Reizen: veelomvattend Thuringen

Tekst: Ed Smits
Fotografie: Ed Smits, Harry Corino

Wartburg

Als na vier uur rijden de grens tussen de deelstaten Hessen en Thüringen wordt gepasseerd ligt de voormalige grensovergang er verlaten bij als stille getuige van de tijd dat Duitsland in tweeën was opgesplitst en het landschap door een IJzeren Gordijn was doorkliefd. Veertig jaar lang was Thüringen onderdeel van de DDR, maar die sporen zijn vijfentwintig jaar na de hereniging volledig uitgewist. Het van hoogspanning en prikkeldraad voorziene metershoge dubbele hekwerk met tussenliggend niemandland, de wachttorens en de megafoons op elke hoek van de straat, waarmee de avondklok werd ingeluid, het is grondig gewist, net als het straatbeeld dat al lang niet meer uit spekgladde k 
Het binnenterrein ligt er prachtig bij

De ridderzaal is nog steeds in gebruik
 
Het kamertje waar Luther het nieuwe testament heeft vertaald naar het Duitslinkerwegen en Trabanten bestaat. Om die sfeer nog te proeven zal je naar een museum moeten gaan. Thüringen is echter méér dan alleen dat, over prachtige slingerwegen kan van burcht naar burcht worden gehopt, waarbij haast elke plaats wel een belangrijke plek in de geschiedenis heeft gehad. Zoals de slag bij Jena en Auerstedt, waar door Napoleon de doorslaggevende overwinning op het Pruisische leger werd behaald, terwijl in Schwarzburg niet alleen met de ondertekening van de grondwet de Duitse Republiek een feit werd, maar waar tevens onze koningin Wilhelmina aan Hendrik werd voorgesteld.

We starten ons bezoek in Eisenach, waar een bezoek aan de Wartburg is ingepland. De volgens de overlevering in 1067 op een 441 meter hoge heuvel gebouwde vesting is al van grote afstand te zien, maar om daar te komen moet eerst de stad worden doorkruist. Vanuit het centrum slingert een smalle kronkelweg behoorlijk stijl de heuvel omhoog, waar de Super Ténéré niet bepaald wakker van ligt, maar om bij de burcht te komen moet het laatste deel te voet worden afgelegd. Voor het gemak pendelt een taxibusje op en neer, maar ook Thüringen kent het spel van vrije markteconomie inmiddels goed en dus moet voor dat gemak flink in de buidel worden getast. Eenmaal op de top van de bosrijke heuvel is dat echter snel weer vergeten, vanaf hier is het uitzicht op de stad en omgeving werkelijk adembenemend en is het met volle teugen genieten van de zon. Van het kasteel worden momenteel de buitengevels gerenoveerd waardoor deze grotendeels zijn ingepakt, maar dat maakt de vesting er niet minder indrukwekkend om. Gebouwd als kasteel in opdracht van de toenmalige de graaf van Thüringen, Lodewijk van Schauenburg - die ook wel Lodewijk de Springer werd genoemd, werd het kasteel in de 12e eeuw flink uitgebreid en werd het Landgrafenhaus toegevoegd. Het Landgrafenhaus werd gekenmerkt door fraai bewerkte kapitelen, die door de Maaslandse steenhouwers waren gemaakt. Het Thüringse hof ontwikkelde zich in die periode tot een ontmoetingsplaats voor kunstenaars, wat onder andere leidde tot de Sängerkrieg, de Popidol van de 13e eeuw die in 1207 op de Wartburg werd gehouden. In de 19e eeuw baseert Richard Wagner zijn opera Tannhäuser op dit verhaal.

Door de eeuwen heen heeft de Wartburg bekende inwoners gekend, waarvan Elisabeth van Thüringen en Martin Luther waarschijnlijk het bekendst zijn. Elisabeth was de vrouw van graaf Lodewijk IV van Thüringen, en stond bekend om haar barmhartigheid. De geschiedenis is in een van de kamers van het kasteel prachtig in mozaïek uitgebeeld. Tijdens de hongersnood van 1226 stond ze, geheel tegen de zin van de graaf, heldhaftig de armen terzijde. Lodewijk IV sterft een jaar later als hij met keizer Frederik II op kruistocht is aan de pest, waarna diens broer Elisabeth een huwelijksaanzoek doet. Omdat ze haar man ooit had gezworen nooit meer te trouwen weigert ze het aanzoek, waarna ze van haar kinderen en al haar bezittingen wordt ontdaan en de Wartburg moet verlaten. In 1935 wordt ze door de Paus heiligverklaard.

