Test: BMW C Evolution

Tekst: Thomas Reedijk
Fotografie: Paul van Dorsten, Vincent Burger

Innovatief

Hoewel BMW als eerste van de traditionele merken de handschoen voor wat betreft elektrische mobiliteit heeft opgepakt heeft het voor wat elektrische scooters betreft niet de primeur, die ging in 2006 naar het Amerikaanse Vectrix met de VX-1, die in 2009 ook in Nederland werd uitgebracht. De VX-1 werd echter geen succes: enerzijds was de scooter zijn tijd te ver vooruit, terwijl anderzijds de VX-1 niet geheel zonder problemen was en het Vectrix een goed (after)sales netwerk ontbrak. Bovendien was de VX-1 qua productie duurder dan het uiteindelijke prijskaartje waarvoor de scooter werd verkocht, waardoor nog in 2009 Vectrix failliet werd verklaard. In 2010 werd een doorstart gemaakt, maar eind vorig jaar werd de productie definitief stilgelegd, waarna in maart 2014 door Vectrix opnieuw het faillissement werd aangevraagd.

Waar het Vectrix op alle fronten aan kennis en ervaring ontbrak weet men in Beieren al bijna honderd jaar hoe motoren moeten worden gebouwd (en verkocht). Bovendien heeft BMW zich in 2012 ook in de qua verkoopaantallen zeer interessante scootermarkt gemengd met de lancering van de C600 Sport en C650 GT. En van die ervaring werd bij de C Evolution nuttig gebruik gemaakt. Net als bij de meeste traditionele scooters zit de elektromotor direct op de achterbrug, sterker nog, de enkelvoudige achterbrug ís de elektromotor en andersom. Het achterwiel wordt uiteindelijk aangedreven door een interne aandrijfband. Met een continue vermogen van 15 pk maakt het futuristische blok nog weinig indruk, het piekvermogen van 47 pk klinkt al wat hoopvoller, maar waar bij deze scooter echt op gelet dient te worden is het koppel van 72Nm dat direct vanaf de eerste centimeters 100% tot de beschikking van de bestuurder staat. Niet raar dus dat BMW de C heeft voorzien van traction control of Torque Control Assist, zoals het door de Duitsers mooi wordt genoemd. Het 'blok' wordt van energie voorzien door 36 lithium-ion accucellen die samen garant staan voor 8 kWh of, eenmaal op weg het meest interessant, een maximale actieradius van 100 kilometer. Het accupakket en met name diens aluminium omhulsel neemt de plek in van het traditionele buizenframe. Een slimme oplossing waarmee BMW laat zien een probleem, 'waar laten we al die accu's?', om te kunnen toveren in een innovatief en baanbrekend nieuw frame. De elektroscooter is traditioneel opgehangen in een enkelvoudige schokbreker achter en een upside-down vork aan de voorkant. De remmen en met name de achterrem zijn specifiek voor de C evolution. Een groot deel van het remvermogen wordt via het regeneratiesysteem omgezet in elektriciteit. Pas als er echt serieus vertraagd moet worden, bijv. bij een noodstop, w 
De laadstekker zit in de console verwerkt. Wel even wennen, zo'n achteruit

Waar BMW die accu's heeft weggestopt? Wat denk je zelf?
 
Oogt conventioneel, maar dat is 'ie niet. Een integraalhelm kun je nog steeds onder het zadel kwijtordt er op de traditionele manier met remblokken geremd. Om een redelijke actieradius te kunnen garanderen is de C evolution begrenst op 120 km/h. Het acceleratievermogen is gelukkig niet beperkt, de C zit ruim binnen 7 seconden op 100 km/h en 50 km/h haalt de scooter zelfs onder de drie seconden. Hoewel het ongebruikelijk is op te geven wat de acceleratiewaarde van 0 tot 50 km/h is geeft BMW hiermee indirect aan wat het inzetgebied van de C evolution is; de stad.

