Introductie: Aprilia Caponord 1200 Travel Pack

Tekst: Ed Smits
Fotografie: Milagro

Als sardientjes in het water

Terwijl de regen weer met bakken uit de lucht komt vallen en wij bij het clubhuis van het Golfresort waar Aprilia ons heeft ondergebracht in afwachting zijn van de motoren die nog voor moeten worden voorgereden denk ik bij mezelf: “Niet wéér.” Na de totaal verregende launch van de Hypermotard en de dreigende regen bij de C1500BT had Pluvius ook zijn weg naar het Italiaanse eiland Sardinië gevonden, waardoor ook deze introductie van de 2013 Caponord Travel Pack in het water leek te vallen. We hadden het kunnen weten, een introductie op Sardinië. En waar voelen sardientjes zich het beste thuis? Juist, in het water...Echter, ditmaal waren we beter voorbereid en hadden we uit voorzorg al de waterdichte kloffie ingepakt, waardoor we de regen zouden moeten kunnen trotseren. Bovendien, zo blijkt al snel als de motoren zijn gestart, is Aprilia’s nieuwste allroad niet vies van een potje waterballet. Sterker, de Caponord 1200 geeft zoveel vertrouwen dat, eenmaal het gladde en vieze asfalt in aanloop naar de prachtige bergweg gepasseerd, er ondanks het slechte weer serieus kan worden gestuurd. Enkel het insturen gaat ietwat stroef, maar dat kan ook door de eigen ‘regen-blokkade’ komen, maar de motor geeft zoveel vertrouwen en feedback dat we eigenlijk alleen maar sneller willen gaan.

Daarover later meer, eerst terug naar de Caponord 1200 waarmee Aprilia na enkele jaren van afwezigheid weer helemaal terug is in het dikke allroad segment. In tegenstelling tot de in 2001 gelanceerde EVT 1000 Caponord is de 2013 Caponord 1200 volledig voor op straat ontwikkeld. En geef Aprilia eens ongelijk, van alle allroad rijders rijdt 95% nooit offroad, of het moet een ongepland gravelpad zijn, dus waarom zou je voor die 5% speciaal een motor gaan ontwikkelen. Doel van Aprilia was om een sportieve fiets te ontwikkelen, geheel in de geest van de RSV4 en Tuono V4, maar dan voorzien van een comfortabele zithouding waarmee je probleemloos naar de Noordkaap zou kunnen rijden. Iets waar Aprilia al rekening mee heeft gehouden in een speciaal ontwikkelde App voor de iPhone en Android smartphone, waar naast een waslijst aan informatie (waaronder de maximaal gereden hellingshoek) ook afstand tot de Noordkaap kan worden opgevraagd.

Als uitgangspunt nam Aprilia het motorblok en rijwielgedeelte van de in 2009 gelanceerde Dorsoduro 1200, dat speciaal voor toepassing op ‘Reis-Enduro’ gebied werd aangepast. In een notendop: bij het rijwielgedeelte werd de wielbasis met bijna 4 centimeter verlengd naar nu 1.565 mm, kreeg de motor een iets steilere balhoofdhoek  
Handkappen zijn standaard bij de Caponord, maar zijn helaas niet van klipperlichten voorzien. Het van fraai rood stiksel voorziene zadel zit erg comfortabel en is bovendien met 840 mm relatief laag

De Caponord blijkt zich echter al snel als een sardientje, ik bedoel vis in het water te voelen
 
Onderdeel van het Travel Pack, de middenbok, die bij sportief knallen niet door het asfalt werd gespaard. Het spatbord zal ongetwijfeld als eerste worden gedemonteerd, de uitlaat is in hoogte in te stellen, wat voor sportief knalwerk wel aan te raden isvan nu 26,1° en werd de naloop iets vergroot naar 125 mm, om de motor én lichter te laten sturen én meer stabiliteit op hoge snelheid te geven. Het frame is identiek aan dat van de Dorsoduro, behoudens het subframe dat een stuk zwaarder is uitgevoerd om voorbereid te zijn op een complete kofferset. Aan de vorm van de stroomlijn zijn volgens Aprilia verschillende windtunneltesten vooraf gegaan, maar vooraf stond wel vast dat de fiets herkenbaar een Aprilia moest zijn.

