Test: Triumph Bonneville T120 Black

Tekst: Ed Smits
Fotografie: Triumph

Rijke geschiedenis

Geen motor met zó een rijke geschiedenis als de Triumph Bonneville, die voor eeuwig is verbonden met grote namen als Steve McQueen, Elvis Presley en Evel Knievel. In 1959 lanceerde Triumph de Bonneville T120, ontworpen door Edward Turner die bij Triumph al verantwoordelijk voor verschillende modellen als de Speed Twin, de T100GP race-replica van de T100 waarmee EZondag in Portugal. Lijkt Nederland wel tijdens de eerste zonnige lentedag, maar dan ergerrnie Lyons de eerste Manx Grand Prix won, de Thunderbird en de T110 Tiger, waarvan de Bonneville T120 was afgeleid. De motor was vernoemd naar de beruchte Bonneville zoutvlaktes in Utah, waar de Texaan Johnny Allen in 1955 en 1956 tot twee maal toe met de ‘Devil’s Arrow’ Triumph streamliner een nieuw snelheidsrecord werd gezet van 311 en 344 km/u.

De ontwikkeling van de Bonneville T120 ging destijds zo snel dat hij geeneens in de 1959 Triumph catalogus stond vermeld. De eerste jaren had de Bonneville een motorblok met losse versnellingsbak, waarmee zonder aanpassingen een topsnelheid van 120 mijl per uur – vandaar de typeaanduiding T120 – kon worden gehaald. Om speedwobbles bij dit soort snelheden in te dammen werd vier jaar later de versnellingsbak in het motorblok geïntegreerd en kreeg de Bonneville een nieuw dubbelwiegframe met verstijvingen aan het balhoofd en de achterbrug.

De Bonneville T120 was voor Triumph een groot succes, alleen al in de Verenigde Staten – wat voor Triumph in die tijd de belangrijkste markt was – waren van de fiets in het meest succesvolle jaar 1967 zo’n 28.000 units verkocht. In 1971 kreeg de T120 een nieuw frame dat dienst deed als oliereservoir, in plaats van het gebruikelijke losse oliereservoir, een jaar later kreeg de Bonneville T120 tot slot een vijfversnellingsbak. De concurrentie had echter in die jaren niet stilgestaan en motoren met meer cilinderinhoud op de markt gebracht, waardoor de T120 door de 750cc T140 werd opgevolgd.

Ook op het circuit was de Bonneville T120 een succes. In 1967 won John Hartle de Production TT met een gemiddelde snelheid van 91,1 mijl per uur. Drie jaar later schreef Malcolm Uphill geschiedenis door als eerste coureur – nota bene vanaf een staande start – de eerste ronde van de Production TT de Mountain Course in een gemiddelde snelheid van meer dan 100 mijl per uur rond te gaan. Met een miniem verschil van 1,2 seconden versloeg hij de 5 ronden lange race Peter Williams op de Norton. Uphill pushte de T120 die race tot het uiterste, na de finishvlak bleek dat de voorste buis van het dubbel wiegframe middendoor was gescheurd. AValt niet mee om zonder ander verkeer op de foto te staanls gevolg van Uphill’s ronderecord veranderde Dunlop de naam van de K81 banden waarmee was geracet in TT100. In 1968 sprong Evel Knievel met een Bonneville T120TT, die hij de bijnaam Color Me Lucky had gegeven, over de fonteinen van Ceasar’s Palace Casino in Las Vegas, maar verloor bij de landing de controle over de fiets en liep daardoor meerdere botbreuken op.

De T120 kreeg in 1973 navolging in de T140, waarvan de cilinderinhoud naar 744cc was vergroot. De Bonneville T140 bleef in productie totdat de Meriden fabriek in 1983 failliet ging. Na de overname van Triumph door John Bloor werd de Bonneville T140 nog kortstondig bij een bedrijf genaamd Racing Spares in Devon geproduceerd, die dat in opdracht van Bloor deed. De T140’s uit die periode werden de Devon Bonnevilles genoemd. In 1988 werd de motor definitief uit productie gehaald.

