Test: Aprilia Caponord 1200 Rally

Tekst: Ed Smits
Fotografie: Aprilia

Vooruitstrevende techniek

Het gaat goed met Aprilia. Tenminste, wat race-successen betreft. Het afgelopen jaar werd wereldtitel nummer 54 behaald in het WK Superbike door Sylvain Guintoli, waarmee de RSV4 deze eeuw de meest succesvolle machine in dat prestigieuze kampioenschap is: sinds z’n lancering in 2009 zijn in totaal 7 wereldtitels (3 rijders en 4 constructeurs) behaald. Nu staat een fiets als de RSV4 mijlenver van de Caponord, maar de successen werden op Sardinië door Aprilia wat al te graag aangehaald om te illustreren dat Aprilia voor sportiviteit en vooruitstrevende techniek staat. Was het niet Aprilia dat in 2002 als eerste merk ride-by-wire techniek introduceerde op de RS Cube MotoGP racer, om dat in 2007 bij de Shiver 750 aan verschillende rij-modi te koppelen, wat opnieuw voor de Italianen uit Noale een primeur was. Aprilia was ook het eerste merk dat met uitgebreide APRC elektronica kwam voor de RSV4 en naakte variant Tuono V4, waarin zelfs launch control was ondergebracht.

Dat geavanceerde technologie niet alleen is voorbehouden aan de supersportieve topmodellen, daarvan is de twee jaar geleden gelanceerde Caponord 1200 het levende bewijs. De Travel Pack versie was van semi-actieve Skyhook vering voorzien, door Aprilia tot ADD (Aprilia Dynamic Damping) gedoopt. De ADD wijkt volgens Aprilia op meerdere punten van door de concurrentie toegepaste systemen af en wordt op vier punten door patenten beschermd: het ‘comfort-georiënteerd’ algoritme dat de principes van Skyhook en het algoritme van de door acceleratie gedreven demping combineert, de software die op basis van de input van de rijder (acceleratie, stand van het gas, snelheid van gasgeven, remmen, constant gas) de setting van de vering aanpast, de manier waarop de snelheid van de voorvork wordt gemeten en de automatische instelling van de veervoorspanning, waarbij het systeem de load van de motor (gewicht van benzine, rijder, duopassagier, bagage, etc.) detecteert en daar automatisch de veervoorspanning op aanpast. Dankzij de 4 patenten kon het ADD als een one-setting systeem worden uitgevoerd, waardoor het afstellen van de vering voorgoed tot het verleden behoord.

Aangenaam verrast

Nog maar amper op de prachtige slingerweg langs de bergachtige kust van Sardinië gearriveerd ben ik op meerdere vlakken al aangenaam verrast. Op voorhand had ik geen goed gevoel bij deze introductie, niet in de laatste plaats omdat de overvloed aan regen – en daarbij horend afzien – tijdens de presentatie van de Caponord 1200 Travel Pack twee jaar geleden voor altijd in mijn geheugen gegrift staat. De wetenschap dat deze Rally versie rond dezelfde tijd van het jaar opnieuw op Sardinië zou worden gepresenteerd b 
Stukken avontuurlijker, toch? Het Playstation display is overzichtelijk, wel jammer dat een buitentemperatuurmeter ontbreekt en dat je moet kiezen tussen óf trip óf klokje

Zoals onze Belgische collega zei: "It's Yellow, but it sure ain't Mellow!"
 
Het bedieningsgemak is subliem. Met de menuknop op de linker armatuur kan door het menu worden gescrold, met de startknop kan tijdens het rijden van rijmodus worden geswitcht. Tractiecontrole en ABS kan alleen bij stilstand via de knopjes op het display
eloofde niet veel goeds, wat door de online weersvooruitzichten bevestigd werd: precies in de periode dat de introductie stond gepland leek het eiland onder een zwaar regenfront gebukt te gaan. Leek, want geheel tegen de verwachting in zat het ons ditmaal mee, er trok weliswaar inderdaad een zwaar regenfront over het zuidelijke deel van Sardinië, maar ’s nachts waardoor in de ochtend het al behoorlijk was opgeklaard en de weg langs de kust al grotendeels was opgedroogd.

