Test: SWM Superdual X

Tekst: Ed Smits
Fotografie: Vincent Burger

Kleine outsider

We hebben d’r wel iets mee, met van die kleine Europese merken die op een of andere manier hun stempel hebben gedrukt op de motorgeschiedenis, maar ergens vorige eeuw het loodje hebben moeten leggen als gevolg van mismanagement en de oprukkende Japanse suprematie. Je mag er op wachten, maar dan héb je ook watKleine merken die door ondernemers met motoren in hun hart weer een nieuw leven in worden geblazen en als outsiders zich staande proberen te houden in de motorindustrie. Zeker wanneer het van die bijzondere verhalen zijn als SWM. 

Nu is de geschiedenis van het ‘oude’ SWM nog geeneens zo bijster interessant, maar de wederopstanding des te meer. En dus waren we razend enthousiast toen de 2014 EICMA in Milaan werd verblijd met de revival van het Italiaanse SWM, dat oorspronkelijk in 1971 nabij Milaan door Piero Sironi en Fausto Vergani werd gelanceerd als SV.VM (Sironi Vergani Vimercate Milano), maar als SWM werd geschreven. SMW maakte naam en faam op het vlak van Trial, Enduro en Motocross. Al in 1972 was het Italiaans Motocross kampioenschap in de 125c een feit, een jaar later werd de productie van lichte motorfietsen tot 125cc met Sachs tweetakt motoren opgestart. Nou noemen ze zo'n GS wel vaak een tractor, maar eh... dit komt er eigenlijk veel dichter bij! En dat is een complimentDe Speedy Working Motorcycles wonnen de wereldtitel in de Trial en meerdere Italiaanse kampioenschappen in Motocross en Trial, maar ondanks de racesuccessen en de latere switch naar Rotax motorblokken ging SWM in 1983 failliet. 

Een sprong in de geschiedenis brengt ons naar het jaar 2014, het jaar dat SWM uit haar as herrijst en op de Milanese motorshow een nieuwe line-up van maar liefst 6 motoren presenteert. Daarmee lijkt de cirkel weer rond, maar voor het complete verhaal zullen we weer terug in de tijd moeten gaan. Naar het jaar 1987 om precies te zijn, het jaar dat Cagiva de motorendivisie van Husqvarna van de Zweedse eigenaren overneemt en de productie naar haar fabriek in Varese in Italië verplaatst. Vier jaar later werd door Cagiva ook het merk MV Agusta opgekocht en veranderde de naam van het moederbedrijf in MV Agusta Motor S.p.A.

In vijftien jaar tijd groeit Husqvarna onder de MV paraplu, tot in 2007 BMW op de deur klopt en Husqvarna van de Italianen overneemt om voet binnen de deur te krijgen in de offroad markt. De Duitsers hebben groten plannen met het van oorsprong Zweedse merk en al in het eerste jaar wordt op
Meer dan dit hoeft het wat display niet te zijn bij een Enduro. Alleen, dit is geen Enduro maar een Allroad

Mochten de knopjes je bekend voorkomen? Kijk voor de grap eens bij een andere Italiaan (om de hoek)

Het rekje en de ophangbeugels voor de optionele kofferset misstaan de Superdual niet. Zit is minder hoog dan de cijfers doen vermoeden

Laat design maar aan Italianen over. Offroad ABS, dus achter uit te schakelen de nieuwe ontwikkelingsafdeling werk gemaakt van een nieuwe lijn aan straatmodellen, op basis van het frame en de paralleltwin van de F 800 GS, en wordt in Biandronno aan de westkant van het meer van Varese een compleet nieuwe fabriek uit de grond gestampt. Om de kosten binnen de perken te houden worden sommige onderdelen in China uitbesteed. 

Ondanks de vele investeringen die BMW in Husqvarna doet is het huwelijk tussen de twee geen lang leven beschoren en in 2013 wordt het dan 110-jaar oude Zweedse merk weer in de verkoop gedaan, teneinde de focus te kunnen verleggen naar de snelgroeiende scootermarkt en elektrische mobiliteit. Husqvarna wordt overgenomen door het Oostenrijkse Pierer Industrie AG, het bedrijf van Stephan Pierer waar ook KTM onder valt. In tegenstelling tot BMW heeft Pierer echter geen enkele interesse in de line-up van Husqvarna, noch in de slechts 4 jaar oude fabriek, maar is het hem enkel om de Husqvarna merknaam en het dealernetwerk te doen. 

