Verslag BMW GS Trophy 2012

Tekst: Thilo Kozik
Fotografie: BMW

Derde editie

Voor de inmiddels derde editie van de BMW GS Trophy hadden de organisatoren onder leiding van Tomm Wolf zich weer iets nieuws voorgenomen: na Tunesië 2008 en Zuid Afrika 2010 voerde de sportieve veelzijdigheids- en teambeproeving ditmaal naar Zuid Amerika, Patagonië om precies te zijn. Waren de eerste edities met tien teams al rijkelijk belegd, dit jaar bestond de Trophy uit een leger van 15 teams, waarin 45 rijders uit 19 nationaliteiten vertegenwoordigd waren. Om nog maar te zwijgen van de vloot aan begeleiders met Marshalls, artsen, monteurs en bagagetransporteurs. Voor de uit zeven dag-etappes bestaande GS Trophy moesten alle deelnemers zich bij Nationale selectiedagen vooraf kwalificeren, om als GS-landenteam naar Chili en Argentinië af te reizen. Voor Duitsland en het Alpenteam vond deze BMW Motorrad GS Challenge selectiedagen in juni 2012 plaats in Niedereschach, in het kader van de Touratech Travel Events. Hier werden Alexander Métaver uit Stuttgart en Thomas Donnecker (Baden Soden), twee herhalingsdeelnemers uit 2008 resp. 2010 evenals nieuwkomer Tobias Weiser (Diez) geselecteerd.

Tijdens het laatste deel van de wereldwijde aanlooproute naar de Trophy, de gezamenlijke busrit van het vliegveld in Temuco naar het basiskamp in Trailanqui, loenste menig deelnemer naar de vermeende concurrenten om vooraf zijn eigen kansen in te schatten – daarbij is de GS Trophy geen wedstrijd in de zin van het woord, maar een met veelzijdigheidsbeproevingen gespekte uitdaging die de teamgeest centraal stelt.

De 45 F 800 GS'en staan spik en span op hun nieuwe berijders te wachtenIn Trailanqui, goed 730 kilometer ten zuiden van de Chileense hoofdstad Santiago de Chile, stonden de goed geprepareerde en van naamborden en landvlaggen voorziene BMW F 800 GS motoren al op hun rijders te wachten. Zo kon iedereen snel zijn eigen fiets vinden en de motor qua stuur, voetsteunen en hendels naar eigen smaak en voorkeur aanpassen. Nadat de tenten voor het rennerskwartier waren opgebouwd bereidde Tomm Wolf de deelnemers met een toespraak in het avonduur mentaal voor op het komende avontuur: “We raden jullie aan, op alles voorbereid te zijn. We beginnen op 300 meter zeespiegelhoogte en rijden dwars door het Andes gebergte op 2.700 meter hoogte, er zullen veel waterdoorkruisingen zijn, we rijden op eindeloze pisten en misschien is er zelfs sneeuw. De route gaat door oude bossen, voorbij aan vulkanen en mogelijk ook door zand…” Na afloop van de toespraak gaat iedereen vroeg naar bed, daar de trip naar het basiskamp op zich al vermoeiend was geweest.

Dagelijks ochtendritueel, het inpakken en in de vrachtauto deponeren van de bagage.

Geconcentreerde spanning

De volgende dag rijdt een BMW X6 door het rennerskwartier en maakt met harde klanken het veld vrolijk, waarna het al snel een drukte van jewelste is, slaapzakken, iso-matjes en tenten moeten afgebroken en in zeezakken opgeborgen worden en naar de verzamelplaats worden gebracht, gevolgd door een hectisch ontbijt.
Stofhappen gegarandeerd tijdens de GS Trophy

Hoezo Trail niet mogelijk met een GS?Er heerst een sfeer van vreugdige verwachting en geconcentreerde spanning, als Tomm de Marshalls en Teams tot zich roept – Pablo, een Argentijnse Rot, krijgt de eerste dag de Duitse deelnemers en het Team Japan onder zijn hoede. Al na een uur op de uitgedroogde piste knarst het zand tussen de tanden en is het stof door alle mogelijke ritsen gedrongen – hier op het zuidelijk deel van de aarde is zojuist de zomer begonnen en heeft het al sinds weken niet meer geregend. Na een prachtig begin door dikke bossen, kleine kreekjes en voorbij aan met sneeuw bedekte vulkanen staat de eerste speciaal-proef de deelnemers al op te wachten: in een klein Araucaria-bos heeft de organisatie een verraderlijk trialparkoers uitgezet, die door twee van de drie deelnemers per land moet worden uitgevoerd. En als de F 800 GS als trialmotor al niet groot, onhandelbaar en zwaar genoeg was, is door de eerste deelnemers al snel in de zachte ondergrond geploegd en zijn gladde boomwortels bloot komen te liggen. Pech voor de Duitsers en alle navolgende nationaliteiten, want hier komt niemand meer foutloos doorheen. De lichte frustratie tempert het middagsmaal: uit de ogenschijnlijk uitgestorven omgeving is een meute mensen samengekomen om samen met de GS-deelnemers een klein volksfeest met muziek, dans, klederdracht en natuurlijk een grote barbecue te vieren.

