Test: Yamaha MT-01

Alle goede bedoelingen van Yamaha ten spijt wist de MT-01 niet de harten van de fervente motorliefhebber te veroveren, maar of dat aan de motor zelf lag? Een toerrit dwars door het Limburgse landschap leert ons al snel dat met de MT-01 an sich bar weinig mis is, maar met de marketing- en communicatieafdeling van Yamaha in Japan des te meer.

Tekst: Ed Smits
Fotografie: Ed Smits, Yamaha

Tijd vooruit...

Nu kun je natuurlijk stellen dat de MT-01 zijn tijd ver vooruit is geweest, dat het accent in 2005 nog volledig op het supersport segment lag en cruisers fietsen waren waar je nog niet dood op gezien wilde worden. Behalve dan die veertiger in midlife crisis die met de aanschaf van een Harley zijn ultieme jeugddroom zag uitkomen. (Wat, gezien de verkoopcijfers van het eeuwenoude merk, er nog behoorlijk wat zijn geweest, maar dat even terzijde.) Maar dan ben je er niet, Yamaha had nog geen voet aan de grond in het sportieve naked segment, er gingen volop geruchten omtrent een nieuwe –ultieme- V-Max en met de komst van de MT-01 leek het merk met de gekruiste stemvorken dáár invulling aan te hebben gegeven. Een übervette sportief georiënteerde roadster waarmee de Japanners een flink stuk marktaandeel zouden kunnen wegsnoepen bij Ducati, wiens Monster inmiddels ver was afgezakt van de oorspronkelijke, indrukwekkende en spraakmakende verschijning van de Argentijnse ontwerper Miguel Angel Galluzzi en steeds meer als ‘leuke vrouwenfiets’ werd gezien. Met bijbehorende kekke kleurtjes en design. Met Kodo als lijfspreuk deed Yamaha in Zuid-Afrika een ultieme poging de MT-01 vooral als uniek te positioneren, maar het kwaad was al geschied.

Voor de geschiedenis van de MT-01 moeten we trouwens nog verder terug in de tijd. De motor werd voor het eerst als prototype gepresenteerd op de Tokyo Motor Show in 1999 en trok, net als vele andere conceptmodellen, meteen de aandacht van het grote publiek. In plaats van een motor te ontwikkelen die het gevolg was van een uitgebreide marktanalyse was die MT-01 het resultaat van een ontwikkelingsteam dat als doel had iets ‘anders’ te bouwen, een motor die tot de verbeelding van menig motorrijder zou moeten spreken. De meeste aandacht trok het concept bij de ervaren motorrijders, die het unieke rijgevoel dat de dikke V-Twin zou moeten kunnen bewerkstellen wel wisten te waarderen. Toen de ontwikkelingsafdeling van Yamaha groen licht kreeg voor uit uitwerken van het concept tot productiemodel werden voor het project een aantal speerpunten ten doel gesteld. Zo moest de MT-01 worden aangedreven door een uitzonderlijk laagtoeringe V-Twin met grote cilinderinhoud, waarbij de rijder elke slag van de zuiger zou moeten kunnen voelen. De motor moest verder beschikken over een indrukwekkend koppel in elke versnelling (wederom: vooral bij lage toeren), sportieve stuureigenschappen die naadloos moesten aansluiten bij de dikke V-Twin pulsen, oogverblindende looks hebben en bovenal zijn opgebouwd uit high-spec kwaliteitsmaterialen die de trots van de eigenaar zouden moeten versterken.

Tot zover deze korte les in motorgeschiedenis, terug naar de fiets die al in alle zaligheid (we zijn per slot van rekening in Limburg, en dan past dat beter in het beeld) ons al pruttelend aan het verwelkomen is. Bombom…bombom…bombom… als de slagen van Japanse grote drums, wiens intense ritme en ziel resoneren met de gedachte van de luisteraar. Ofwel, met Kodo, zoals de Japanners het vijf jaar geleden bij de introductie van de fiets probeerden uit te leggen. De 1.670cc dikke V-Twin draait het indrukwekkende stationaire toerental van amper 700 toeren, waarbij donkere ploffen uit de gedempte dikke uitlaatdempers klinken. Ah, natuurlijk, Euro III, 80 dB en meer van dat geneuzel hebben hun weerslag gehad op deze dikke V-Twin, die desondanks de aandacht van de massaal naar Echt gekomen motorliefhebbers weet te trekken voor de jaarlijkse Kyro Verstreaten Memorial toerrit waar deze MT-01 onze metgezel zal zijn. Met bijbehorende – en uiteenlopende meningen, van ‘toch wel gaaf’ en ‘jammer dat je ze zo weinig ziet’ tot ‘wat moet je ermee?’