De legende herboren

Niet vreemd dus dat Triumph voor de ontwikkeling van de 2016 Bonneville T120, die trouwens ook in een T120 Black leverbaar is, heeft teruggegrepen naar die allereerste Bonneville. De nieuwe Bonneville T120 volgt de huidige Bonneville T100 op, die in 2001 door John Bloor op de markt is gezet en in vijftien jaar tijd is uitgegroeid tot een belangrijke pijler van het Triumph imperium. Ter illustratie: van de totale modern classic familie zijn er in totaal 141.686 geproduceerd, waarvan het overgrote merendeel Bonnies zijn. HMaar áls de weg vrij is... is het genieten met de hoofdletter Get is binnen Triumph het snelst groeiende segment, dat inmiddels 25% van de totale productie voor z’n rekening neemt.

In tegenstelling tot de T100 moest de nieuwe Bonneville T120 zoveel mogelijk DNA van de 1959 T120 bevatten, maar dan vertaald naar hedendaagse technologie. En daarin zijn ze in Hinckley meer dan geslaagd: tot in het kleinste detail is het DNA van de oorspronkelijke fiets terug te vinden. Van de rubberen inserts in de tank tot vorm van het uitlaatsysteem, waarvan de katalysator geheel aan het zicht is onttrokken, en van machinaal bewerkte koelvinnen op de cilinderkop en gasklephuizen in de vorm van een carburateur tot de gedeelde carterdeksels, waardoor het net lijkt alsof de fiets – net als het oorspronkelijke model – een gescheiden versnellingsbak heeft. Hoe langer je naar de T120 kijkt, hoe meer details van het oorspronkelijke model je terugvindt. Volgens Triumph is de T120 de perfecte balans tussen authenticiteit en moderne techniek, en daarvan is absoluut geen woord gelogen.

Alleen al de manier waarop de waterkoeling, broodnodig om de nieuwe 1200cc paralleltwin aan Euro 4 te voldoen zonder vermogen in te moeten leveren, in het geheel is geïntegreerd. Waar bij een vloeistofgekoelde motor normaal gesproken het zicht op het motorblok wordt verstoord door lelijke slangen heeft Triumph het gehele koelsysteem inwendig aangebracht, waardoor er alleen twee korte slangen uit het blok steken om de koelvloeistof door de radiateur te laten stromen. En zelfs die slangen zijn amper te zien. De radiateur zelf is smal gebouwd, waardoor ook deze amper opvalt en er haast eerder als een oliekoeler uitziet. H 
De LED dagrijverlichting is fraai in de koplamp verwerkt. De dubbele ronde klokken met digitale displays zijn een mooie mix van klassiek en modern
 
Intuïtief ten voeten uit, de nieuwe knopjes van de Bonneville. De standaard handvatverwarming is mooi subtiel.
 
Tot in het kleinste detail is goed over de nieuwe Bonneville T120 nagedacht.et vlakke zadel, de zijkappen, de ronde vorm van de spatborden, knipperlichten en spiegels en de Pirelli Phantom banden geven de Bonneville T120 precies de juiste retro-klassieke looks. Zelfs in de bijzonder fraai gevormde tellers vinden we karakter terug: de wijzers hebben een lichte vibratie, wat – en veel ergere mate – vroeger toen tellers nog met een kabel werden aangedreven heel gebruikelijk was.