Aankomst in Argentinië

Korte tijd later verlaat de kudde Chili in de richting van Argentinië, waar het passeren van beide grensposten verbazingwekkend geruisloos verloopt. Nu staan nog bijna 200 zanderige piste-kilometers tot Lake Pulmari op ons te wachten, voordat tegen de avond de tweede speciaal-proef nog meer stof doet opwerpen. In een enge laan vol populieren moeten de rijders eerst zo’n tachtig meter accelereren, om daarna in een begrensde ruimte te keren en over de start-finish lijn knallen. De wedstrijd wordt als staffel doorgevoerd en iedereen moet eraan geloven. Pas daarna mogen de tenten aan de oever worden opgebouwd en de stof onder de douche uit de poriën worden geschrobd. Met het vallen van de duisternis koelt het gevoelig af, maar alleen de dagwinnaars uit Latijns-Amerika schijnt het niets uit te maken. Ze worden gevolgd door team Frankrijk, dat ondertussen bij twee andere teams kapotte banden heeft gerepareerd, en team Argentinië.

Al op de eerste dag was er werk aan de winkel voor Alex en Thomas, de beide artsen. Op een van de talrijke houten bruggen, de veelal uit niet meer dan twee houten planken bestaan om auto’s over te laten steken, kon een Spanjaard vanwege het vele stof de planken niet tijdig herkennen en koos voor het onfortuinlijke midden. Hij kukelde voorover van de motor en beet zijn bovenlip kapot, die met zeven hechtingen moest worden gedicht. Daarna zette een Iberiër de route een beetje onbedachtzaam voort.

Lekker eten voor échte mannen...

Een nieuwe dag, een fris begin

De tweede dag begint opnieuw met muziek en staat geheel in het teken van water, wildwater om precies te zijn. Op het programma staat raften en deze job brengt de teams werkelijk dicht bij elkaar: er zitten namelijk letterlijk telkens twee landenteams in een boot. Bij de eerste speciaal-proef gaat het erom welk team de boot inclusief roeispanen het snelst in het water heeft –
Avontuur ook in het water tijdens een rafting van twee uur

Met vereende krachten moet de GS over een gladde helling naar boven worden geduwdbij de tweede wie de boot het snelst en met netjes opgeborgen duikersuitrusting weer aan land heeft. Daartussen staan twee uur inspanningen in het ijskoude gletsjerwater, gegarneerd met de nodige ‘Man-overboord’ manoeuvres. Dat zuigt de energie bijna uit je hele lichaam. Na een korte adempauze aan land volgt de derde opdracht: na een korte rit door diepe modder moeten de deelnemers die gisteren nog mochten uitrusten hun BMW eerst door de diepe modderpoel en aansluitend een gladde helling omhoog worstelen, ondersteund door de beide collega’s. Zonder kracht en bekwaamheid lukt hier niets en het korte stuk zuigt alle kracht uit het trio. Na de proef volgt een adembenemende offroad-rit over 150 kilometer en kort voor het eind verbied een gids het gebruik van een van de bruggen en stuurt de deelnemers daarentegen over een pad langs de rivier. Opeens bevinden de deelnemers zich in diep zand en moeten vol aan het gas draaien om de kwispelende GS’en deels ongecontroleerd over de berg te krijgen. Boven dient zich een adembenemend uitzicht aan op de uitgestrekte, van gras voorziene vlakte waar al enkele tenten versprongen zijn opgebouwd – Patagonië op z’n puurst. Bij de huidige oefeningen hebben de Fransen zich flink omhoog gewerkt en nemen als dagwinnaars met 56 punten de leiding over van Latijns-Amerika (47 punten). Op de derde plaats staan nu de Italianen en Britten met elk 46 punten.

