Test: BMW R nineT

Tekst: Thilo Kozik
Fotografie: BMW

Reis door de tijd

Soms hebben projecten tijd nodig om te rijpen, daarvan is de BMW R nineT het levende bewijs. De motor stamt namelijk af van het BMW studieproject Lo Rider, dat in 2008 op de EICMA in Milaan werd gepresenteerd. De respons op het toenmalige idee was ronduit positief, maar in huize BMW Motorrad wist men niet hoe deze studie in een daadwerkelijk productiemodel moest worden omgezet. Het veranderen van de motormarkt; de groeiende vraag naar motoren die weliswaar een klassieke uitstraling uitademen maar inwendig moderne motoren zijn, en een zekere flexibiliteit voor wat betreft boekhoudkundige berekeningen van afzetmarkten en materiaalkeuze deed het management besluiten het project groen licht te geven. En vond daar in Roland Stocker meteen de juiste man voor: een langharige Custom freak die weliswaar al geruime tijd op de Research & Development afdeling van BMW Motorrad werkzaam was, maar meer de uitstraling van een monteur van een hobby-garage had.

Om het juiste gevoel bij het idee achter de motor te krijgen, ging Stocker met z’n team nog voor aanvang van het uiteindelijke project voor inspiratie op bedevaart naar de heilige graal van de BMW geschiedenis: BMW’s eigen motormuseum, waar de mobile traditie van het merk wordt bewaard. Niet vreemd dus dat de klassieke Roadster talrijke kenmerken uit de rijke geschiedenis heeft, niet in de laatste plaats als kloppend hart het sinds 1923 toegepaste langsgeplaatste tweecilinder Boxer motorblok. Alleen het motorblok al maakt de nineT tot een levend fossiel, met uitzondering van de binnenkort te vernieuwen R1200R is de R nineT het enige model dat nog gebruik maakt van het oude lucht/oliegekoelde motorblok, waar de ander BMW Boxers al gebruik maken van het nieuwe watergekoelde, excuus… precisie-gekoelde motorblok. De keuze hiervoor was voor het ontwerpteam zo klaar als een klontje: een luchtgekoelde motor ziet er bij een motor zonder kuip simpelweg stukken beter uit. Bovendien is voor de ervaren motormuis nu meteen duidelijk dat hij niet bang hoeft te zijn dat op welke wijze dan ook aan rijplezier is ingeboet. De welbekende 1.170 cc boxermotor, die zijn cilinderinhoud uit een boring maal slag van 101 mm x 73 mm haalt, i
Klassieke stijlelementen gecombineerd met moderne techniek

Qua ontwerp is de R nineT meer dan geslaagd

Ook het display is een prefecte mix van klassiek en moderns ook in deze R nineT goed voor een vermogen van 110 pk bij 7.750 toeren en een koppel van 119 Nm bij 6.000 toeren per minuut. De radiaal geplaatste kleppen worden middels twee ketting-aangedreven nokkenassen met tussenliggende hevels bediend, waarbij de speling door middel van lichte halfronde shims wordt uitgevuld. Via de bekende zesversnellingsbak en de rechts geplaatste cardan wordt het vermogen naar het enkelzijdig opgehangen overgebracht, waarbij is gekozen voor de kortere eindoverbrenging die de Sport-Boxer R1200S in het verleden ook had.

De vierkleps-boxer motor past perfect bij het karakter van de R nineT: de motor loopt rustig en gecultiveerd, maar beschikt wel over voldoende acceleratiekracht. Met de precisie van een openhartchirurg en zonder vertraging worden de bevelen van de rechterpols naar het achterwiel overgezet, waarbij de motor ook in het tweede deel van het toerenbereik er nog vrolijk vandoor wil gaan. We worden daarbij verwend met een tweewieler symfonie dat uit de twee boven elkaar geplaatste einddempers, die de sport en racemotoren uit de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw doen denken, klinkt waar Beethoven jaloers op zou zijn geweest. De donkere klappen heeft de nineT te danken aan een akoestische uitlaatklep, die middels een servomotor open of dicht kan worden gezet. Dat, en het standaard ABS is trouwens het enige wat je bij de R nineT aan elektronica aantreft, de motor is verder vrij van overtollige gadgets als verschillende rijmodi of tractiecontrole, wat voor motorpuristen een zegen zal zijn.

Naast dat het verantwoordelijk is voor de muzikale symfonie is het uit roestvast staal vervaardigde uitlaatsysteem ook nog eens een lust voor het oog om te zien . Daarnaast springt ook de goudkleurige upside down voorvork in het oog, hoewel niet iedereen gecharmeerd is van die gouden kleur. Het feit alleen al dat BMW bij de R nineT niet voor haar welbekende Telelever, maar voor een ‘conventionele’ upside down voorvork heeft gekozen is echter an sich al opmerkelijk te noemen. En eigenlijk ook weer niet, Telelever had bij klassieke looks eenvoudigweg niet gepast. Aan de achterkant heeft BMW z’n welbekende enkelzijdige achterbrug met Paralever en centraal geplaatste monoshock toegepast, waarbij –wonder boven wonder- de verstel-ring van de veervoorspanning bereikbaar is. De klassieke looks waren echter niet perfect geweest zonder de schitterende spaakwielen met zwart geanodiseerde velgringen en aluminium wielnaven en roestvast stalen spaken.