De Wartburg is echter niet het enige wat jaarlijks veel toeristen naar Eisenach trekt. De stad staat bekend als de geboorteplaats van Johann Sebastiaan Bach, waarvoor in 1907 het muzikale museum Bachhaus Eisenachals eerste gedenkmaal werd geopend, daarnaast was Eisenach de vestigingsplaats van Fahrzeugfabrik Eisenach, dat vanaf 1899 onder de naam Wartburg auto’s produceerde en in 1928 door BMW werd overgenomen. Ook Martin Luther bracht in Eisenach zijn jeugd door, hij zat in 1521 ondergedoken in de Wartburg waar hij het nieuwe testament vanuit het Grieks vertaalde in het Duits.

Sturen met omwegen

Na in Eisenach de nacht door te hebben gebracht zetten we koers richting het Thüringer Wald, dat met een hoogste punt van 982 meter als serieus middelgebergte kan worden gezien. Voor wie tijd en wandelschoenen heeft is de Drachenschlucht, een drie kilometer lange en tot wel 86 centimeter smalle kloof met deels 10 meter hoge overhangende rotswanden die parallel aan de 19 van Eisenach naar Wilhelmsthal loopt, zeker de moeite waard. Wij hebben onze zinnen echter op de Druipsteengrotten van Kittelthal gezet, om eenmaal daar gearriveerd tot de ontdekking te komen dat maandag rustdag is. Het geeft ons de tijd om wat meer van de prachtige omgeving te genieten. Als gevolg van het tempo waarmee na de eenwording de DDR-periode moest worden uitgewist heeft het asfalt is bij tijd en wijle zijn beste tijd g 
Kunstmatig aangelegd of niet, de waterval is lekker verfrissend. Het plaatsje Trusetal is er trouwens al een poos

Kleurrijke architectuur. In veel plaatsen vormen de houten vakwerkspanten echter het beeld
 
Nieuw te bouwen skischans in Bondorf. De brug is voor de snelweg door Thüringen aangelegdehad. Geld om de Oost-Duitse kinderkoppen te vervangen door een gedegen asfaltstrook was er niet, dus werd er een goedkoop laagje bitumen over het wegdek gelegd. Een laagje dat onder invloed van vorst en sneeuw plaatselijk weer los heeft gelaten, wat de onderliggende kinderkoppen weer zichtbaar heeft gemaakt. Prachtige slingerwegen en karakteristieke kleine dorpjes wisselen zich in sneltreintempo af, waarbij het opvallend is hoe weinig verkeer er is. Via Bad Liebenstein belanden we in Trusetal, het dorp dat in 1185 werd gesticht en bekend staat om haar waterval en tuinkaboutermuseum. De waterval mag kunstmatig zijn aangelegd, maar is met een val van 58 meter hoogte er niet minder indrukwekkend om. Indrukwekkend is ook de nieuwe HS100 en HS140 springschans die nabij Oberhof, ten tijde van de DDR het Mekka van de Oost-Duitse wintersport, wordt gebouwd. Oberhof was in die tijd een van de twee gebieden waar wintersporters werden opgeleid. De enorme bouwval is niet de enige plaats waar tijdens onze trip hard wordt gewerkt. In Oberhof zelf worden diverse complexen gebouwd om onder andere onderdak te bieden aan de internationale pers, van waaruit verslag van de verschillende ski-disciplines kan worden gedaan.