Dus was daar ineens een moderne motorfabriek met geschoold personeel dat buitenspel werd gezet. Inclusief de befaamde engineer Ampelio Macchi, die een lange geschiedenis met Italiaanse motoren heeft. Om je een beeld te geven: bij Aprilia was Macchi verantwoordelijk voor de waanzinnig vette 450cc en 550cc SXV (Supermoto) en RXV (Enduro) V-Twin motoren die (als ze heel bleven) voor behoorlijk wat opschudding wisten te zorgen, bij Ik ga op reis en ik neem meeHusqvarna was hij onder andere verantwoordelijk voor alle ‘rode-kop’ Huskys. Op haar eigen website claimt SWM dat Macchi een rol heeft gespeeld in 46 wereldtitels met Husqvarna en vijf met Aprilia. 

En dat brengt ons weer terug in het jaar 2014, als diezelfde Ampelio Macchi met steun van de Chinese Shineray Group de rechten van enkele pre-BMW Husqvarna’s en de nog glimmende fabriek in Italië overneemt en de merknaam SWM een nieuw leven inblaast. Op de EICMA in Milaan in november dat jaar worden maar liefst 6 nieuwe modellen gepresenteerd, waarvan het eerste model, de RS650 R op 8 juli 2015 van de productieband rolt. De RS650 was in feite een 2009 Husqvarna TE610, maar dan met een verbeterd EFI benzine-injectiesysteem. Een truc die door Macchi in feite over de hele range met 300, 500 en 600cc eencilinders werd uitgehaald. Om te voorkomen dat in feite oude Huskys voor KTM prijzen op de markt werden gezet werden veel onderdelen in China geproduceerd, terwijl de ontwikkeling, het testen en het grootste deel van de productie in Italië bleef. De RS 650 R werd gevolgd door de Superdual, die in twee varianten (de offroad georiënteerde Superdual X en de straat georiënteerde Superdual T) op de markt werd gezet. In een notendop een RS650 R, maar dan voorzien van een windscherm, een grotere tank en de voorbereiding op (optionele) zijkoffers, waarmee SWM zich richtte op een breder publiek.

Euro 4

Dat het desondanks nog bijna drie jaar heeft geduurd voordat de Superdual daadwerkelijk op de markt is gezet zal deels te maken hebben gehad met de Euro 4 richtlijn waar sinds 2017 alle nieuwe motoren aan moeten voldoen. Vanwege van de ongekende opstartfase werden de eerste modellen nog als Euro 3 op de markt gezet en pas later aan Euro 4 aangepast, maar daarnaast waren er in de opstartfase ook leveringsproblemen met toeleveranciers. Met als gevolg dat ondanks een eerste kennismaking eind 2015 Of 'ie een beetje offroad kan wordt er dan gevraagd. En hop, wel istiemet de RS650 R, een eerste test van de Gran Milano en een fabrieksbezoek het jaar erop, de Superdual ook bij ons van het netvlies verdween. Tot bij een toevallig bezoek aan SWM’s Benelux importeur Moto Mondo in de werkplaats een Superdual staat te glimmen. We hebben geluk, de fiets staat even niet ingepland waardoor hij per direct beschikbaar is. 

Het eerste dat opvalt is het ontbreken van het schuifje van de choke, waar de (Euro 3) RS650 R in 2015 nog mee was uitgerust, wat een hele verbetering voor de startprocedure is. Toch blijft dat starten nog wel een dingetje, over het algemeen is even de startknop aanraken voldoende om de 600cc eencilinder tot leven te krijgen, maar heel af en toe leek het alsof ‘ie d’r even geen zin in had. Bevangen door het extreem warme weer en met een buitentemperatuur van dik 35 graden boven nul kunnen we de Husky, excuus, SWM ergens nog geen ongelijk geven. Lekker binnen bij airco genieten van een ijsco is nu eigenlijk een veel beter plan dan rijden in dit extreem In andere landen heel normaal, boeren met een crossmotorwarme weer. Uit de dubbele hooggeplaatste einddempers klinken bescheiden ploffen van de 600cc eencilinder, hoewel… echt onaardig is het nog geeneens. De eencilinder haalt z’n overvierkante cilinderinhoud uit een boring x slag van 100 x 76,2 mm en wordt opgegeven voor een topvermogen van 54,4 pk bij 7.500 tpm en een koppel van 54 Nm bij 6.5000 toeren per minuut. Niet bepaald cijfers om mee te pochen aan de toog van je stamkroeg, tot je daar een rijklaargewicht zonder benzine van slechts 169 kilo tegenover stelt. En dán is het ineens een heel ander verhaal. Een Versys 650 is goed voor een topvermogen van 64 pk, maar brengt wel 209 kilo rijklaar op de schaal, dik 25 kilo méér dan deze SWM Superdual X.