Hoewel de door de organisatie uitgezette toerrit van bijna tweehonderd kilometer zeker geen uitje met de GoldWing club is en onze voorrijder het tempo er redelijk in weet te houden is het niet van het ‘vandikhoutzaagtmenplanken-niveau’ wat meestal door ons wordt gebezigd en waarbij de MT-01 ons vijf jaar geleden toch enigszins teleurstelde. Vette remmen: check... Vet motorblok: check... Hetgeen de dikke V-Twin alleen maar ten goede komt, dit is precies het tempo wat de heren engineers bij Yamaha voor ogen hadden bij de ontwikkeling van de machine. Geen stop-en-go werk van de hoogste plank, maar in toeristisch-sportief tempo de motor vooral laten rollen en onderwijl genieten van de prachtige omgeving die ondanks het dreigende onweer als in een prachtige film voor ons wordt afgespeeld. De goed schakelende maar wel luidruchtige versnellingsbak zo snel mogelijk in vijfde versnelling trappen en vervolgens de motor bijna stationair laten ploffen is de fiets op het lijf geschreven. Ter illustratie: bij een snelheid van 100 km/u maakt de motor in vijfde versnelling slechts 2.300 toeren en dat is gewoon griezelig weinig, een gemiddelde dieselauto draait bij dat tempo al meer toeren. De acceleratie is voor je gevoel tegenstrijdig en daardoor in het begin zeer zeker een kwestie van wennen; terwijl het dikke tweecilinder motorblok met de snelheid van een bejaarde schildpad in toeren klimt gaat de motor er in werkelijkheid vandoor als een jonge haas die net een lekker konijn heeft gezien en de kilometer teller in illegale sferen brengt Verbruik

Tijdens dit korte maar wel leerzame rendez-vous hoefden we slechts een keer te tanken, waarbij bij een kilometerstand van dik 180 kilometer er iets minder dan elf liter nodig was om de 14 liter benzinetank weer gevuld te krijgen. Hetgeen omgerekend een verbruik van  1:17 is, en dat is zondermeer netjes voor een 1.670cc dikke V-Twin als deze MT-01
nog voordat je rabarberpap hebt kunnen zeggen. Hetgeen nog eens wordt bevestigd als tegen het einde van de rit 2009 600cc supercup kampioen Tjalling Elzinga het stuur van de MT-01 overneemt en mij op een toch niet bepaald misselijke FZ1N het nakijken geeft. Om eenmaal bij het thuishonk te zijn gearriveerd mij de sleutels van de MT-01 met een 'wat een funbike is dit' weer teruggeeft.

Perfecte bocht toch, zegt de fotograaf dan. Knal maar op en neer, dan zorg ik voor mooie beelden. Erm... die borden misschien gezien? 

of misbegrepen

Nog even mijmer ik in gedachten over wat had kunnen zijn, onderwijl genietend van MT-01 en de prachtige omgeving waar deze toerrit ons brengt. Nu dacht ik als geboren en getogen Limburger toch écht alle hoeken en stegen van het Limburgse Landschap te kennen, maar het lijkt of de organisatie zijn stinkende best heeft gedaan alleen maar onbekende wegen in haar route op te nemen. En daar wonderwel met verve in is geslaagd. De smalle en heuvelachtige wegen die door het pittoreske landschap slingeren lijken daarbij de MT-01 op het lijf geschreven. Met groots gemak volgt de fiets elk commando op van zijn berijder, waarbij de soepele vering de oneffenheden in het wegdek absorberen als een net uit de verpakking gehaalde Sorbo spons. Het motorblok pruttelt onderwijl soepel onder mij door en laat merken helemaal in zijn element te zijn. Gewoon de motor ontspannen laten rollen en genieten van de prachtige omgeving die zo uit het leven van Anton Pieck zou kunnen zijn gegrepen. Dit is ongetwijfeld wat de heren engineers met de MT-01 voor ogen hadden, niet het ‘groteklappensnelthuis’ tempo wat vijf jaar geleden bij onze eerste kennismaking eerder regel dan uitzondering waren. Ten opzichte van dat eerste model is vijf jaar later trouwens bar weinig veranderd, het enige verschil wat wij konden ontdekken was de – uit de R1 afkomstige – radiaal gemonteerde zeszuiger remklauw, waar de eerste editie het nog met – eveneens radiaal gemonteerde - vierzuiger remklauwen moest doen.

Gewoon een kwestie van vertrouwen, net doen alsof je geen borden hebt gezien. Makkelijk gezegd...