Na bij de Schneekopf, met 982 meter officieel het hoogste punt van Thüringen, een heerlijke lunch naar binnen te hebben verwerkt zetten we koers richting Gräfenroda voor een bezoek aan het kaboutermuseum, maar ook nu zit het ons niet helemaal mee. Wat heet, eerst moet in Gehlberg vanwege wegwerkzaamheden rechtsomkeert worden gemaakt als blijkt dat in het dorp er geen enkele alternatieve doorgaande route is, om na extra omzwervingen – wat in dit gebied trouwens geen ramp is – bij het museum in Gräfenburg tot de o 
Toegangspoort tot de bunker. Eerst moest worden gedoucht, om eventuele chemische stoffen af te spoelen. daarna volgden nog twee controlekamers voordat men echt in de bunker zat

Van bovenaf blijkt uit niets dat hier een bunker verborgen is
 
De Bunker beschikte over de mdernste apparatuur. Door middel van koolstoffilters kon CO2 in zuurstof worden omgezet

De Bunker had zelfs een eigen telefooncentralentdekking te komen dat ook hier ‘Montag Ruhetag’ is. Het geeft ons extra tijd om op ons gemak naar het Bunkermuseum, de volgende stop op onze trip, te gaan. Gelegen midden in het Frauenwald is het Bunkermuseum een van de weinige bewaard gebleven getuigenissen van de koude oorlog. In het diepste geheim aangelegd in opdracht van het ministerie van staatsveiligheid van de DDR waren de bunkers bedoeld om in geval van oorlog als operationeel centrum dienst te kunnen doen. De bunker in Frauenwald werd na de eenwording aan de eigenaar van het nabij gelegen Waldhotel Rennsteighöhe verkocht, waardoor het nu als museum voor het publiek toegankelijk is. Zelfs overnachten in de bunker kan, maar voor ons is een rondleiding door de bunker al indrukwekkend genoeg. Volledig ingericht beschikte de bunker over de modernste communicatietechniek, een eigen stroomvoorziening, een telefooncentrale, telex, mobiele radio-technologie en een computercentrale. De bunker kon –net als een onderzeeër – in zijn eigen zuurstofvoorziening voorzien om chemische aanslagen te doorstaan, terwijl in het opslagdepot voldoende munitie lag opgeslagen om eventuele aanvallen te kunnen weerstaan. Behoudens de oefeningen die destijds regelmatig werden gedaan zodat ten tijde van een aanval iedereen wist wat zijn taak en plek in de bunker was is de bunker nooit in gebruik genomen.

Vanuit het Bunkermuseum vervolgen we onze weg naar Masserberg, waar in het Rennsteig Hotel wordt overnacht. Het hotel is gelegen aan het Badehaus Masserberg en vernoemd naar de Rennsteiglauf, een marathonloop van 73 kilometer die dwars door het Thüringerwald van Eisenach naar Blankenstein loopt en Masserberg doorkruist. Het hotel stamt uit de DDR periode en werd destijds voor de Stasi gebouwd en die sfeer ademt het hotel nog steeds uit. Zelfs de kleinste kamer is ongekend groot en laat zien hoe bevoorrecht de Stasi destijds was. Sinds de eenwording heeft het hotel zich onder andere op motorrijders gericht, met een speciale afgesloten parkeerplaats waar motoren kunnen worden gestald, speciale motor-arrangementen en toertochten die vanuit het hotel kunnen worden gereden.

Schwarzatal

Na een perfecte nachtrust vervolgen we onze route via de L1138 en L1112 richting Schwarzburg voor een bezoek aan het slot Schwarzburg, het slot waar Wilhelmina aan Prins Hendrik van Mecklenburg-Schwerin werd voorgesteld, maar niet voordat eerst de Oberweißbacher Berg- und Schwarzatalbahn wordt aangedaan. De Bergbahn werd in 1923 in gebruik genomen en is de langste kabelbaan ter wereld: op een lengte van 1.380 meter wordt een hoogteverschil van 323 meter overwonnen, ofwel een stijgingspercentage van 25%. In 18 minuten wordt je van het dalstation Obstfelderschmiede naar het bergstation Lichtenhain gebracht, waar onder andere de unieke techniek in het machinehuis kan worden aanschouwd. V 
De Oberweißbacher Berg- und Schwarzatalbahn is de moeite van een bezoek waard
anuit Lichtenhain kan aansluitend nog worden overgestapt in een van de drie unieke historische elektromotorrijtuigen van het type 479, die in de periode 1970-1974 in Berlijn speciaal voor de spoorweg werden gebouwd en het 2,5 kilometer lange traject naar Cursdorf overbruggen. De rit is volgens de vriendelijke kaartjesverkoopster in de kiosk zeker de moeite waard, maar een complete tour neemt op z’n minst een uurtje of twee in beslag, waardoor we helaas verstek moeten laten gaan.

