Nader bekeken: BMW Concept 6

Vraag de gemiddelde motorrijder naar een motorconfiguratie en negen tegen tien dat hij die vraag met ‘vier-in-lijn’ of gewoon viercilinder zal beantwoorden. Een beetje doorvragen zal waarschijnlijk ook nog een V-Twin of ééncilinder opleveren, terwijl dat toch écht niet de enige configuraties zijn die in het verleden door fabrikanten werden toegepast.

Zo ook zescilinders, die vanaf het eerste model ergens in de jaren ’70 van de vorige eeuw tot de verbeelding spraken maar tevens garant stonden voor een haat/liefde verhouding bij de heren engineers. Voordelen van de zes-in-lijn waren de ongekend soepele vermogensafgifte en – zeker in die tijd – sterke krachtbronnen, maar het brede en zware motorblok kwam de wegligging en handling niet bepaald ten goede.

En dus stierf het concept van de zescilinder een stille dood. De meeste fietsen eindigden in handen van liefhebbers, verzamelaars of eindigden in diverse motormusea wereldwijd, om nu nog slechts sporadisch buiten te worden gelaten. Maar daar gaat, dankzij BMW, binnen afzienbare tijd weer verandering in komen. Op de EICMA 2009 kwamen de Duitsers met de Concep 6, een conceptfiets op basis van een ‘ zes-in-lijn’  krachtbron.

Een concept dat méér is dan alleen een concept…

Tekst: Ed Smits
Foto’s: BMW

De zescilinder herontdekt

Dat uitgerekend BMW het concept van de zes-in-lijn uit de ijskast heeft gehaald is niet vreemd, al meer dan zeven decennia wordt deze configuratie toegepast bij BMW auto’s. Bij motorfietsen bleef het echter bij enkele prototypen, waarbij de zescilinder zowel langs- als dwarsgeplaatst werd gemonteerd, maar de nadelen van het brede motorblok (en, misschien net zo belangrijk, het zware gewicht)
Extreem smalle bouw door enerzijds een oververkante boring/slag verhouding en anderzijds alle (elektrische) aandrijvingen boven de versnellingsbak te plaatsen. wogen niet op tegen de voordelen. Toch hield het de heren engineers bij BMW wel bezig en werd enkele jaren geleden besloten het concept, dankzij de huidige kennis van engineering en materialen, een nieuw leven in te blazen.

Het startpunt van de dynamische introductie van de zes-in-lijn in de nieuwe BMW Concept 6 is uiteraard de extreem compacte vorm en configuratie van het nieuw ontwikkelde zescilinder motorblok. Een motorblok dat ongeveer 100mm smaller is dan eerdere zescilinder creaties en daarmee zondermeer als behoorlijk compact kan worden gezien. Sterker, BMW claimt dat het motorblok slechts marginaal breder is dan hun ‘conventionele’ vier-in-lijn, en dat is zondermeer knap te noemen. Dit wist men te realiseren door een minder overvierkante boring/slag verhouding toe te passen. Voor de niet techneuten onder ons: een relatief langer slaglengte in combinatie met een kleine zuigerdiameter. Daarnaast werden zaken als dynamo en andere elektrische zaken met hun aandrijving naar achter de krukas verplaatst in de vrije ruimte boven de versnellingsbak.

Door toepassing van high-tech lichtgewicht constructies op alle vlakken wist BMW het gewicht van de zescilinder binnen de perken te houden. Om te beginnen bij de holle krukas en lichtgewicht drijfstangen, die dankzij hun uitgekiende massa en configuratie het gebruik van een balansas (met daarbij behorende aandrijvingen) overbodig maakte, wat wederom het gewicht ten goede komt. Net als bij de K1300 werd ook het motorblok van de Concept 6 voorovergekanteld gemonteerd onder een hoek van 55º. Dit moest volgens BMW niet alleen het zwaartepunt, maar ook de gewichtsbalans, essentieel voor sportieve aspiraties en een precies stuurgevoel, ten goede komen. Daarnaast ontstond boven het motorblok extra ruimte om een aërodynamisch geplaatst inlaatsysteem te monteren en konden de frameprofielen ideaal worden geconfigureerd. Toepassing van een dry-sump smeersysteem kwam de compactheid en massa van de zescilinder ook ten goede, het motorblok kon lager worden gemonteerd dan in geval met oliecarter het geval was geweest. In tegenstelling tot normale dry-sump systemen koos BMW ervoor het oliereservoir te integreren in de achterkant van het motorblok, waardoor een losse olietank kon komen te vervallen. Hetgeen wederom de compacte bouw en massa van het geheel ten goede kwam.

Hoewel het een peulenschil was geweest de nieuwe zes-in-lijn op topvermogen te ontwikkelen was dát niet de topprioriteit bij het ontwikkelingsteam van BMW. Qua topvermogen zal de zescilinder dan ook niet veel afwijken van de huidige K1300 serie. Het koppel daarentegen is een heel ander verhaal, BMW claimt dat het koppel van de zescilinder in de bovenste regionen zal bevinden, vergelijkbaar met een ‘normale’ cilinderinhoud van minimaal 1,6 liter. En daar is, als we de cijfers mogen geloven, geen woord van gelogen. De zescilinder wordt opgegeven voor een koppel van 130 Nm, dat al bij 2.000 toeren wordt afgegeven en wordt vastgehouden tot bijna 9.000 toeren per minuut, en dat is zondermeer ongekend.