De deels bewolkte, maar wel droge lucht is echter niet het enige wat me heeft verrast. Vanaf de eerste meters voel ik me meteen op de Caponord 1200 Rally thuis en waar ik twee jaar geleden niet echt onder de indruk van de ADD semi-actieve Skyhook vering was, is de fiets nu wél in balans. En dat terwijl aan de ADD vering totaal geen aanpassingen zijn gedaan. Navraag leert dat Aprilia er veel aandacht aan heeft besteed om het rijgedrag van de Caponord te perfectioneren. Dat begon bij de toepassing van het 19” voorwiel, dat – net als het 17” achterwiel – gespaakt is uitgevoerd om de Caponord beter geschikt voor terreingebruik te maken. Aprilia benadrukt met klem dat deze 1200 Rally niet als zware enduro moet worden gezien, maar meer als een fiets die onverharde wegen niet meer schuwt. Nu hebben spaakwielen als nadeel dat ze zwaarder dan gietwielen zijn, maar door de unieke manier waarop de wielen zijn gespaakt kon dat grotendeels weer teniet worden gedaan. Het 2 inch grotere voorwiel heeft ook zijn invloed op de geometrie gehad, waarbij ook de offset van de voorvork is aangepast. Met als eindresultaat een wielbasis die met 10 mm is vergroot naar 1.575 mm, een balhoofdhoek die op 27,4 (was 26,1°) is gezet en een naloop die met 7 mm naar 118 mm is verkleind.

De geperfectioneerde geometrie is niet het enige wat de Caponord 1200 Rally van de Travel Pack versie onderscheidt. Om te beginnen bij de kleurstelling, waar strakke hoogglans kleuren het veld hebben geruimd voor drie naar mijn mening bijzonder goed geslaagde matte kleuren (geel, legergroen en taupe; door Aprilia Grigio Safari, Verde Army en Giallo Dune gedoopt) die van speelse decalls zijn voorzien. Dat, gecombineerd met de stoere valbeugels, de aluminium carter beschermplaat, de extra LED-verlichting en de reeds genoemde spaakwielen heeft van de Caponord een robuust-aantrekkelijke verschijning gemaakt. De fraaie door Givi geleverde 33 liter koffers met aluminium look die van Aprilia opdruk zijn voorzien maken de looks helemaal af. Naast dat ze met de contactsleutel kunnen worden opengemaakt kan ook alleen het bovenste deel worden opengemaakt, wat om snel iets te pakken (of weg te stoppen) wel zo handig is. Het windscherm is forser bemeten en net als bij de standaard Caponord in hoogte instelbaar, wat dankzij de standaard cruise control tijdens het rijden trouwens goed is te doen. Wat die cruise control trouwens betreft is het jammer dat Aprilia heeft gekozen voor een basic systeem, cruise control kan alleen aan of uit worden gezet (bij het bedienen van de rem of koppeling schakelt de cruise control ook uit), de snelheid wijzigen of vanuit 'uit' weer terug naar de laatste cruise snelheid zit er niet in. 