We rijden verder via de L1112, die heerlijk door het Thüringer Wald slingert. De weg is breed en overzichtelijk en het wegdek is van uitstekende kwaliteit, waardoor er heerlijk met de Super Ténéré kan worden gestuurd. We zijn echter nog maar net opgewarmd, of het volgende doel van onze trip, het Schloß Schwarzburg is al bereikt. Het complex, dat uit meerdere gebouwen bestaat, is boven op een heuvel gebouwd en goed bereikbaar. Geen bochtige smalle slingerweg dit keer, maar een kaarsrechte weg die stijl omhoog gaat. Vanaf wat ooit de toegangspoort is geweest – en op de planning staat om te worden nagebouwd – is de weg gesloten voor verkeer, maar Hollanders als we zijn wordt ook dat laatste stuk gemotoriseerd afgelegd. Om als we daar niet veel later op worden aangesproken heel onderdanig net te doen alsof we die borden niet hadden gezien.

Schwarzburg is om meerdere redenen de geschiedenisboeken in gegaan. In mei 1900 reisde de kersverse Koningin Wilhelmina met Koningin-moeder Emma naar het slot af, waar ontmoetingen met drie potentiële huwelijkskandidaten waren gearrangeerd en ze uiteindelijk voor Heinrich von Mecklenburg-Schwerin koos. Schwarzburg was bij toeval ook de plaats waar op 11 augustus 1919 de nieuwe Duitse grondwet werd ondertekend, waarmee er officieel een einde aan het Duitse Keizerrijk kwam en de Duitse Bondsrepubliek werd opgericht. De inhoud van de grondwet, die als Grondwet van de Weimarrepubliek de boeken in is gegaan, was weliswaar in Weimar vastgelegd, maar Rijkspresident Friedrich Ebert zou vergeten zijn dit te ondertekenen. Een koerier werd met de grondwet naar Schwarzburg gestuurd, waar Ebert in zijn vakantieverblijf Villa Schwarzaburg verbleef. I 
Het achterste deel van de burcht is voor publiek toegankelijk. De schilderijen in de toren zijn adembenemend mooi

De plaque ter herinnering aan de dag dat de Duitse republiek een feit wasn tegenstelling tot wat veel mensen denken vond de ondertekening niet plaats in het kasteel, maar in het lager gelegen Hotel Weißer Hirsch, wat vanaf de weg naar het kasteel via een steile trap is te bereiken. Nadat we eerst het deel van het slot dat voor publiek toegankelijk hebben aanschouwd – vooral de ridderzaal met prachtige schilderingen, waar tot op de dag van vandaag kan worden getrouwd, is erg indrukwekkend – is dat ons volgende doel, maar ook hier treffen we het niet. Uitgerekend vandaag heeft het hotel Ruhetag.

Eenmaal de steile trap weer omhoog geklommen genieten we van een heerlijke kop koffie op een klein terras, waar in het naastgelegen grasveld een plaque ter viering van 11 augustus 1919 is aangebracht. Nadat in de stralende zon het vochtpeil weer op niveau is gebracht rijden we verder naar het Panoramahotel Am Marienturn in Rudolstadt, het volgende doel van onze trip. De L1112 slingert langs bergwanden en smalle kreekjes af en lijkt haast voor motorrijden te zijn gemaakt, maar ook hier wordt aan de weg gewerkt. Eigenwijs als we zijn worden opnieuw de borden genegeerd en rijden we over de verlaten kronkelweg tot aan de wegafsluiting door, om daar te constateren dat de weg ook voor motoren écht afgesloten is. T 
Vanuit het Panoramahotel heb je prachtig uitzicht op Rudolstadt. De Leuchtenburg moet volgens velen een van de mooiste burchten van Thüringen zijn

Het is een pittige klim, maar het uiticht vanaf de toren is prachtigerug in Schwarzburg volgen we de aanwijzingen van de omleidingsroute op, die ons via de L1113 naar Königsee op de 88 naar Bad Blankenburg brengt, waarna in Schwarza de 85 richting Rudolstadt wordt ingedraaid. Vanuit het op een heuvel gebouwde Panoramahotel hebben we prachtig uitzicht over het centrum van de stad met hooggelegen Schloß Heidecksburg, de rijkst ingerichte barokke burcht van Thüringen. Rudolstadt is ook de stad waar Goethe en Schiller elkaar voor het eerst hebben ontmoet.