Puristische Roadster

Het minimalistische ontwerp doet denken aan de puristische Roadsters en Caféracers uit de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw, dat samen met het veelvoud aan liefdevolle en uit authentieke materialen vervaardigde details van de nineT een emotioneel evenals kwalitatief hoogwaardig juweeltje hebben gemaakt. Neem bijvoorbeeld de 18 liter benzinetank, een uit zeven aan elkaar gelaste delen aluminium plaatstaal is gemaakt, en daarna met de hand is geborsteld. Of het eveneens aluminium plaatje met ingeslagen nineT logo dat aan de rechterzijde is aangebracht om de inlaatkelken te verbergen, de talrijke van gesmeed aluminium gemaakte onderdelen als kroonplaten of klemplaat van het stuur. Of de metalen ronde koplamp met centraal op de koplampring aangebracht BMW logo. Kortom: genoeg details om de liefhebber van klassieke ontwerpen niet te vervelen, hoewel er nog wel ruimte voor verbetering is – zo zien de kunststof bedieningselementen die van de plank zijn gepakt er verhoudingsgewijs liefdeloos uit. 

Om de verschillende voorliefdes voor wat betreft vorm en functie van een motor met hoog nostalgisch accent eer aan te doen heeft BMW bij de ontwikkeling van de R Nine–voor BMW begrippen- iets compleet nieuws toegepast: al bij het eerste ontwerp concept werd rekening gehouden met Customising, zodat de nineT geheel naar eigen geur en smaak kan worden aangepast. Hetgeen uit het modulair opgebouwde frame overduidelijk blijkt: het is uit vier delen samengesteld die aan elkaar zijn vastgeschroefd: het voorste framedeel, het achterste framedeel, een subframe en een duopassagier-frame. Doordat het subframe evenals het f 
Of je 'm nou van een afstand, of van erg dichtbij bekijkt: over elk detail is gewoon goed nagedacht.

Het aanpassen van de veervoorspanning is (bij een BMW) nog nooit zo gemakkelijk geweestrame voor de duopassagier eenvoudig kunnen worden gedemonteerd is veel speelruimte ontstaan om het uiterlijk en daarmee ook het karakter van sportieve Roadster aan te passen. Standaard is de R nineT door BMW als klassiek-sportieve Roadster neergezet, waarmee ook met z’n tweeën prima kan worden getoerd. Ondanks de lage zithoogte van 785 mm en het smalle zitvlak beschikt de nineT over een aangename zitpositie die naar het sportieve neigt maar over voldoende comfort beschikt. Optioneel is trouwens een comfortzadel leverbaar, dat de bijrijder meer comfort moet bieden. Staan daarentegen sportieve soloritten op de agenda, dan kan eenvoudig het met acht bouten bevestigde duopassagier-frame worden verwijderd. Dat, in combinatie met de montage van de aluminium afdekkap voor de duozit (uiteraard tegen meerprijs) geeft de R nineT een typische Caféracer look. Moet het uiterst puristische karakter van de nineT echter nog verder worden aangescherpt, dan kan ook nog eens het complete subframe inclusief kentekenhouder en achterlicht worden gedemonteerd. Uiteraard voor op straat eigenlijk niet toegestaan maar het maakt de motor wel extreem minimalistisch vet. Het handgemaakte zadel, dat diep en smal is ontworpen, omschrijft samen met het edele nineT opschrift het karakter van de nineT nog het best: een compromisloze, tot het uiterst noodzakelijke gereduceerde fun-machine.

Dat de R nineT echter veel meer is dan alleen een design-stuk, laat de motor met blauw/wit logo tijdens ons uitstapje in het Zuiden van Spanje maar al te graag zien. Op het bochtige traject weet de motor zich kranig te houden, en dan drukken we ons nog voorzichtig uit. Het rijklaargewicht van 222 kilo klinkt misschien niet extreem licht, maar is licht genoeg om voor een lichtvoetig monster met ongecompliceerd, sportief rijplezier door te gaan. Het brede stuur geeft je, net als de Moto Guzzi Griso, een waar ‘pak de stier bij de horens’ gevoel, wat het gevoel aan de voorkant van de nineT en de stuureigenschappen alleen maar ten goede is gekomen. Uiterst precies en stabiel worden de opeenvolgende bochten afgelegd en blijft daarbij te allen tijde goed controleerbaar. Dat de R nineT echter geen toonvoorbeeld van lichtvoetigheid is, is niet vreemd – per slot van rekening waren de voorbeelden uit het Caféracer-tijdperk dat ook niet. In tegenstelling tot die oude meuk hoeft nu niemand maar bang voor de volgende bocht te zijn: met radiaal gemonteerde 4-zuiger remklauwen en zwevend gemonteerde 320 mm remschijven is voldoende remkracht in huis om ook bij een sportieve rit de motor tijdig tot stilstand te krijgen. Aan de achterkant is een 265 mm schijf met tweezuiger remklauw aangebracht en net als tegenwoordig elke BMW is ook deze R nineT standaard met ABS uitgerust.

Conclusie

Negentig jaar na de lancering van de eerste tweewieler BMW hebben de Duitsers de R nineT gelanceerd, een eerbetoon aan negentig jaar Duitse motorgeschiedenis. Vanaf maart is de authentieke maar ook moderne Classic-Roadster voor het prijskaartje van 16.801 euro bij de BMW dealer te koop. Dat is absoluut een forse prijs, die dankzij de mogelijkheid de motor nog verder te personaliseren nog eens flink kan worden opgeschroefd. Met haar tijdloos ontwerp, de fraaie details en de kwalitatief goede materialen zet de R nineT echter een sterk statement neer, dat onbetaalbaar is.

• aangename rijdynamiek, gecultiveerde motor, perfecte remmen, looks
• flink aan de prijs, costumising trekt nog meer geld uit je knip, geen windbescherming

Technische gegevens