Krachtvergende speciaal-proeven

Briefing aan het begin van de dag

Na het ochtendritueel en opbergen van de tenten bij drie graden onder nul staat de volgende dag een marathonprogramma te wachten: 450 kilometer offroad over pistes en boswegen. Een droom, ware het niet voor de drie krachtvergende speciaal-proeven. Eerst moet elke van de drie team-motoren door een stroom
De proef om met de GS aan de hand een kreek te doorkruisen vergt veel energie

Met het laatste beetje energie moet de GS over een boomstam worden geholpennaar de andere kant van de oever een stuk stroomopwaarts worden gebracht, om daarna de stroom nogmaals te doorkruisen. De stroom is niet diep en de stroming van het water relatief onschuldig, maar: de motor mag niet gereden worden en moet met motorhulp over de grote stenen in de stroom en de lichte vulkaanas aan de andere kant van de oever omhoog worden geduwd. De banden van de motor zinken diep, de laarzen van de deelnemers nog dieper. Menig team vergt teveel van zichzelf bij de eerste twee motoren, om de derde motor regelmatig om te laten vallen. Een van de deelnemers moet zelfs een beroep op de artsen doen en de rest van de dag met uitputtingsverschijnselen afhaken.

De tweede opdracht bestaat uit een herhaalde rivieroversteek, echter minder spraakmakend. Wat volgt zijn haarspeldbochten en een onverharde steentjesweg omhoog naar de Paso del Córdoba – hartige drifts in het adembenemende landschap bij inmiddels bijna 30 graden, een wisselbad van temperaturen. Beneden aan het einde van de pas volgt de laatste proef voor vandaag, wederom eerder iets voor krachtpatsers dan voor verfijnden: de drie team-motoren moeten met vereende krachten, zonder gebruik van motoraandrijving, over een dikke boomstam in meterformaat geduwd worden. Daarna volgen 170 kilometer Argentijnse piste, die met deels meer en deels minder grote losse stenen is uitgezet. Opmerkelijk is nóg hoeveel fijner het stuifzand hier is ten opzichte van de Chileense kant. Marshall Rodrigo, in het dagelijkse leven in de houthandel werkzaam, licht dit toe: “Het is vulkaanas, die lag hier na een uitbarsting in Chili twee jaar geleden tot een halve meter hoogte. Wat jullie hier zien en inademen zijn de restanten…” Terwijl alle deelnemers er uitzien alsof ze fris zijn gepoederd rijden de Marshalls stofvrij vooraan en zien er ’s avonds uit alsof ze pas net hun Enduro-kloffie hebben aangetrokken. Aan het eind van de 170 kilometer lange piste is iedereen blij om ’s avonds de tent aan de oever van het vriendelijke Lake Nahuel Huapi op te kunnen bouwen – de laatsten arriveren om 20:30 uur. Bij het weelderige en hard verdiende avondmaal verkondigt Trophy-organisator Michael Trammer tot grote vreugde van de Duitse afvaardiging hun duidelijke dagzege aan, wat het zwart-rood-gele team met 98 punten aan de leiding brengt, voor de Fransen (92 punten) en de Argentijnen (88 punten).

De vierde dag belooft ietwat minder hectiek, aangezien het kamp niet hoeft worden opgebroken. Van een rustdag is echter geen sprake, want op het programma staat eerst een speciaal-proef op een afgesloten Enduro parkoers, waar alle rijders twintig ronden in maximaal twee uur moeten worden volbracht. Wie tot nu nog geen stoflongen had krijgt ze nu: na de eerste ronde is alles in stof gehuld en is het fijne vulkaanas tot in alle poriën doorgedrongen.
Stofhappen ook tijdens de proef op het Enduro-parkoers

Met gebruikmaking van alleen het boordgereedschap moet een accu worden gewisseldEchter niet alleen het slechte zicht, maar ook vermoeiing leidt tot twee zware valpartijen, die voor de Canadees Marc-André Octeau met sleutelbeen- en rib breuk het einde van zijn avontuur is. Ook de Oostenrijker Willy Schmidtmayr komt ten val en loopt schaafwonden en kneuzingen op, maar de volgende dag verbijt hij de pijn en staat weer aan de start. Goed bestoft gaat het na de proef – uiteraard weer over onbevestigde steentjeswegen – richting Ventisquero Negro, de zwarte gletsjer bij de berg Cerro Tronador. Sprookjesachtige uitzichten op de top en gletsjer bij heerlijke zonneschijn maken de tocht tot één uitgestrekt fotomotief. Na een intensieve rijdag met indrukwekkende uitzichten heeft de Trophy-leiding een theorie-test voor de deelnemers paraat: eerst staat een zoektocht naar een fout op de laptop op het programma, daarna moeten de accu’s van twee F 800 GS’en gewisseld worden, waarbij alleen het boordgereedschap mag worden gebruikt. Vandaag halen de Argentijnen de overwinning weer binnen, wat ze met 143 punten naar de tweede plaats in het algemeen klassement brengt. Aan kop breiden de Duitsers hun voorsprong met 152 punten uit, derde is Frankrijk met 141 punten.