Remmend vermogen

Voor de eerste keer wegrijden met de C evolution is, en dan druk ik me zacht uit, even wennen. Zonder enige akoestische ondersteuning maakt de BMW bij het opendraaien van het 'gashendel' zijn eerste meters en dat is raar. Waar een ottomotor hoorbaar aangeeft op gang te komen en op te pakken is het op deze rijdende gadget slechts gissen wanneer er iets gaat gebeuren. Met de direct aanwezige 72Nm in het achterhoofd wordt het gashendel de eerste keer dus rustig beroerd. Gelukkig reageert de elektromotor zeer soepel op de eerste commando's en blijkt wegrijden en in stapvoets tempo doorrollen kinderspel. Opmerkelijk genoeg is het juist het remmen dat de echte gewenning vraagt. De mate van motorrem wordt digitaal ingesteld via de vier rijmodi. Het TFT kleurenscherm geeft aan dat de zuinige Eco Pro stand staat ingesteld wat betekend dat slechts 50% van het vermogen beschikbaar is en dat de motorrem op max staat teneinde zoveel mogelijk energie terug te winnen. In de praktijk betekent dit dat bij het loslaten van het gashendel er plotseling flink wordt geremd en het noodzakelijk is de voeten op de grond te zetten, omdat de scooter opeens stilstaat. Iets waar de hersenen van uw stukjesschrijver in eerste instantie aardig wat moeite mee blijken te hebben. Gelukkig is dit echt een kwestie van wennen, want na een paar kilometers spelen blijkt de motorrem via het gashendel goed te doseren. Daarnaast zorgen de overige rijmodi Road, Sail en Dynamic allen voor een ander rijgedrag en in meer of mindere mate mildere motorrem. In de Sail modus is de motorrem zelfs helemaal uitgeschakeld.

Het grappige is dat er in theorie geen verschil is tussen de motorrem en de achterrem. Tot een bepaald percentage wordt er geremd 'op het regeneratiesysteem' in plaats van de remblokken. Als je in de Sail modus het gashendel sluit wordt er geen stroom opgewekt. Als je de achterrem inknijpt is dit echter wel het geval. Uiteindelijk is het dus aan de bestuurder op welke wijze er stroom teruggewonnen kan worden, via het sluiten van het 'gas' of via de achterrem. De vier rijmodi bepalen niet alleen de mate van energieterugwinning, maar ook de mate van maximale acceleratie en de gasreactie. Eco Pro is zoals vermeld de meeste energiezuinige met maximale motorsleepmoment-regeneratie en begrensde acceleratie. Deze stand optimaliseert de actieradius met 10 tot 20%. Road biedt gemiddelde motorsleepmoment-regeneratie en volle acceleratie en wordt door BMW gezien als de standaard rijmodus. In de praktijk blijkt dit in ieder geval de modus die het meest lijkt op traditioneel scooterrijden. Dynamic blijkt met maximale motorsleepmoment-regeneratie en volle acceleratie de meest sportieve modus en zorgt er net als in de Eco modus voor dat je een stuk minder hoeft te remmen. Op bochtige weggetjes erg leuk, want je kunt lekker laat remmen. In de stad en in de file is de Dynamic net als de Eco modus lastig, omdat bestuurder en medeweggebruikers niet lijken voorbereid op de sterke motorrem. Sail is de modus die door ondergetekende het minst werd gebruikt. Wel volle acceleratie, maar geen motorrem. Op de snelweg op zich een ontspannen manier van rijden, omdat het ten opzichte van de andere standen inderdaad lijkt alsof je de wind in de zeilen hebt. Maar in de Sail modus werd menig bocht door het ontbreken van een motorrem uiteindelijk toch te hard ingestuurd, waardoor deze stand, zeker in de stad, de minste voorkeur had.

Saai en onpraktisch, of juist kicken?

Het voordeel of het nadeel, het is maar net hoe je sociale interactie ervaart, van een opvallend voertuig als de C evolution is dat je door verschillende mensen wordt aangesproken. 'Leuk zeg, is dat die nieuwe elektrische scooter van BMW? Geinig ding zeg, hoe rijdt dat nou? Saai zeker zo zonder motorgeluid en gevaarlijk ook. En hoe ver komt dat nou? 100 km!? Daar heb je dus niks aan! En wat kost het? Wat? Ok, doei!' Zonder uitzondering blijkt bovenstaand de reactie van onbekenden en bekenden die vol interesse en argwaan op de BMW en diens tijdelijke bestuurder afkomen. Bijzonder om mee te maken, w 
Het is dat we weten dat 'ie elektrisch is, maar anders...
 
ant zelfs de meest exotische en speciale superbikes hebben in het verleden niet de interesse en reacties losgemaakt zoals ervaren tijdens de testweek met de C evolution. En hoewel de testperiode door ondergetekende met dezelfde interesse en argwaan werd gestart is er in de praktijk maar één toereikend antwoord op bovenstaande vragen: vraag een testrit aan, rij naar de dealer, bel BMW en zorg dat je het ervaart, want hoewel de nadelen na een testrit niet uit te gummen zijn, zijn het de voordelen die pas met met testrit écht duidelijk worden.