Zo authentiek als de Bonneville T120 van de buitenkant is, zo modern is de fiets onderhuids. De compleet nieuw ontwikkelde 1.200cc paralleltwin, die z’n cilinderinhoud uit een boring x slag van 97,6mm x 80mm heeft verkregen, is van multipoint sequentiële elektronische benzine-injectie voorzien met ride-by-wire gasklepbediening. Naast tractie controle, die bij stilstand eenvoudig is uit te schakelen, heeft Triumph ook twee rijmodi Rain en Road voorzien, waarbij in de Rain modus het behoorlijk indrukwekkende koppel is afgeroomd. Het nieuwe motorblok is op alle fronten sterker dan de oude 865cc paralleltwin. Het topvermogen is met 80 pk bij 6.550 toeren per minuut 18% sterker dan de T100, bij 4.500 toeren is het verschil maar liefst 50%. Indrukwekkender is echter het koppel: de T120 levert z’n maximale koppel al bij 3.100 toeren per minuut en is met 105Nm maar liefst 54% dan de T100.

Zondagsrijders

Met een temperatuur die in de ochtend de tien graden amper ontstijgt en een helderblauwe hemel die continue door donkere regenwolken wordt verstoord staan de Bonneville’s mooi in een rij opgesteld voor ons klaar. De Bonneville T120 is in vier klassieke kleurstellingen leverbaar, maar Triumph heeft voor de presentatie gekozen voor de T120 Black uitvoering, waarbij alle op de standaard versie verchroomde onderdelen nu matzwart zijn uitgevoerd. DEen échte gentleman, die Bonneville welteverstaan...e T120 Black is op zich weer in twee kleuren leverbaar: Jet Black en Matt Graphite, waarbij die tweede een mat grijs gespoten tank en spatborden heeft. Beide kleuren hebben een fraai bruinkleurig zadel, waar dat bij de standaard T120 gewoon zwart is.

Dankzij een innovatief gepatenteerd decompressiesysteem komt de twin met een druk op de knop tot leven, maar waar de Britten tijdens de presentatie een mooi geluid hadden beloofd klinkt de 1.200cc paralleltwin in mijn ogen toch erg bescheiden. De zit op de Bonneville is prima voor elkaar, de hoogte is met 785mm gelijk aan de T100, maar bij de T120 heeft het zadel nu wel een dikkere foam, waardoor het comfort er aanzienlijk op vooruit moet zijn gegaan. De afstand van het zadel naar de voetsteunen is erg ontspannen, maar daardoor schrapen de voetsteunen bij een sportief tempo wel snel over het asfalt. Ook de afstand naar het stuur is relatief kort, waardoor het met de Bonneville relaxt tokkelen is. DBlij dat het nu geen hoogseizoen is met al dat verkeere Assist koppeling heeft een vederlichte bediening, wat in het drukke zondagse verkeer in de omgeving van Cascais en Sintra zeker geen overbodige luxe is, terwijl het koppelsterke motorblok erg schakellui te rijden is. Ook de standaard in twee standen instelbare handvatverwarming, die erg subtiel naast de linker handvat is aangebracht, stel ik erg op prijs; de lage stand blijkt al afdoende om mijn handen ondanks zomerhandschoenen lekker warm te houden.

Trouwens, over knopjes gesproken: de nieuwe armaturen zijn ergonomisch goed doordacht. De rechts aangebrachte keuzeschakelaar voor de rijmodi werkt erg eenvoudig: indrukken, modus selecteren, vervolgens koppeling inknijpen en gas dicht en de T120 schakelt meteen over naar de andere modus. Links is de menuknop ondergebracht, waarmee door het digitale menu kan worden gescrold en bij stilstand de tractiecontrole kan worden uitgeschakeld. D 
Hoezo oog voor detail: oldschool bougiedoppen en injectie in de vorm van een carburateur
 
De nieuwe 1.200cc paralleltwin is op koppel getuned, en dat voel je
 
De remmen zijn Britisch Polite, het zadel zit comfortabel.e dubbele ronde klokken zijn bijzonder fraai vormgegeven, in het donker licht de achtergrond mooi op en uit de twee kleine digitale displays is een waslijst aan informatie af te lezen: rechts de tankinhoud, rijmodus setting en restkilometers, links de versnellingsindicator, dubbele tripmeter, verbruiksmeters (gemiddeld en actueel) en het klokje.