Voor ons staat echter de dertig kilometer verderop gelegen Leuchtenburg bij Kahla op het program. De hoog boven het Saaletal gelegen burcht, die uit de 13e eeuw stamt, wordt door velen als een van de mooiste burchten van Thüringen gezien en is tegenwoordig als museum ingericht. Via een ruime wenteltrap, waar geen einde aan lijkt te komen, wordt de top van de toren bereikt, waar van het prachtige uitzicht wordt genoten. De Leuchtenburg staat ook bekend om haar porseleinmuseum, waar de kleinste en de grootste porseleinen vaas is te zien. De tijd begint echter te dringen, tot het kasteel in Auerstedt, waar de nacht moet worden doorgebracht, moet volgens de navigatie nog zestig kilometer worden afgelegd, waardoor we er voor kiezen om ditmaal voor de snelste route via de Autobahn te gaan. Na de unieke ontvangst in middeleeuwse stijl wordt na een snelle opfrisbeurt het eten opgediend, waarna nog een bezoek aan de Toskana Therme in Bad Sulza wordt gebracht en we heerlijk kunnen ontspannen na de opnieuw best intensieve dag. Bijzonder aan dit thermaalbad is het onderwater geluidsysteem, waardoor in het zoutbad ook onder water de achtergrond muziek te horen is. Na lekker in water gedreven te hebben wordt het uitgebreide saunacomplex opgezocht, waar tijdens een intensieve sessie het lui zweet wordt uitgezweet.

Unesco werelderfgoedlijst

Na drie dagen sturen en culturen te hebben gevierd staat voor de vierde en feitelijk laatste dag van onze trip door Thüringen een relaxte dag op het program, wat gezien de temperatuur die al vroeg in de ochtend volgens de kwikthermometer al rond de twintig graden ligt geen overbodige luxe is. Via landwegen rijden door de dunbevolkte streek, waar een korte stop bij een prachtige oude watermolen wordt gemaakt die helaas door een gegalvaniseerde constructie wordt ontsiert. D 
Synoniem voor de DDR: de Trabant. TV's genoeg, zat alleen een wachttijd op van een paar jaar

 
Bij winkels was vooral de vitrine goed gevuld, maar zodra je wat kopen wou was het ope tijd tikt door, waardoor het toch weer later is dan gepland, voordat in Apolda – wat volgens TomTom vanaf Slot Auerstedt nog geen half uur rijden is – de Museumbaracke Olle DDR kan worden bezocht. Het museum geeft een goed beeld van hoe ten tijde van het ijzeren gordijn in Thüringen werd geleefd en leert ons dat qua huishouden betreft de verschillen zo groot niet zijn geweest. Natuurlijk, wij waren vrij om te gaan en te staan waar we wilden, waar in de DDR alles door de Stasi werd gecontroleerd. Maar toch, de ingerichte woonkamer wijkt geeneens zoveel af van hoe het destijds bij ons was.

Vanuit Apolda wordt Schloß Kromsdorf in het nabij gelegen Kromsdorf aangedaan, waarvan het eerste deel uit 1580 stamt. Georg Albrecht van Kromsdorf liet het slot als alternatief voor zijn landhuis inrichten. Nadat het slot in 1666 door Johann Theodor de Martaigne werd overgenomen werd met de tweede bouwfase gestart, waarbij het slot zijn huidige vorm kreeg. Het slot is indrukwekkend om te zien en in de naastgelegen grote tuin kan heerlijk worden gerelaxt, maar helaas in het inwendige café niet iedereen even gastvrij. De tijd tikt aardig richting het middaguur en dus gaat een rondje koffie er wel in, maar dat lijkt bij de uitbater haast teveel gevraagd die er duidelijk geen zin in heeft. Zeker niet als er ook nog om cappuccino wordt gevraagd, maar gelukkig maken zijn dochters dat niet veel later goed door met een grote glimlach (zijn die motoren van jullie, gááf!) de koffie buiten te serveren.