En dus kreeg de Caponord 1200 dezelfde triple koplampunit als de RSV4, Tuono V4, RS4 125 en SRV850. De tophalf stroomlijn beschermt de rijder goed en het windscherm biedt voldoende bescherming als in de zeikende regen door de prachtige bergachtige omgeving van Sardinië wordt gestuurd. Het scherm is bovendien in hoogte in te stellen over een hoogte van ongeveer 10 centimeter, maar helaas kan dat alleen handmatig door twee wartels – waarmee de ruit in een rail geleidt – los te draaien. Ook dit is een bewuste keuze, zo weet Aprilia ons tijdens de presentatie voorafgaand aan de test te vertellen. Enerzijds omdat een elektrisch systeem de kostprijs van de fiets weer had verhoogd, en anderzijds omdat volgens Aprilia in de praktijk een scherm maar één keer wordt ingesteld. En daar hebben ze misschien best wel een punt. Bovendien, de ruit stond bij aanvang van de test in de lage stand en op geen enkel moment hadden we de behoefte dat aan te passen. Met mijn 1.72 mtr lengte zat ik prima beschut en had geen overmatige last van turbulentie rond mijn helm. Ook de zithouding heeft Aprilia bij de Caponord 1200 prima voor elkaar, de voetsteunen zitten recht onder je lichaam en het brede stuur zit lekker dichtbij, waardoor een ontspannen rechtop zitpositie ontstaat die je erg veel overzicht en vertrouwen geeft. Het comfortabele zadel, dat van een fraai rood stiksel is voorzien, zit daarbij met 840 mm ook nog eens – zeker voor allroad begrippen – lekker laag, waardoor de motor gemakkelijk te manoeuvreren is en mijn voeten probleemloos contact met moeder aarde kunnen maken. En mocht je de zithouding nog steeds aan de hoge kant vinden, dan heeft Aprilia ook nog eens lagere variant in het accessoire-pakket.

Dorsoduro DNA

Ook motorisch heeft Aprilia de inmiddels welbekende 90° V-Twin onderhanden genomen, voor dat meer toeristische gebruik. Ten opzichte van de Dorsoduro 1200 is het topvermogen iets afgeroomd naar nu 125 pk bij 8.250 toeren per minuut, terwijl het koppel van 115 Nm weliswaar gelijk is aan de Dorsoduro, maar nu wel bij een iets lager toerental van 6.800 toeren per minuut wordt vrijgegeven. Bovendien is volgens Aprilia de motor in het middengebied juist sterker geworden. Aprilia heeft dit weten te realiseren door zowel het in- als uitlaattraject van de 1200 V-Twin onderhanden te nemen. Een nieuw gasklephuis met 52 mm doorlaat (57 mm bij de Dorsoduro), dubbele injectoren en dubbele vernieuwde luchtsensoren zijn aan de inlaatzijde aangebracht, terwijl in het compleet nieuwe – nu laaggeplaatste – uitlaatsysteem een nieuwe uitlaatklep is aangebracht. Daarnaast is de mapping van de tweecilinder herzien. Aprilia claimt dat door deze aanpassingen ook het verbruik moet zijn gedaald (de Dorsoduro 1200 staat – net als de RSV4 en Tuono V4 – niet écht als zuinige motor bekend), maar daar willen we toch graag nog een slag om de arm houden. Na 160 km was in het compleet nieuwe digitale en erg overzichtelijke dashboard nog maar één balkje van de benzinevoorraad over, terwijl de Caponord nu van een dikke 24 liter tank is voorzien. Het is echter de vraag in hoeverre de motor voorafgaand aan de test was afgetankt en hoe nauwkeurig de benzine-balkjes zijn, dus daar zal een test in eigen huis in de toekomst meer duidelijkheid moeten scheppen.