Kleine aanpassingen, groot verschil

Dat het 19” voorwiel geen invloed op de zithoogte heeft gehad, die met 840 mm identiek aan de standaard Caponord is, blijkt direct als het been over het zadel wordt gegooid. De motor is voor mijn 1.72 meter lengte goed te hanteren en over de zitpositie heeft Aprilia duidelijk goed over nagedacht: het zadel is tussen de benen wat smaller gevormd, het brede stuur ligt lekker in de hand, het zicht in de spiegels is goed en zelfs iets als de zijstandaard kan te allen tijde probleemloos met de hak van de laars worden uitgeklapt. Toch kon ik hier een klein minpuntje ontdekken: de zit is weliswaar prima voor elkaar en wat houding betreft rijdt je in één ruk door naar Capo Nord, maar het zadel is nét te zacht uitgevoerd waardoor mijn zitvlak nog voor de lunchstop met ongeveer 140 km op de klok begon te protesteren. Dankzij het forsere windscherm zit je aardig beschut – zeker in de hoge stand, maar mijn voorkeur ging desondanks naar de lage stand uit, omdat er dan opmerkelijk minder windruis in mijn helm was. Vanuit het zadel heb je goed zicht op het digitale display, dat wat ons betreft best wel wat uitgebreider had mogen zijn. In een oogopslag is in het display de snelheid, het toerental, de huidige versnelling en de stand van tractiecontrole, gekozen veervoorspanning en rijmodus af te lezen, evenals de benzinevoorraad en de koelvloeistof temperatuur, maar een buitentemperatuurmeter is de Caponord - net als een controlelampje voor de extra LED-verlichting, waarvan de schakelaar wel netjes in de rechtse stuurarmatuur is ondergebracht - vreemd en je zult moeten kiezen óf je de tijd óf de tripinfo (met naast de tripmeter en odometer gemiddelde snelheid, maximum snelheid en totale rijtijd) in beeld wilt zien. Is de informatie in het display niet genoeg voor je, dan biedt het het AMP (Aprilia Multimedia Platform) uitkomst, voor net geen tweehonderd euro kan dit op de Caponord worden gemonteerd, maar daarover later meer.

Overvierkant

Motorisch heeft Aprilia geen wijzigingen aan de Caponord 1200 doorgevoerd. De 90° V-Twin haalt z’n cilinderinhoud van 1.197 cc uit een overvierkante boring x slag van 106 x 67,8 mm (nagenoeg identiek aan het Ducati 1198 Testastretta motorblok) en levert een topvermogen van 125 pk bij 8.000 toeren en een maximum koppel van 115 Nm bij 6.800 toeren per minuut. Dat klinkt misschien niet bepaald indrukwekkend ten opzichte van de 160 pk van de KTM 1290 Super Adventure en Ducati Multistrada 1200 DVT, maar is nog altijd meer dan genoeg om rap naar de 200 km/u te kunnen accelereren. Belangrijker echter dan dat topvermogen is de souplesse van de V-Twin, ook in zesde versnelling loopt het motorblok bij 3.000 al heerlijk soepel rond zonder dat de motor stampend protesteert, ook niet wanneer dan het gas wordt opengezet. Hierdoor is de Caponord ook bij lage snelheid lekker schakellui te rijden. De versnellingsbak is trefzeker, schakelt licht en kan met een beetje gevoel voor timing zelfs bij terugschakelen zonder koppeling worden bediend, hoewel we dat zeker niet aanbevelen.

In Aprilia traditie valt te kiezen uit drie verschillende rijmodi, Sport, Tour en Rain, waarbij in de laatste stand het vermogen tot 100 pk is beperkt. De voorkeur ging naar de Tour modus uit, waarvan de gasrespons precies is zoals je van een reismotor verwachten mag. Zo sterk als we onder de indruk van de soepele V-Twin zijn, zo sterk zijn we ook gecharmeerd van het rijgedrag. We zeiden het al, deze Caponord Rally stuurt te allen tijde heel erg neutraal, met dank aan de aangepaste geometrie, waardoor nu ook de ADD semi-actieve Skyhook vering veel beter uit de verf komt. Vooral de voorkant maakt een rotsvaste i 
Het scherm biedt goede protectie en is eenvoudig in hoogte te stellen. Het zadel is voor lange afstanden een tikkie té zacht, onder het duozadel zit een USB aansluiting voor je Smartphone
 
Vering prutsen is dankzij de ADD Skyhook semi-actieve vering verleden tijd, zelfs de veervoorspanning kan op automaat worden gezet
 
De V-Twin heeft een heerlijk geluid. De zijkoffers kunnen ook gedeeltelijk worden geopend, wat voor het snelle grijpen ontzettend gemakkelijk isndruk: wat we ook doen, de motor is niet van z’n à propos te krijgen en de voorvork geeft daarbij zoveel feedback dat je ook op nat wegdek nog behoorlijk hard pushen kunt. Het voelt alsof de voorband van een laagje Pattex is voorzien, wat deels ook aan de keuze van de voorband te danken is. Aprilia heeft namelijk niet voor de gebruikelijke 110/80 R 19”, maar bredere 120/70 ZR 19” gekozen, waarmee je simpelweg op straat meer grip hebt. De smallere voorband kan echter wel probleemloos worden gemonteerd, mocht je van plan zijn wat vaker offroad te gaan.

