haarspeldbochten het uitlaatsysteem vol over het asfalt schuurt. Bovendien kun je stellen dat de grondspeling er elke bocht beter op wordt. Linksom.... roodWat vering betreft is met name de veerweg achter redelijk beperkt, maar de Iron 1200 voelt daardoor wel erg stabiel en laat je weten het niet erg te vinden wanneer je het gas nóg iets verder opendraait. 

Het meest doet de Iron 1200 me denken aan de nieuwe Street Rod. Tenminste, wat gooi- en smijt en funfactor betreft, maar dan met een zit die wél aangenaam is. De voetsteunen en het Mini-Ape stuur zitten voor mijn 1,72 mtr lengte op een natuurlijke plek, maar grotere collega’s waren duidelijk iets minder gecharmeerd. Zeker wanneer je van de Forty-Eight Special op de Iron 1200 overstapt. Vergeleken met de Iron 1200 zijn bij de Forty-Eight Special de voetsteunen verder naar voren geplaatst, waardoor in combinatie met het iets verder naar voren gerichte Tallboy stuur en de iets lagere zit van 705 mm (735 mm voor de Iron 1200) er duidelijk meer ruimte voor lange ledematen is ontstaan. Rechtsom....blauwDaarbovenop is de Forty-Eight gezegend met langere veerwegen, waardoor wat comfort betreft de fiets duidelijk hogere ogen scoort. 

Het extra comfort en de prettigere zit hebben echter ook een keerzijde, de Forty-Eight Special geeft minder feedback en voelt in de bochten wat losser aan, waardoor het gebrek aan grondspeling de motor veel meer opbreekt. Als in een haakse maar wel snelle rechterbocht het uitlaatsysteem het achterwiel optilt en ik dientengevolge volledig van m’n lijn afwijk is de grens van het toelaatbare wel bereikt en wordt het tijd er als een aap naast te gaan hangen. Nu moet ik daar wel meteen bij aantekenen dat de Forty-Eight Special veel minder uitdaagt om sportief te rijden en ten opzichte van de Iron 1200 ook minder sportief stuurt. De dikke 49 mm voorvork en 130 mm brede 16” voorband ogen weliswaar robuust, maar het stuurt minder lichtvoetig dan de 100 mm smalle 19” voorband waarmee de Iron 1200 is uitgerust. 

Rechtdoor... wit. Zouden ze nou echt voor elke verkeerssituatie een andere kleur hebben bedacht?

Conclusie

Met de lancering van de Iron 1200 en Forty-Eight Special is Harley-Davidson weer een stap verder met haar ambitieuze plan 100 nieuwe modellen te gaan lanceren, en is het Sportster platform met nog eens twee modellen uitgebreid. Twee modellen waar vanuit de markt veel vraag naar was en die duidelijk onderscheidend zijn ten opzichte van elkaar. Wat comfort en looks betreft zou ik te allen tijde kiezen voor de Forty-Eight Special, terwijl als het op sturen aankomt de Iron 1200 absoluut mijn voorkeur heeft. En dat is precies het sterke punt van Harley-Davidson: voor een leek lijkt het allemaal een pot nat, maar de verschillen zijn telkens precies genoeg om ervoor te zorgen dat er altijd wel een Harley tussen zit die je past. Als je van Harley bent gecharmeerd is het namelijk niet meer zozeer de vraag óf, maar welke Harley het wordt…  

Technische gegevens