Geheel in Aprilia traditie is ook deze Caponord 1200 van een instelbare motor-mapping voorzien, die in drie standen is in te stellen. In de standen Tour en Sport levert de Twin zijn maximale vermogen van 125 pk, met in de Tour-modus een iets vriendelijkere gasreactie, terwijl in de Rain-Modus het vermogen tot 100 pk is afgeroomd. Ook is de fiets van een instelbare tractiecontrole voorzien, waarbij kan worden gekozen tussen stand 1 voor pure sport, stand 2 voor meer toeren en in de stad en stand 3 voor als het wegdek weinig grip biedt. We begonnen de dag met de tractiecontrole in standje 2 en de motor-mapping in standje Tour, maar de fiets gaf al snel zoveel vertrouwen dat ondanks het slechte weer we dat snel veranderden naar tractiecontrole stand 1 en mapping stand Sport. De stand van de tractiecontrole, die overigens ook uitschakelbaar is, kan echter alleen stilstaand worden aangepast en gaat bovendien niet meer via de menuknop op de linker stuurarmatuur (daar kan alleen nog maar door de info van het display worden gescrold), maar via twee knopjes die op het digitale dashboard zijn aangebracht. En dat is zondermeer jammer, het liefst zou je tijdens het rijden vlug het niveau van tractiecontrole aan willen passen. Terwijl dat bij bijvoorbeeld de RSV4 wel kinderlijk eenvoudig gaat. Via de knoppen op het dashboard is ook de keuze van veervoorspanning van het Aprilia Dynamic Damping systeem aan te passen (daarover later meer) en kan het ABS desgewenst worden uitgeschakeld.

Na regen komt...

Zonder koffers ziet de Caponord er zowaar ook bijzonder goed uit

Volgens Aprilia is de Caponord 1200 de meest veelzijdige Aprilia ooit, en daar zouden ze best wel eens gelijk in kunnen hebben. De motor rijdt niet alleen een stuk relaxter dan de sportievere RSV4 en Tuono V4, die van een compleet andere planeet zijn, maar ook relaxter dan de Dorsoduro vanwege de minder agressieve zithouding. En dat doet de motor goed op het kletsnatte Sardinië, waar ondanks de vele regenval de motor zoveel vertrouwen geeft dat er een niet onaardig tempo op nagehouden kan worden. Zoveel, dat ondanks Voorjaar 2013: we houden ons sterk met de gedachte dat het in andere landen nóg slechter is. Er had ook nog een pak sneeuw kunnen liggen...de regen bij menig Caponord bochtuit het voorwiel met regelmaat richting luchtruim wordt gelift. Toch, hoeveel vertrouwen de Caponord 1200 onder deze omstandigheden ook geeft, écht neutraal stuurt de motor niet.Relaxed sturen gaat de Caponord nog prima af en kunnen er nog serieuze hellingshoeken worden gehaald, maar zodra we – voor zover daar bij regenweer sprake van is - proberen te pushen is de motor niet gemakkelijk van z’n lijn te krijgen en voelt ie enigszins topzwaar. Het ietwat listige stuurgedrag wordt echter volledig gecompenseerd door het enorm soepele motorblok, dat ten opzichte van de Dorsoduro 1200 een flink stuk gebruiksvriendelijk is geworden. Minder agressief en bijterig, en daardoor veel bruikbaarder. Vanaf 3.000 toeren pakt de fiets goed op en bouwt daarna mooi zijn vermogen op, tot ergens in de buurt van het vijfcijferige gebied de toerenbegrenzer een einde aan de pret maakt.