Dankzij het vertrouwen in de voorkant kan de Caponord behoorlijk sportief worden gestuurd, waarbij ook tot diep in de bocht kan worden geremd. Hellingshoek ABS is de fiets weliswaar vreemd (daar wordt met Continental wel hard aan gewerkt), maar de voorkant geeft zoals gezegd zoveel feedback dat het geen gemis is. Hoe meer druk er op de voorkant komt, hoe beter de voorvork reageert, waarmee Aprilia laat zien dat ‘one-setting’ inderdaad afdoende kan zijn. De Brembo voorrem miste wat mij betreft directe bite, maar daar zal ongetwijfeld de maagdelijke kilometerstand van amper 250 kilometer debet aan zijn. De Continental ABS is tweekanaals en kan desgewenst ook worden uitgezet, een offroad setting (alleen ABS op het voorwiel) had een mooie aanvulling geweest. Naast stabiliteit bij het remmen en in de bocht gaat ook het omgooien in snelle bochtencombinaties lekker licht, waardoor sportief rijden nooit vermoeiend is. Enkel de achtershock kwam bij het sportieve tempo (wat heet sportief, niet eerder een engineer zo hard zien rijden dan Aprilia’s technische man die ons voor een extra rondje meeneemt) van de middag op een zonovergoten Sardinië ietwat te kort. De combinatie van krappe bochten met veel oneffenheden en het gas vol tegen de stuit was net te veel, waardoor we links en rechts met schraapgeluiden werden verwend.

Uiteraard heeft Aprilia een waslijst aan accessoires voor de Caponord 1200 Rally uitgebracht, waarmee de fiets nog avontuurlijker kan worden gemaakt. We hebben de belangrijkste onderdelen voor je op een rij gezet.

Aprilia Media Platform

Gelijktijdig met de lancering van de 2013 Caponord Travel Pack werd door de Italianen het Aprilia Multimedia Platform (AMP) gepresenteerd, dat later dat jaar voor de Caponord beschikbaar kwam. Het AMP bestaat uit een hardware unit die op de motor en een app die op de smartphone moet worden geïnstalleerd. Het AMP is een afgeleide van een jaar eerder door Piaggio gelanceerde App voor Piaggio motorscooters, maar dan afgestemd op de Aprilia Caponord. Voor installatie van de hardware zul je even bij de Aprilia dealer op de koffie moeten gaan, eenmaal geïnstalleerd kan verbinding met de app op je smartphone worden gemaakt. Omdat er oneindig veel verschillende toestellen zijn is een montagekit voor je telefoon niet inbegrepen, daarvoor zul je bij je telefoonboer te rade moeten gaan, maar eenmaal de AMP (Aprilia Multimedia Platform) App geïnstalleerd heb je ineens een waslijst aan informatie tot je beschikking.

Display

In het hoofdmenu van de AMP kan een vijftal opties worden geselecteerd: dashboard, navigatie, trip, manuaal en bonus. We beginnen bij het dashboard, dat al naar gelang in digitale vorm of met traditionele tellers kan worden weergegeven. Het conventionele display bestaat uit een drietal tellers, die geheel naar eigen smaak kunnen worden ingevuld. De links en rechts geplaatste tellers zijn eveneens geheel in te stellen, waarbij de keuzemogelijkheid ietwat beperkt is ten opzichte van de controle teller. De waslijst van zaken die kunnen worden opgeroepen is enorm: snelheid, toerental, koppel aan de krukas, vermogen aan de krukas, nog resterend vermogen, acceleratie en wielspin bij acceleratie en actuele hellingshoek zijn slechts enkele van de vele zaken die kunnen worden afgelezen. In het digitale display krijg je dezelfde informatie digitaal, verdeeld over twee grote en twee kleine infoblocks.