Echt lage toeren mogen aan de Superdual niet zijn besteed (dan kan ook haast niet anders bij een eencilinder), maar toch zijn we best wel onder de indruk van de souplesse van het motorblok en de breed uitgesmeerde vermogensafgifte. Het blok geeft je weliswaar geen trap onder je kont, maar eenmaal op tempo kan er met de Superdual nog steeds aardig hard worden gescheurd. Honderdzesenzeventig kilometer per uur om precies te zijn, zo leert me het digitale display waaruit de hoogst gereden topsnelheid af te lezen is. Met koffers, dat dan weer wel, hoewel we niet het idee hadden dat het zonder koffers veel harder zou zijn gegaan. Naast dat het enkele kilometers aan topsnelheid kost hebben de koffers ook hun invloed op de rechtuitstabiliteit, ergens boven de 150 km/u begint de Superdual lichtjes het stuur te pendelen. Niet op het niveau dat het echt verontrustend wordt en bovendien is het inherent aan lange veerwegen, maar toch…

Maar dit zien we zo'n boer niet al te vaak doen. Ja déze boer wel...

Trouwens, nu wel ’t toch over de koffers hebben, deze behoren niet tot de standaard uitrusting van de Superdual X, maar zijn zeker wel aan te bevelen. Buiten dat ze genoeg ruimte bieden om je wekelijkse boodschappen in op te bergen zijn ze van zij- naar topladers om te zetten. En dat is wel zo handig wanneer je boven op je kleding voor een weekendje weg bijvoorbeeld wat waterflesjes en snacks voor onderweg hebt opgeborgen. Ook het montage-kliksysteem op het montageframe is – evenals het framepje zelf dat ook als bagagerekje dienst doet – prima voor elkaar, hoewel het wel jammer is dat SWM hier niet voor een monokey systeem is gegaan. Nu heb je dus twee sleutels, eentje voor contact en eentje voor de kofferset en het lullige is ook nog eens dat het sleuteltje van de kofferset veel fraaier is.
Valbeugels voor extra protectie. Bialbero, kennen we dat ook niet van ene Moto Morini?

FastAce voorvork en Sachs achtershock zijn instelbaar, maar draaien aan de knoppen was geeneens nodig

De Brembo 2-zuiger remklauw had iets pittiger mogen zijn. Geen staal maar een aluminium achterbrugErger is echter dat het contactslot zo is geplaatst dat met tweede sleutel eraan er amper ruimte overblijft voor je vingers om de motor op contact te zetten. 

Ook het display zelf hadden we graag anders gezien. Bij een model met Enduro achtergrond als de RS650 R kan een karig digitaal display nog ergens wel passend zijn, maar bij een meer ‘Allroad’ model had een iets forser display met meer informatie niet misstaan. Meer dan een (verder wel goed afleesbare) snelheidsmeter met daaronder geplaatste odometer (en uiteraard enkele controlelampjes) is het niet. Met de keuzeknop kan de odometer worden vervangen door trip1 en trip2 (waarbij trip1 bij ons op 0.0 bleef staan), een urenmeter (handig voor Enduro), gemiddeld verbruik (dat bij ons eveneens op 0.0 bleef staan), een klokje met seconden aanduiding en de eerder genoemde hoogst gereden topsnelheid. 