Het uitzicht is prachtig bij de Zwarte Gletsjer

Marathon-dag

Met vereende krachten wordt een gecrashte GS geborgenDag vijf is de tweede marathon-dag, wat betekent dat de ochtendmuziek al ruim voor zes uur uit de slaapzak schalmt. Vandaag gaat het weer terug naar Chili, leem- en keitjeswegen leiden over zachte heuvels in zanderige plateaus, voordat de route over de ‘groene’ grens door het Paso Carirrifie in het regenwoud van het Latin-Nationalpark voert. Van stofwolken blijft de Trophy vandaag verschoond – het regent, de temperatuur daalt en de ondergrond wordt er niet bepaald gripvoller van. Achter de Argentijnse grenspost is de route als een regelrechte Enduro-speciaalproef. De weg wordt met elke kilometer smaller, de ondergrond met diepe los grind steeds zwaarder, de steentjes steeds groter en de bochten steeds krapper. De mix van slecht weer, tijdvertraging aan de grens en gladde ondergrond doet de organisatie besluiten een speciaal-proef te laten vervallen, waardoor het Duitse team opnieuw aan de leiding blijft.

Tijdens de route terug naar Chili kunnen de regenpakken worden aangetrokken

De volgende dag begint vochtig en bewolkt, maar de aan Geochaching verwante navigatieoefening zet iedereen weer op scherp: zes punten moeten zo snel mogelijk worden gelopen, een opdracht door doornstruiken waarbij het zweet snel over de rug loopt en een zware beproeving is voor zelfs de conditioneel sterksten.  
Vanwege het weer wordt het programma aangepast. In plaats van een proef wordt een 'strandrace' georganiseerd, die niet bepaald gemakkelijker isDe kletsnatte lopers drogen zichzelf en hun natte kleren bij een groot kampvuur, voordat Tomm Wolf een wijziging in de planning bekend maakt: de oorspronkelijk geplande route met de veelzeggende naam Massacre-Hill is niet begaanbaar, de piste is voor rijders te gevaarlijk en voor de artsen en monteurs is het onmogelijk om in de begeleidende voertuigen de berg over te steken. In plaats daarvan wordt een strandrace bij Lake Calafquen, een van de ‘Zeven zeeën’ georganiseerd. Elk landenteam moet binnen een gestelde tijd een parkoers afleggen, waar diepe zwarte zand het laatste van de rijders vergt. Vooral het 180° keerpunt is voor veel rijders te zwaar. Na de proef arriveert de groep relatief vroeg in het kamp in Pucòn aan de voet van de vulkaan Villarica en aan de oever van het gelijknamige meer. Hier heeft de organisatie nog een bijzonder gemene oefening paraat: de deelnemers moeten zich de voornamen van de teams herinneren, waarmee ze drie dagen geleden samen hebben gereden.

De laatste dag

De laatste dag wordt gekenmerkt door vreugdige verwachting en ook al het gevoel, dat de Trophy aan het eind van de dag al geschiedenis is – onder de rijders kwam al een gevoel van weemoed los. Na een afkorting op de vulkaan tot bijna aan de sneeuwgrens ging het terug richting het startpunt Trailanqui, maar niet zonder een verdere speciaal-proef onderweg:  
De opdrachten van de laatste dag: als Indiana Jones een hangbrug nemen en als 'paard en wagen' een parkoers afleggen

Als klapper werd de GS Trophy 2012 afgesloten met een trail-sectie die met de 1200 GS in de regen moest worden afgelegd
de tot ‘Indiana Jones’ gedoopte opdracht bestond daaruit, een gevulde waterbeker over een wankele hangbrug zo snel mogelijk heen en terug te transporteren en daarbij zo min mogelijk water te verliezen. Na 150 kilometer technisch vermoeiende piste is de GS Trophy terug in Trailanqui, waar nog twee proeven staan te wachten: ‘The horse is dead’ noemt Mister GS Trophy Tomm Wolf de opdracht, waarbij een R 1200 GS als een paard voor een aanhanger is gespannen en een pylonen-straat moet worden afgelegd zonder daarbij de pylonen aan te raken. Het lukt bijna alle teams foutloos, maar dan wacht de grote finale waar dubbele punten kunnen worden verdiend: een listige trail-sectie in het bos, die om twee redenen bijzonder moeilijk te volbrengen is. Ten eerste zoekt de Chileense regen de Trophy weer op en maakt alles zowaar nog gladder, daarnaast wordt er van motor gewisseld: na bijna 2.000 kilometer op de F 800 GS moet deze sectie met de dikke 1.200 Boxer GS worden gedaan, die zich totaal anders rijdt dan de 800 paralleltwin. Desondanks doorstaan de Amerikanen me bravoure het parkoers, gevolgd door de Fransen en de Duitsers. Daarmee staat vast: Team Duitsland heeft de GS Trophy gewonnen met een indrukwekkende 256 punten, voor Frankrijk (238 punten) en de Italianen, die op 222 punten eindigen.