In het display zit een schakelindicator ingebouwd, die afhankelijk van de koelvloeistof temperatuur het maximale toerental adviseert. Naarmate het maximale toerental wordt bereikt, kleurt de achtergrond progressief rood om bij het bereiken van de toerenbegrenzer te gaan knipperen. De grens van maximum toerental kan ook handmatig worden ingesteld, waarmee je dus een heuse schakelindicator hebt. Naast de rode kleur achtergrond kan deze ook geel oplichten, dit gebeurt wanneer de tractiecontrole aan het ingrijpen is.

Navigatie

In het Navi-menu zitten enkele verdomd handige features ingebouwd. Om te beginnen onthoudt de AMP de laatste positie van de motor, wanneer deze wordt uitgezet. En dat is verdomd handig wanneer je in een grote onbekende stad begeeft, en niet meer precies weet waar je de motor hebt neergezet. Om vervolgens de weg weer terug naar de motor te vinden zal je echter wel gebruik moeten maken van externe navigatie-Apps, dat kan met de AMP dan weer niet. Hetzelfde geldt voor de tweede optie in het Navi-menu, waar de dichtstbijzijnde tankstations zijn terug te vinden en waarbij de in rood gemarkeerde tankstations niet meer bereikbaar zijn binnen de gecalculeerde resterende actieradius. Bijzonder handig als je op zoek bent naar een tankstation, maar om daar dan te komen zal je wederom die externe navigatie-App aan moeten spreken. In de derde optie van het Navi-menu zijn alle motordealers van de Piaggio Group terug te vinden, met naast adresgegevens het e-mail adres en telefoonnummer van de dealer.

Datalog

De AMP App kan ook als datalogger worden gebruikt. Data van je trip wordt opgeslagen en kan als samenvatting op het scherm of als tekstbestand worden opgeslagen, om later op de computer te analyseren. Daarvoor moet wel de realtime data logging in de setup pagina zijn geactiveerd. Hiervoor zal je wel de App continue aan moeten hebben staan, aangezien het dataloggen stopt zodra de App naar achtergrond-modus switcht. Als samenvatting kan in het Trip-menu de gereden afstand, maximale snelheid, gemiddelde snelheid, gemiddeld brandstofverbruik en de maximaal gereden hellingshoek worden afgelezen.

Manual

Uiteraard is in de AMP App ook de complete gebruikers- en onderhoudshandleiding van de Caponord ondergebracht, waardoor je handig snel even wat zaken op kunt zoeken. En tot slot wordt door de AMP continue de afstand tot de Noordkaap berekend, waardoor je altijd weet hoever je van Capo Nord verwijderd bent.

Conclusie

Voor 2015 heeft Aprilia de Caponord 1200 familie met een stoere Rally uitvoering uitgebreid, die zijn naam zonder meer eer aandoet. De motor ziet er in alle drie de matkleuren avontuurlijk uit, is standaard van de juiste Enduro ingrediënten als valbeugels met LED-lampen, een aluminium carter beschermplaat, een groter scherm, handkappen en 33 liter koffers met aluminium dekplaten voorzien.

Belangrijker nog dan de fraaie looks is de impact die het 19” voorwiel op de stuureigenschappen heeft gehad: de motor stuurt te allen tijde neutraal en stabiel en ook de ADD semi-actieve Skyhook vering voelt veel vertrouwder aan. Tel daar de ontspannen zithouding, het soepele motorblok en de standaard cruise control bij op en je hebt een perfecte fiets om mee naar de Noordkaap te gaan. 

• neutraal stuurgedrag, rijwielgedeelte in balans, ADD vering, souplesse V-Twin
• kiezen tussen tripmeter en klokje in display, geen controlelampje voor extra LED-lampjes, geen +/- snelheidsregeling cruise control

Technische gegevens