Buiten het karige display en onhandig gekozen positie van het contactslot is er weinig op de merken aan het ontwerp van de Superdual. Wat design betreft is ook deze SWM echt prima voor elkaar, net als bij elke andere Italiaan is ook bij de Superdual aandacht gegarandeerd en niet alleen van fervente motorrijders zelf. Zelfs mijn buurvrouw die niets met motoren heeft vond het wel een kek ding om te zien. Hetgeen ongetwijfeld deels komt door de fraaie rood/witte kleurstelling, die veel meer Onverhad gehad, nu snel de koffers erop en naar 't werktot de verbeelding spreekt dan de saaie grijze kleur van de Superdual T, die overigens ook op meer straat georiënteerd rubber in de maten 19” voor en 17” achter staat, waar deze Superdual X met Metzeler Sahara 3 Enduro banden in de maten 21” voor en 18” achter is uitgerust.

We zeiden het al, met een rijklaargewicht ex. benzine van 169 kilo is de Superdual heerlijk licht en dat merk je ook wanneer er op een bochtige dijk snel van richting moet worden veranderd. Zo heerlijk licht is z’n gewicht is ook het stuurgedrag, waardoor ondanks ‘slechts’ 54 pk de Lekdijk nog best wel vlotjes kan worden afgeragd. Het mooie is daarbij dat juist omdat ‘ie zo bescheiden klinkt en een hoge aaibaarheidsfactor heeft, waardoor niemand, maar dan ook echt niemand zich aan het stiekem toch best wel hoge tempo stoort. Wat acceleratie betreft mogen er genoeg fietsen zijn die deze Superdual het nakijken zullen geven, Opgepast, ik ben laat!maar zodra er weer een bocht aankomt – of liever nog, een armada aan bochten – dan zal die vermaledijde SWM weer in de spiegels opduiken. 

Wat zithouding betreft is er geen wezenlijk verschil met de RS650 R, de zadelhoogte oogt met 898 mm behoorlijk fors, maar het zadel is wel lekker smal waardoor ik toch met korte benen zonder problemen een voet stevig aan de grond kan zetten. Doordat ‘ie hoog op z’n poten staat is ook grondspeling gegarandeerd, pas bij boomstronken van meer dan 180mm in doorsnede zal de een beroep op de aluminium carterbeschermplaat moeten doen, daaronder is er geen vuiltje aan de lucht. Het windscherm houd je goed uit de wind, maar heeft wel als nadeel dat ik precies met m’n helm in de turbulentie (en dientengevolge: windruis) zit, dus zeker bij dit tropische weer zou dat Was wel op tijd van huis, dat wel. Maar ja, dan moet je niet onderweg nog willen spelenhet eerste zijn dat er af zou worden geschroefd. 

Zo ‘no-nonsense’ heerlijk als de Superdual zich op het asfalt gedraagt, zo gemakkelijk gaat het me ook af zodra een onverharde wegen en open velden worden ingestuurd. De 45 mm upside down FastAce voorvork waarvan de veervoorspanning en uitgaande demping instelbaar is mag misschien niet zo’n sexy uitstraling hebben als iets uit huize Öhlins, maar is terdege wel op z’n taken berust, waardoor offroad alle oneffenheden netjes worden geabsorbeerd en de Superdual ook de Steve McQueen jump probleemloos weet te doorstaan. Probeer dát maar eens met een Versys of V-Strom te doen, om maar eens een paar concurrenten erbij te halen. Het enige wat wel wat meer pit had mogen hebben was de remvertraging en bite van de enkele 300 mm wavedisk met axiaal gemonteerde Brembo 2-zuiger remklauw, het voelde alsof de vertraging niet in verhouding was met de kracht die op het remhendel werd uitgeoefend. 

Conclusie

Dus, is het lange wachten de moeite waard geweest? We denken niet dat Kawasaki en Suzuki veel hebben te beduchten met de komst van deze SWM Superdual, daarvoor is de focus te veel op het onverharde gelegd en mist de motor het comfort dat een multicilinder motor nu eenmaal meer te bieden heeft. Maar, mocht je op zoek zijn naar een motor die aanvoelt als een echte Enduro en waarmee je dus daadwerkelijk écht offroad kunt gaan, maar die er ook niet voor terugdeinst om in een ruk over de snelweg naar Luxemburg te knallen, en wil je iets dan anders is dan de rest, dan is deze Superdual zeker de moeite van het proberen waard. 

Kek Italiaans design, geen fratsen - dat scheelt, deinst nergens voor terug

Beetje achterhaald display, Brembo voorrem mag wel iets pittiger, positie contactslot niet echt handig gekozen

Technische gegevens