Iets wat in de regen nog niet zozeer van toepassing is, maar als na de lunch de lucht volledig is opgeklaard – en de test niet veel later eigenlijk al ten einde is, krijgen we van Aprilia toestemming er zelf nog even op uit te gaan. Met de zon hoog aan de hemel en de wegen inmiddels alweer bijna droog kan de Caponord zich van z’n beste kant laten zien. Een beste kant die veel, maar dan ook veel sportiever is dan we ’s ochtends in de regen hadden durven dromen. Sterker, we rijden precies dezelfde route als eerder op de dag, maar van het onzekere stuurgedrag is nu totaal geen sprake meer. De motor is speels in elke bocht te leggen en probleemloos
Het door Sky-hook dynamisch veringsysteem, waarmee de Travel Pack versie is uitgerust, is behoudens de veervoorspanning niet instelbaar. En dat is jammer, graag hadden we zelf het raster waarbinnen de demping opereert willen afkaderen 
van lijn te veranderen, en maakt daarmee Aprilia’s sportieve aspiraties zeker waar. Supersports ten dode opgeschreven? My ass, dit zijn de nieuwe supersports van de 21e eeuw. Enkel de grondspeling gooit al snel roet in het eten, maar dat blijkt al snel aan de gekozen setting van het ADD Aprilia Dynamic Damping systeem van deze Caponord 1200 Travel Pack te liggen.

En daarmee hebben we meteen het meest geavanceerde deel van elektronica van de Travel Pack versie van de Caponord 1200 te pakken. In navolging van Ducati en KTM heeft ook Aprilia de Caponord van semi-actieve vering voorzien, waardoor je te allen tijde de meest optimale demping moet hebben. In tegenstelling tot Ducati en KTM heeft Aprilia echter gekozen voor een ‘one-mapping’ systeem, wat betekent dat er qua demping niets in te stellen valt. Geen Sport, Tour of Rain modus voor het veringpakket, alleen de veervoorspanning is via het knoppenspel links van het display in vijf standen in te stellen: solo, solo met bagage, duo, duo met bagage en auto. In die laatste stand past de vering zich automatisch aan de omstandigheden aan, waardoor je altijd de optimale rijhoogte hebt. En dat is precies wat de Caponord bij tempo ‘knallen met die geit’ opbreekt, de vering is niet snel genoeg om alles te verwerken waardoor de veervoorspanning vaak lager is dan voor optimale grondspeling goed voor ‘m is. Eerst zijn het de slijtboutjes onder de voetsteunen die eraan moeten geloven, gevolgd door de middenbok (standaard bij de Travel Pack versie) en het hitteschild van het laaggeplaatste enkele uitlaatsysteem, dat - als je zonder koffers rijdt - hoger kan worden gezet om meer grondspeling te creëren.

Door tijdens een korte stop de veervoorspanning-setting aan te passen in standje 4 (duo met bagage) gaat het echter aanzienlijk beter en is het niet meer in elke bocht dat we door schraapgeluiden worden verwend. Toch, echt superstrak is de vering niet, waardoor bij tempo asociaal er de nodige flex in het rijwielgedeelte te bespeuren is. Waarvan naar onze mening door de niet instelbare demping de oorzaak is. Voor gemiddeld en zelfs sportief gebruik voldoet het systeem perfect, maar voor wie écht op Isle of Man niveau denkt te gaan knallen had de demping best wel wat straffer mogen zijn. Volgens Aprilia was een instelbare setting niet nodig, simpelweg omdat het systeem zó geavanceerd is dat dát niet nodig was. De Aprilia Dynamic Damping is net als Ducati’s Multistrada een  
Het compleet nieuwe en volledig digitale dashboard is overzichtelijk, alleen jammer dat daar ook de menuknop zit om de setting van ADD, ABS en tractiecontrole in te stellen. Via de startknop kan eenvoudig de rij-modus worden aangepast, daarboven zit de knop van cruise control. 

I'm siiinging in the rain... what a glorious feeling I'm haaappy again... Zou Fred Estaire toen al deze Caponord in gedachten hebben gehad?
 
