Zoeken

Zero vraagt patent aan voor 'nepkoppeling'

27 februari 2024
Strikt genomen is het bij een elektrische aandrijving totaal overbodig, maar bij Zero zien ze er blijkbaar toch voordelen in. De Amerikaanse fabrikant van elektrische motorfietsen heeft namelijk patent aangevraagd voor een koppelingshendel dat het koppel en de regeneratieve remkracht moduleert om het gevoel en de controle van een koppeling van een verbrandingsmotor na te bootsen.

We zouden Zero's idee van een nepkoppeling af kunnen doen als een gimmick om vastgeroeste motorrijders voor wie de verbrandingsmotor nog steeds heilig is over de streep te trekken, maar dat zou te gemakkelijk zijn en bovendien het idee geen recht doen. De koppeling op een verbrandingsmotor is immers veel meer dan alleen een aan/uit-schakelaar om het vermogen naar het achterwiel over te brengen. Het is ook een gereedschap dat we allemaal neigen te gebruiken om finesse toe te voegen tijdens het rijden, waardoor een extra dimensie van controle ontstaat. 

Of het nu gaat om het moduleren van het koppel bij het wegrijden uit stilstand of het harmoniseren met terugschakelen om een variabel niveau van motorremmen toe te voegen, de koppeling is een integraal onderdeel van het rijden, en voor degenen die voor het eerst op een elektrische fiets stappen, is dit een controle die vooral opvalt door zijn afwezigheid.

Zero lijkt de subtiele controle te erkennen die een koppeling biedt, getuige deze patentaanvraag, die een volledig normaal uitziend "koppelingshendel" laat zien en uitlegt hoe deze zou worden gekoppeld aan de elektronica van de motor, om vertrouwde feedback te geven aan de berijder.

Voor wat betreft het gevoel zegt het octrooi: "Om het gevoel van een traditionele koppeling na te bootsen, kan de kinematische relatie tussen het linker hendel, de koppelingen, rotatiesensor, juk, enz. zo worden geconfigureerd dat de rijder aanvankelijk een sterke toename van de weerstand voelt bij het verplaatsen van het hendel van zijn rustpositie, gevolgd door een piekverblijf of plateau, gevolgd door een aanzienlijke ontlasting, terwijl het hendel zijn volledig ingetrokken positie nadert. Als de rijder vervolgens de druk op het hendel vermindert, wordt deze naar zijn rustpositie geduwd door een veer." Met andere woorden, het zal precies hetzelfde gevoel geven als je gewend bent van een fiets met verbrandingsmotor.



Ook tijdens het gebruik zullen de resultaten van het gebruik van de hendel vertrouwd zijn, zelfs als deze niet daadwerkelijk de aandrijving via een set koppelingsplaten verbindt of verbreekt. Het octrooi legt uit dat: "Door het koppel dat door de motor wordt geleverd te verminderen, bootst het linkerhendel de werking en het gevoel, bijv. slip, van een koppeling van een meerversnellingsbak aanwezig in motorfietsen en andere voertuigen die worden aangedreven door verbrandingsmotoren." 

We gebruiken de koppeling echter niet puur en alleen om het koppel te reduceren, maar bijvoorbeeld ook om het blok meer toeren te laten draaien en daardoor in een sterker deel van de powerband te komen dan de gekozen versnelling toe zou staan - hoogst gebruikelijk bij tweetakten. Of om de motor op het achterwiel te trekken, iets dat wij uiteraard nooit zouden doen. Zero heeft dat ingezien en haar nepkoppelingshendel zo geprogrammeerd om op dezelfde manier te reageren als een koppelingshendel bij een verbrandingsmotor doet. 

Het patent zegt: "Bijvoorbeeld, het snel loslaten van het linker hendel kan ervoor zorgen dat de controller een korte tijd meer koppel van de elektromotor doorgeeft dan conform de stand van het gashandvat, om het gevoel van 'de koppeling loslaten' bij een voertuig met meerversnellingsbak en koppeling te simuleren."



Dezelfde ideeën zijn van toepassing tijdens het vertragen, wanneer de pseudo-koppeling kan worden gebruikt om het effect van het regeneratieve remmen van de fiets te verzachten of te versterken. Het octrooi legt uit dat "de controller de motor doet werken als een generator om elektrische energie aan de batterij te leveren en het voertuig te remmen als een functie van de rotatiepositie, hoekverplaatsing, kracht en/of druk die op het linker hendel wordt uitgeoefend. 

Bovendien kan de controller rekening houden met de snelheid van de verandering van de rotatiepositie, hoekverplaatsing, kracht en/of druk die op het linker hendel wordt uitgeoefend bij het bepalen van de hoeveelheid regeneratief remmen die moet worden toegepast. Bijvoorbeeld kan een snelle beweging van het hendel aangeven dat de bestuurder van het voertuig een zeer hoog niveau van regeneratief remmen eist, bijv. tijdens een noodstop, terwijl een langzamere beweging van het linker hendel minder drastische eisen voor regeneratief remmen kan aangeven."

Waar Kawasaki in promo-video's al een elektrische motor met versnellingsbak heeft getoond en ook Kymco voor een soortgelijk idee patent heeft aangevraagd, is het niet duidelijk of Zero ook die kant op gaat. Het patent van Zero laat de mogelijkheid open en zegt dat het systeem samen met een automatische, koppelingsloze versnellingsbak kan worden gebruikt, maar het document maakt geen melding van het geven van controle over nep-versnellingen aan je linkervoet.

Zero's nepkoppeling is in de tekeningen op een SR/F gemonteerd, wat de suggestie zou wekken dat wanneer de koppeling in productie wordt genomen, de SR/F het eerste model zal zijn waarbij het zal worden toegepast.