Om te beginnen met de actieradius. Vertrekkend vanuit Rijswijk met als einddoel Utrecht raadt BMW aan om in de Eco Pro modus te rijden. Volgens Google is de reisafstand maar 65 km, maar de snelweg is waar de meeste energie wordt gebruikt en het minst wordt teruggewonnen. Zuinig aan dus. En inderdaad, met een flinke tegenwind en samengeknepen billen wordt ervaren hoe een lading van 100% rapper dan de kilometers afneemt. Zelfs met een meer dan behouden snelheid van 95 km/h. “100 kilometer amehoela” is dan ook de gedachte op de snelweg. “Ik mag blij zijn als ik niet langs de weg kom te staan.” Eenmaal toch aangekomen in de stad blijkt de spanning in de accu, ook na enkele kilometers, als een wonder niet meer af te nemen en kan er op bestemming geparkeerd worden met een restlading van 30%. Geheel volgens het boekje. Op bestemming kan de scooter meteen aan de lader van het nieuw ontdekte tankstation, het stopcontact in mijn schuur. Hier laadt de accu op zijn snelst op in vier uur, van nul naar honderd procent. In dit geval ongeveer drie uur dus. Dat betekent dat ik na een uurtje wachten theoretisch gezien weer 50 km kan rijden. “Maar dat is toch niks?” hoor ik de toevallige passant al zeggen. En inderdaad, als er vakantie gevierd moet worden op de tweewieler of er dagelijks 200 km geforensd dient te worden gaat dat niet lukken.

Vijftig kilometer in vier uur

BMW geeft ook aan dat deze motorscooter gemaakt is voor de stad. En het is precies daar waar proefondervindelijk wordt ervaren hoe leuk het is om elektrisch te rijden. Na een aaneengesloten en intensieve testrit van vier uur kriskras door Utrecht komen we tot de ontdekking dat er slechts vijftig kilometers zijn afgelegd. Vijftig! In vier uur! De stad is dus niet de plek waar de meeste kilometers worden afgelegd en bovendien is het wél de plek waar je de meeste laadpunten zult aantreffen.  “Maar dat geluid dan, of beter het ontbreken ervan, is dat niet saai en gevaarlijk?” Gevaarlijk? Nee. In ieder geval nu nog niet. De C evolution is stil, maar het geluid van de elektromotor is nieuw en opvallend genoeg om hoofden te laten draaien. De ervaring op de elektrieke BMW was er niet één van onzichtbaarheid, in tegenstelling. En ja, de de petrolhead zal het soms gemoedelijk gebrom en soms venijnige gesnerp van een traditionele motorscooter missen, maar krijgt daar de omgeving voor terug. In plaats van één met de motor is de ervaring er een van één met de omgeving. Je hoort de mensen en het verkeer om je heen, een ervaring die voor veel motorrijders een belangrijke is.

En dan is er, bij het stoplicht, inderdaad dat indrukwekkende koppel. 72 Nm, vanuit stilstand. Dat is niet leuk, dat is lachen, keihard brullen. Want de eerste honderd meter zal niets of niemand je bijhouden. En extra leuk, niets of niemand verwacht het van dat stille, groene ding. De gasreactie is direct, maar niet te direct. Met het gas vol open wegrijden heeft nog het meest weg als afgeschoten te worden door een bungee-elastiek en voelt tegengesteld aan een verbrandingsmotor. Het is de schop in je rug, maar dan aan het begin van het toerenbereik. Als de snelheid wat hoger is trekt de C nog steeds aardig door, maar het lijkt niet meer op het afschietgevoel dat wordt ervaren tijdens de eerste meters. Daarnaast kun je zelf van je snelheid genieten, zonder dat anderen het ervaren als overlast. Want je gaat wel snel, maar zonder lawaai, dus de snelheid is er voor de omgeving al weer een beetje uit. En dat is goed nieuws, want zo kun je als bestuurder van het voortreffelijke rijwielgedeelte genieten. Hoewel niet oncomfortabel is de vering van de BMW stug genoeg om voelen wat er onder je gebeurd. Het hoge gewicht van de C is slim gecentreerd, waardoor de scooter met gemak en vol vertrouwen de bocht in gestuurd kan worden. Alleen bij stapvoets manoeuvreren laat het gewicht zich echt gelden. Om de bestuurder van dienst te zijn hierbij is de scooter voorzien van een heuze achteruit. Een voordeel van een elektromotor, die laat je met de druk van een knop simpelweg de andere kant op draaien.