De uiteindelijke rangschikking is echter maar een klein deel van de fascinatie van de GS Trophy. Alle deelnemers zijn uitgeput en tegelijkertijd enthousiast, diep onder de indruk van het landschap van Patagonië en de gastvrijheid van de inwoners – de herinneringen aan zwaaiende kinderen aan de rand van de straat of vriendelijk toeterende pick-up rijders op de eindeloze pisten van Chili en Argentinië hebben zich diep in ieders gedachten ingegraven. Maar ook de teamspirit van de totale Trophy zal blijvend bijblijven – zoals de Amerikanen, die altijd paraat waren wanneer er een band moest worden gerepareerd.

Informatie

De BMW GS Trophy wordt elke twee jaar georganiseerd. Dit jaar namen 15 teams deel, waarin 45 rijders uit 19 nationaliteiten vertegenwoordigd waren die op identiek voorbereidde F 800 GS modellen aan het evenement in Patagonië deelnamen. Alle deelnemers sliepen in tenten, een bagagetruck verzorgde het transport. Voor de Trophy moesten alle deelnemers zich bij nationale voorrondes vooraf kwalificeren, om als ‘Landenteam’ in Chili en Argentinië aan te treden. Vanuit Europa namen Duitsland, de Alpenlanden (Oostenrijk/Zwitserland), Engeland, Frankrijk, Italië en Spanje deel aan de Trophy, België en Nederland waren niet vertegenwoordigd. Voor Duitsland en het Alpenteam vond de kwalificatie plaats tijdens de BMW Motorrad GS Challenge in Niedereschach, tijdens de Touratech Travel Events die in juni plaatsvonden.

Bij de GS Trophy gaat het niet om een rally – hoewel de verbindingsetappes soms wel als zodanig werden gereden – maar om een sportieve veelzijdigheidsbeproeving, die het teamwork centraal stelt. Veel opdrachten zijn alleen als team te volbrengen, zoals bijvoorbeeld het motortransport over een boomstam. Ook creativiteit wordt gevraagd – er zijn twee fotowedstrijden, die door Facebook gebruikers worden beoordeeld – en het groepsgevoel stond centraal in de opdracht waarbij de drie voornamen van de teams werden gevraagd waarmee drie dagen eerder was gereden. Bij de meeste speciaal-proeven was echter bijzondere rijvaardigheids-bekwaamheid vereist. De speciaal-proeven daargelaten legden de deelnemers 1.700 kilometer af, waarvan naar schatting 80 % offroad.

De lokale bevolking is erg vriendelijk en hulpbereid

Een visum is niet vereist, maar de grens oversteken vraagt nog steeds de nodige tijdIn Chili en Argentinië spreekt men Spaans, op de Metropolen na zijn de landen dunbevolkt. Door de enorme noord-zuid spreiding en het hoogteverschil van zeehoogte tot bijna 7.000 meter komt bijna elk klimaat aan de orde. In de regio van de GS Trophy nabij Temuco, 750 tot 850 kilometer ten zuiden van Santiago de Chile, is het klimaat vergelijkbaar met dat van midden-Europa, vanwege de zuidelijke ligging verlopen de seizoenen echter tegenovergesteld – als het bij ons winter is, heerst in Chili hoogzomer. De aanreis-formaliteiten zijn langdurig, ook wanneer voor Europeanen geen speciaal visum is vereist. Er wordt streng opgelet dat een etenswaar of zaad mee over de grens wordt genomen. Wie dat wel doet, betaalt behoorlijke boetes. De grensovergangen tussen Chili en Argentinië zijn dun bezaaid, hier moet in de regel met lange wachttijden rekening worden gehouden. Verrassend genoeg zijn er veel overnachtingsmogelijkheden, vooral campings en zogenaamde Cabanas, houthutten.