Van welke kant je 'm ook bekijkt Het meest indrukwekkend aan de MT-01 is het centraal in het ontwerp – en dientengevolge een echte blikvanger - geplaatste massieve motorblok, dat zijn oorsprong had in de voor de Amerikaanse markt ontwikkelde Road Star Warrior. Tenminste, wat uiterlijk betreft, inwendig werd de 48° 1.670cc grote V-Twin stevig onderhanden genomen om een zo groot mogelijk koppel vanaf lage toeren te realiseren en daarmee invulling te geven aan de speerpunten die Yamaha zich op voorhand ten doel had gesteld. Om het motorblok bij lage toeren vooral soepel te laten lopen werd, naast dubbele bougies, gesmede zuigers en cilinderwanden van ceramisch composiet (voor een optimale verbranding en reductie van weerstandsverliezen) een joekel van een vliegwiel gemonteerd. En dat is overduidelijk te merken en grappig bovendien, daar waar je bij een dikke V-Twin als deze MT-01 bij terugschakelen, afremmen of van het gas gaan een flinke portie motorrem zou verwachten blijkt de MT-01 daar heel anders over te denken. Niet bij terugschakelen, maar bij afremmen en vooral bij van het gas gaan gedraagt de fiets zich in lage toeren eerder als een tweetakt dan een dikke tweecilinder. Met dank aan dat massieve vliegwiel, dat het motorblok wel op gang houdt en daarmee een abrupt afremmen van het achterwiel voorkomt.

Het blijft een opmerkelijke verschijning Met de robuuste uitstraling van een dokwerker  op anabolen zou je verwachten dat sturen niet het sterkste punt is van deze MT-01, maar schijn bedriegt. We zeiden het al, sportieve stuureigenschappen waren een van de speerpunten van de MT-01 en dat is te merken. Mede geholpen door zijn relatief sportieve afmetingen (wielbasis 1.525 mm, balhoofdhoek 25° en naloop van 103 mm) laat de motor zich verrassend gemakkelijk sturen en eenmaal rollend is nog maar bar weinig te merken van de 265 rijklare kilo’s waarvoor deze Sumoworstelaar is opgegeven. De zithoogte van 825 mm doet eerder denken aan een supersport dan een roadster, maar dankzij de smalle bouw van de machine weten mijn voeten zonder problemen contact met moeder aarde te maken. De zithouding is zelfs comfortabeler dan menig supersport, om over cruisers maar te zwijgen, mede dankzij het brede stuur dat lekker in de hand ligt en maakt dat de motor met groots gemak van het ene op het andere oor te leggen is. Wie de MT-01 als ultieme naked ziet komt echter bedrogen uit, daarvoor is de motor simpelweg té zwaar en het vermogen té onderbemeten. Waarmee meteen de vinger op de zere plek wordt gelegd, het ontbreekt de motor een identiteit waarmee een potentiële koper zich kan identificeren. En daardoor de motor met een ‘leuk ding, maar wat moet je ermee,’ nog voordat hij er ook maar één meter mee heeft gereden links zal laten liggen.

De motor trouwens ook...

Conclusie

Als je één model zou moeten bedenken waarmee Yamaha zich in haar inmiddels alweer meer dan vijftig jarige geschiedenis volledig in de vingers heeft gesneden, tien tegen een dat de MT-01 als eerste in je op zal komen. Een motor die nog voordat hij vijf jaar geleden in het prachtige Zuid-Afrika werd geïntroduceerd was gedoemd te mislukken. Vooruit dan, nog één keer, omdat we het niet laten kunnen. En nu ophouden. Want, zo geven de Japanners vijf jaar na dato ronduit toe, het eerste wat het ontwikkelingsteam te horen kreeg nadat het model intern werd gepresenteerd: “Mooie motor, maar hoe gaan we die positioneren?” Waarmee meteen de vinger op zere plek werd gelegd, want ondanks de lovende recensies van de uitgenodigde wereldpers bleef  het een vreemde eend in de bijt waarvan niet duidelijk was (of niet duidelijk werd overgebracht) wat het nou precies was: een nieuwe V-Max, een überversie van Ducati’s mateloos populaire monster of een cruiser met anabolen.

Wat precies de reden is waarom de MT-01 het grote publiek niet wist te bereiken. En dat is zondermeer jammer, want tijdens ons rendez-vous met de motor in de prachtige heuvelachtige omgeving van Zuid-Limburg ontpopte de motor zich als tot een heerlijk speeleding waarmee het heel ontspannen motorrijden is. Als een cruiser, maar dan een die wel gemakkelijk de bocht om is te krijgen.

Vijf jaar na dato hebben wij het gevoel van Kodo begrepen, nu de rest van motorrijdend Nederland nog…

• Enorm laagtoerig en soepel motorblok, stuureigenschappen, verbruik
• mist identiteit, flinke prijs, geluid

Technische gegevens