Duur

De C evolution is, zeker voor een motorscooter, duur. Nu zijn er voor degenen die elektrisch willen gaan rijden tal van subsidies beschikbaar dus waarschijnlijk is het mogelijk de scooter uiteindelijk een flink stuk onder de vanaf prijs aan te schaffen, maar dan nog. Voor €15.250 kan je aardig wat motor aanschaffen. Een Triumph Daytona R bijvoorbeeld. Of een Yamaha Tmax plus twee jaar benzinegeld. Maar met een Tmax gaat dat benzinegeld ook echt op en daar zit natuurlijk het voordeel van elektrisch rijden. Je hoeft nooit meer te tanken, nooit. En ook al ben je afhankelijk van een stopcontact, in je schuur 'tank' je je C evolution vol voor twee euro. Omgerekend naar een actieradius van 300 km is dat nog steeds maar zes euro. Daarbij moet wel geschreven worden dat de stroom uit een laadpaal een stuk duurder is door de accijns die ook daar al wordt geheven door de overheid. Maar zie hier het voordeel van een elektrische tweewieler. Een motor thuis opladen is voor een hoop mensen een stuk bereikbaarder dan de e 
Remmen met blokjes of motorrem, aan jou de keuslektrische auto thuis even inpluggen. En het gevoel niet afhankelijk te zijn van de Shell of Total was er ook tijdens de kleine testweek al één van een overwinning.

Realistisch

Of de C evolution in tegenstelling tot de C1-E wel een verkoopsucces gaat worden zal alleen de toekomst uitwijzen. Wat BMW met hun nieuwe telg laat zien is dat elektrisch rijden op twee wielen wel degelijk potentieel heeft. Het rijgedrag is goed voor elkaar en wie zich kan open stellen voor een andere rij en geluidsbeleving zal merken dat een elektromotor veel voordelen kent. Momenteel is de actieradius er daar niet één van, maar het is de vraag of de potentiële toekomstige gebruiker meer bereik nodig heeft. Vooral degene die de scooter niet de hele dag nodig heeft en in het bezit is van een stopcontact kan de accu makkelijk bijladen waardoor het een realistisch scenario is om een stuk meer dan 100 km op een dag te rijden met deze nieuwe C. Wie een (buiten de aanschafprijs) goedkoop, onderhoudsvrij, wendbaar en milieuvriendelijk voertuig zoekt voor in een stadse omgeving zal wel eens heel makkelijk bij de C evolution terecht kunnen komen.

Conclusie

Heeft elektrisch rijden, ook voor motoren en motorscooters, de toekomst? Veel zeggen van wel. Dat de benzine ooit op zal raken is een vast gegeven, een alternatief is dus nodig. Is dat slecht nieuws? Veel zeggen van wel, maar zoals Jay Leno ooit zei: “laat de massa maar in hun elektrische auto of motor naar hun werk pendelen, op die manier blijft er tenminste benzine over voor de petrolheads die in het weekend willen genieten van hun hobby.” En hoewel ondergetekende na het terugbrengen van de elektrische BMW met volle teugen aan het genieten was van zijn zingende Akrapovic op zijn eigen motor met benzinetank is de ervaring dat elektrisch rijden méér is dan behoud van het milieu. Waar het geluid dat hoort bij een verbrandingsmotor wegvalt komt er iets anders voor in de plaats. De actieradius zal voor velen een groot struikelblok zijn, maar voor anderen is 100 kilometer, helemaal in combinatie met wat extra laadtijd, waarschijnlijk meer dan genoeg. Een week rijden op dat gekke ding wijst in ieder geval uit dat wanneer je niet buiten de stad komt je nog een hele kluif hebt aan het halen van die 100 kilometer.

Los van de voor en nadelen van elektrische mobiliteit heeft BMW met de C evolution zondermeer een maxiscooter van formaat neergezet. Niet alleen als elektrisch aangedreven scooter maakt de BMW indruk, maar ook vergeleken met zijn concurrenten staat de C zijn mannetje. Qua aandrijving zal ook de traditioneel aangedreven concurrentie een hele kluif hebben om de instant beschikbare 72 Nm te evenaren. Boven de 100 km/h zijn de rollen echter omgedraaid en op serieus snelweggebruik heeft de C evolution geen goed antwoord, maar BMW heeft de C Evolution ook doelbewust als scooter voor Urban Mobillity neergezet. Daarnaast is door het grote accupakket de bagageruimte aan de kleine kant. Onder het zadel is ruimte voor een helm en een oplaadkabel en daarmee is het op een klein opbergvakje onder het stuur wel gedaan. De potentiële koper van de nieuwe C evolution zal hoogstwaarschijnlijk niet alleen door plussen en minnen bij deze motorscooter uitkomen. Zowel op als naast de BMW biedt de tweewieler iets anders, iets vernieuwends en iets vooruitstrevends. Voor iedereen die interesse heeft. Probeer het een keer uit, al is het slechts voor die grappige achteruitrijknop.

• totaal andere rijervaring, max koppel vanaf eerste meter, gebruikskosten
• actieradius/inzetbaarheid snelweg, weinig ruimte onder zadel, prijs

Technische gegevens