Het prachtig gelegen schloß Kromsdorf

Met de zon hoog aan de hemel is de oude binnenstad van Weimar het volgende doel van onze trip, die hemelsbreed maar een paar kilometer van het slot verwijderd is. Wij kiezen echter niet voor de kortste weg, maar besluiten via het ruim twintig kilometer zuidelijk gelegen Bad Berka over prachtige stuurwegen om te rijden, waar bosachtige omgevingen en open vlaktes afwisselend het beeld bepalen. Om vervolgens geheel in Motorfreaks traditie ruim een uur te laat in de binnenstad van W 
Markt in het oude centrum van Weimar. Geheel in stijl kunnen rondleidingen worden gemaakt
 
De oude kerk. Binnenplaats van het prachtige complex waar de in 1919 de Duitse grondwet werd geschreveneimar te arriveren, waar een rondleiding door een Nederlandse gids is ingepland. Het historische centrum van de stad werd voor het eerst vermeld in 899, in 1410 ontving het stadsrechten. Op 2 december 1998 werden van de oude binnenstad maar liefst 14 gebouwen aan de UNESCO werelderfgoedlijst toegevoegd, waaronder de Anna Amalia bibliotheek die in 2004 gedeeltelijk afbrandde. Weimar was ook de bakermat van de Bauhaus-architectuur, waarvan ook enkele gebouwen in de erfgoedlijst zijn opgenomen. De rondleiding door het historische centrum van de stad, die in 1999 nog culturele hoofdstad van Europa was, is erg indrukwekkend, interessant en voor ons veel te kort, voor wie van culturen houdt is Weimar een meerdaags bezoek meer dan waard.

Hoe indrukwekkend het bezoek ook is en hoe graag we er langer hadden gebleven om van de fraaie historische architectuur te genieten, wij hebben nog een laatste etappe naar Erfurt te gaan, eindbestemming van ons bezoek aan Thüringen, waar nog avondrondleiding door de historische binnenstad is ingepland en op een groot scherm voor zij die interesse hebben het WK voetballen kan worden gevolgd. De aankomst in de stad, die bij ons Nederlanders vooral bekend staat om het ijsstadion, is via de oostelijke r 
Bekendste stukje Erfurt: de Krämerbrücke
 
Links: het gemeentehuis. Rechts: Zo'n beetje elk etablissement heeft z'n eigen bier. Koren in de nis betekent vers bier
 
Ook de klim naar de Petersburg vesting is de moeite waardoute over de provinciale weg heel erg bijzonder: het ene moment rijden we nog in de wijde omgeving van het Thüringse plattenland en is er in heinde en verre geen bewoning te ontdekken, om na een kleine dertig kilometer ineens in het stadse verkeer te zijn gearriveerd, waar rond deze tijd van de dag geen doorkomen aan lijkt. De verkeerschaos zou een Italiaanse stad niet misstaan en aan dat gevoel draagt ook het onvoorstelbaar warme weer z’n steentje aan bij. De historische binnenring van Erfurt is vanuit ons Airport Hotel, waar eerst de spullen op de kamer worden gedropt en vlug wordt opgefrist, echter perfect met de tramverbinding te bereiken.

Opmerkelijk is trouwens dat in tegenstelling tot Weimar de historische binnenring van Erfurt nog niet in de UNESCO werelderfgoedlijst is opgenomen. Erfurt heeft hiervoor in 2012 wel een aanvraag gedaan, maar heeft tot op heden nog geen officiële UNESCO status verkregen. Uniek aan de binnenstad, die aan de rode straatnaambordjes te herkennen is, is de Krämerbrücke, bijna uit de 14e eeuw stammende 80 meter lange brug waar volop woningen zijn gebouwd. Van de 32 huizen zijn de meeste tegenwoordig als winkel voor kunstwerken en antiek in gebruik. Op vier huizen na zijn alle gebouwen in bezit van de stad Erfurt. Ook de vesting Petersberg & Petersklooster is zeker de moeite van een bezoek waard, vanuit de hoog gelegen vesting heb je prachtig uitzicht over de oude binnenstad, maar ook hier blijkt in het enige etablissement de klantvriendelijkheid het niveau van de DDR nog niet te zijn ontgroeid. Gelukkig is dit café de uitzondering op de regel, in de oude binnenstad was de gastvrijheid verder ongekend.