Goede vertraging uit de Brembo Monoblocs, alleen de opbouw van remdruk had lineairder gemogen. Ken je de Futura nog? Als dit niet dezelfde koffers zijn, dan vreten wij onze schoenzolen op. Only in Italy, koffers van een tien jaar oud model van zolder halenSky-hook systeem, waarbij door de verantwoordelijke engineer tijdens de presentatie nog een sneer richting dat andere Italiaanse merk wordt uitgehaald. “Ik zou een mooi verhaal kunnen vertellen over een denkbaar punt boven de motor en hoe de wielen ten opzicht van dat punt eenzelfde afstand willen bewaren, maar dat is het niet. Dat is een sprookje,” aldus Aprilia’s technische man. Door verschillende door Aprilia gepatenteerde sensoren, elektronica en softwarepakket wordt continue de demping van de vering bewaakt, waardoor volgens Aprilia de demping te allen tijde precies zo is als ie zou moeten zijn.

Ofwel, uit de honderdduizend mogelijke instellingen tussen helemaal open en helemaal dicht bepaalt de ADD op elk moment wat de juiste demping is. En dat vertaalt zich op de weg naar een comfortabele vering die de ook op Sardinië wel eens tot gatenkaas verweerde wegen slikt als verse sardientjes van de eerste vangst, terwijl op het moment dat er wordt geremd of juist wordt gasgegeven de vering direct naar het juiste niveau wordt aangepast. En dat werkt onder normale omstandigheden perfect en zal voor 90% van de Caponord gebruikers zeker toereikend zijn, maar voor dat ‘rondje asociaal’ houdt dat verhaal echter op. Toch, ondanks de enige mate van flex die bij dit tempo te bespeuren is, voelt de fiets nog steeds erg vertrouwd en weet nog steeds perfect de gekozen lijn te volgen. En misschien is dat zelfs beter, nu geeft de fiets duidelijk aan dat de grens is bereikt, zonder dat het ernstige gevolgen heeft. Zo heerlijk als de fiets zich nu over de spaghetti aan bochten laat sturen, en zo heerlijk soepel en krachtig als de Caponord van de ene naar de andere bocht te katapulteren is, zo vertrouwd zijn ook de Brembo radiale remmen waarmee de fiets is uitgerust. Het ABS heeft twee kanalen, waardoor voor- en achterrem gescheiden zijn, en kan via het menu ook worden uitgeschakeld. Niet dat je daar veel winst mee zult halen, ook op natte wegen zal je behoorlijk moeten ankeren voordat het ABS gaat ingrijpen. Wat in de regen wel vervelend was, was dat de rem niet mooi zijn remdruk opbouwt maar eerst voorzichtig remt om daarna ineens te gaan bijten, met een sterk duikende voorkant tot gevolg, maar onder droge omstandigheden viel dat eigenlijk nog maar amper op.

Conclusie

Met de lancering van de Caponord 1200 is Aprilia weer helemaal terug op het ‘dikke-allroad’ front. Een motor waarbij de Italianen duidelijk voor de sportieve variant zijn gegaan en laten zien dat er wel degelijk leven is na de supersport. Sterker, zoals we al zeiden is dit de nieuwe generatie supersport: meer dan genoeg vermogen om aan de andere kant van de 200 km/u grens te bivakkeren, of – als je wilt – het voorwiel richting luchtruim te lanceren en met een zeker niet onaardig rijwielgedeelte, maar dan verpakt in een fiets die een stuk meer ontspannen zit en waarmee je probleemloos naar de Noordkaap zult kunnen gaan. En dat voor een niet onaardige prijs, voor de standaard versie moet in Nederland vijftienduizend euro worden afgetikt, terwijl de van kofferset, middenbok, cruise control en ADD voorziene Travel Pack versie voor achttien ruggen over de toonbank gaat. En dat is toch een flink stuk goedkoper dan z'n Italiaanse en Duitse concurrent. 

• soepele twin, ontspannen zit, geeft erg veel vertrouwen, mooi design
• demping ADD niet instelbaar, grondspeling, lijkt nog steeds dorstig

Technische gegevens