In de Road modus is het koppel van de T120 erg indrukwekkend, en dan druk ik me nog bescheiden uit. Vanaf 1.500 toeren pakt de paralleltwin erg mooi op, waardoor het deel van de route door dorpjes en steden in derde en vierde versnelling worden afgelegd. De versnellingsbak schakelt licht en direct, wat ook zonder koppeling prima te doen is. Bij lage toeren is zelfs terugschakelen zonder koppeling geen enkel probleem. Als op de fraaie, maar deels wel natte slingerwegen het tempo iets wordt opgevoerd – maar veelal nog steeds binnen het maximaal toelaatbare blijft, geheel  Tot 3.500 toeren, iets voorbij het punt dat de paralleltwin z’n maximale koppel afgeeft, heeft het blok eigenlijk maar één minpunt: het loopt té perfect. Boven de 3.500 toeren wordt dat echter helemaal gecompenseerd als het motorblok heerlijk begint te trillen. TSnap best dat alle motorrijders uit de regio zich hier verzameld hebben, wat een heerlijke weg langs de kustriumph’s technische goeroe Steward Wood legt uit dat het geen trillingen uit onbalans zijn, maar de verbrandingsklappen die je voelt.

Waar het motorblok uitblinkt in souplesse en ongekende kracht onderin, had de vering wat comfortabeler mogen zijn. De vele straten met grove kinderkoppen gaan nog net, maar bij putdeksels, hobbels en kuilen die hier in Portugal heel gebruikelijk zijn worden de klappen hard aan het stuur doorgegeven. Het natte en koude asfalt komt de motor ook niet ten goede, maar dat komt ten dele ook doordat je automatisch voorzichtiger stuurt. Switchen naar Rain modus blijkt onder deze omstandigheden en hele verbetering. Het koppel is voelbaar afgeroomd en is daardoor minder gevoelig op het gas, waardoor de Bonneville veel relaxter te rijden is. Bij snelheden tot pak ‘m beet 40-40 km/u geniet deze modus duidelijk mijn voorkeur, daarboven is op natte wegen de Road modus prima te doen. Voelt de Bonneville bij het langzame tempo nog ietwat onzeker aan, dat gevoel verdwijnt als sneeuw voor de zon als tijdens de fotoshoot op een behoorlijk lang stuk bochtige weg het tempo kan worden opgevoerd. De Bonneville voelt heerlijk in balans, neemt mooi de gekozen lijn en is zo nodig nog van richting te veranderen. Ook de remmen zijn prima voor elkaar, ze geven een goede feedback vertragen zoals je zou verwachten.

Conclusie

Vijftien jaar na de lancering van de eerste ‘John Bloor’ Bonneville heeft Triumph haar Modern Classic compleet vernieuwd, waarbij men terug is gegaan naar de allereerste Bonneville T120 uit 1959. Wat de Britten tot in het kleinste detail hebben gerealiseerd. De nieuwe Bonneville T120, wDankzij genoeg van dit soort momenten heeft de Bonneville zich van z'n goede kant kunnen laten zienaaraan in Hinckley maar liefst 4 jaar is gewerkt, moest de allerbeste Bonneville worden die kon worden gemaakt, en hoewel er tijdens deze presentatie vanwege het wisselvallige weer en onvoorstelbaar drukke Portugese verkeer de motor niet echt kon worden getest zijn Steward Wood en z’n team in mijn ogen daarin zonder meer geslaagd. De Bonneville T120 is oprecht een reïncarnatie van die allereerste Bonnie, maar dan op het niveau zoals je van een moderne klassieker verwachten mag.

• koppelsterk motorblok, reïncarnatie tot in het detail, Brits karakter
• vering voelt stug, Portugese zondagsrijders, Brits weer

Technische gegevens