 
Nostalgie: Die Sendung mit der Maus...

Buchenwald

Net als Weimar is ons verblijf en Erfurt veel te kort. Het prachtige oude centrum alleen al is een korte vakantie meer dan waard en zou via het eigen vliegveld goed bereikbaar moeten zijn, maar helaas is het aantal internationale vluchten slechts minimaal. Ons resteert alleen nog de trip over de snelweg terug naar huis, maar niet voordat eerst nog een bezoek aan Buchenwald, de zwartste pagina uit de geschiedenis van Thüringen wordt gebracht. B 
De alleszeggende spreuk in de toegangspoort. Het kamp was met prikkeldraad omheind
 
Gedenkstenen ter nagedachtenis van deze inktzwarte pagina uit de Duitse geschiedenisuchenwald werd in 1937 in de bosrijke omgeving van Weimar in opdracht van Himmler door SS’ers en gevangenen aangelegd en werd de tweede wereldoorlog als concentratiekamp gebruikt. Het kamp was in eerste instantie bedoeld voor politieke gevangenen en criminelen. Tegen het einde van 1938 zaten meer dan 11.000 gevangenen in Buchenwald. In 1940 werd met de bouw van het crematorium gestart, waar niet alleen de meestal door uitputting gestorven krijgsgevangenen werden gecremeerd en daarvoor eerst van eventuele gouden tanden werden ontdaan. De barakken waar de gevangenen waren ondergebracht werden na de oorlog gesloopt, maar de resterende gebouwen, de prikkeldraad omheining met centraal de toegangspoort en de buiten het kamp liggende barakken en toegangswegen zijn nog geheel intact en zijn het trieste bewijs waartoe haat leiden kan. In Buchenwald zaten 238.979 mensen onder erbarmelijke omstandigheden opgesloten. Daarvan kwamen er 56.545 om het leven, waaronder 11.000 Joden. Op 13 april 1945 werd het kamp om kwart over drie door de Amerikanen bevrijdt, de klok boven de toegangspoort is symbolisch op dat tijdstip stilgezet.

De verbandingsoven, waar aan de lopende band lichamen werden gecremeerd.

De zo efficient mogelijk opgezette ovens

Vlak buiten het kamp: een dierentuin om de Duitsers te vermaken

Reisinformatie

Sinds de eenwording is Thüringen de meest centraal gelegen deelstaat van Duitsland. Het telt 2,35 miljoen inwoners en heeft een oppervlak van 16.172 km2, wat het de dunstbevolkte deelstaat van onze Oosterburen maakt. De hoofdstad Erfurt ligt op 550 km afstand van Utrecht en is via de snelweg binnen iets meer dan een halve dag te bereiken. Naast het Thüringer Wald kent de deelstaat nog andere bosrijke gebieden waar ontzettend mooi kan worden gestuurd. Hoogste punt is de Schneekopf, waar de toren 1.005 meter boven NAP uitsteekt. Hotels en pensions zijn van uitstekende kwaliteit, maar wees niet verbaast als je in de horeca soms nog personeel aantreft met een DDR mentaliteit. Over het algemeen is Thüringen niet duur, voor een bak koffie met enkele heerlijke Thüringer Kuchen hoefde nog geen twee euro te worden betaald.

Informatie over Thüringen is terug te vinden op de website www.vakantie-thuringen.nl. Ben je van plan om veel te bezichtigen, dan is de Thüringencard misschien interessant. Met de Thüringencard zijn meer dan 230 attracties en bezienswaardigheden gratis te bezichtigen. Meer informatie over de Thüringencard vind je hier.