Cafe Racer Style

Om het nieuwe revolutionaire zescilinder motorblok op passende wijze onder de aandacht te brengen kreeg het designteam de opdracht een spraakmakende creatie te ontwerpen. Het moest daarbij méér zijn dan slechts een poging een motor te ontwerpen die nog nooit was vertoond, het moest een ontwerp zijn dat de suprematie en dynamiek van de zescilinder zou onderstrepen. Werken aan de Concept 6 betekende voor de ontwerpers bij BMW dan ook focussen op technische functionaliteit en kwaliteit en, vooral, het emotionele element van mens en machine tot elkaar te brengen. Basisregel binnen het ontwerpteam was dat een motor niet alleen de wetten der functionaliteit moet volgen, maar ook in alle facetten emotie moet oproepen. In een notendop: de motor moest spraakmakend zijn.

Dat was precies de reden waarom het accent van de Concept 6 op de krachtige zescilinder als hart van de nieuwe machine lag. De lange voorkant en korte kont van het ontwerp, ontworpen in een mix van klassieke en moderne stijlelementen, moesten de fiets daarbij de uitstraling van een legendarische café racer geven. En daarin is men naar onze bescheiden mening zondermeer geslaagd. Bij BMW doen ze er zelfs nog een schepje bovenop, in de persmap wordt het design van de Concept 6 omschreven als een krachtige spierbundel met body elementen in het verlengde van de power unit, afgewerkt in speciaal platinum kleurstelling, die het motorblok vanuit elke hoek aanbiddelijk presenteren.

BMW mag met de concept 6 claimen de café racer heruitgevonden te hebben, zeker voor wat betreft de minimale stroomlijn met vloeiende neus/tank combinatie doet veel denken aan de Suzuki Katana, een icoon dat stamt uit de tijd dat zescilinders een
Afgekeken van de S1000RR: airducts die voor een aerodynamische luchtgeleiding moeten zorgen.
Geen contactsleutel meer, maar een vanuit de automotive overgenomen start/stop systeem.
Next generation digitaal display, inclusief navigatie en koppelmeter. opmars leken te maken enkele decennia geleden. Het door BMW genoemde Split Face, een stijlicoon dat BMW ook bij de S1000RR toepaste, werd over de uit carbon vervaardigde tank geplaatst en uit meerdere lagen opgebouwd, waarbij de aluminium buitenschaal in schril contrast moest staan met de witte tankcover. De LED koplamp, die in het verlengde doorloopt in het LED achterlicht, snijdt daarbij de Concept 6 als het ware in middendoor.

Qua rijwielgedeelte stond de K1300 serie model voor de Concept 6. Uiteraard werd het frame compleet nieuw ontworpen rondom de nieuwe zescilinder, maar dat is eigenlijk meteen het enige unieke. De vering van de Concept 6 is opgebouwd uit bestaande en bewezen elementen, en bieden wat dat betreft niets nieuws onder de zon. Het lichtgewicht aluminium frame werd voorzien van Duolever vering aan de voorzijde en paralever vering aan achterzijde. Ook de 17” gesmede wielen, die bij deze Concept 6 wel bijzonder fraai zijn uitgevoerd, werden al eerder door de Duitsers toegepast. Om het sportieve karakter van de fiets te onderstrepen werden zeszuiger remklauwen gemonteerd.

Ander designaspect dat het superieure karakter van de Concept 6 moest onderstrepen is het zeskamer uitlaatsysteem compleet met zijpijpen en de opvallend aanwezige, in platinum afgewerkte, inlaatkanalen. Van de ontwerp van de S1000RR Supersport werden aërodynamische aspecten als de twin-tipped motorspoiler en luchtgeleidingslementen overgenomen. Onderdelen die een brug moesten bouwen tussen functioneel en duidelijk zichtbare technologie enerzijds en het zachtaardige ontwerp van de body elementen anderzijds. Het compleet digitaal uitgevoerde display werd ook zo minimalistisch uitgevoerd, terwijl het toch de broodnodige informatie zou moeten vrijgeven. Een toerenteller kwam daarbij te vervallen, in plaats daarvan is uit het display de hoeveelheid beschikbare koppel af te lezen.

Het volledige team dat binnen BMW verantwoordelijk was voor de Concept 6. En dan zijn er nog mensen die zich afvragen waarom prototypes zoveel geld moeten kosten..

De Concept 6 mag – voorlopig – nog een concept zijn, volgens BMW zal binnen afzienbare tijd een eerste model op basis van dit ontwerp in productie worden genomen. Echter niet als Café Racer Icoon, maar in eerste instantie als vette tourbuffel die als ‘top of the range’ zal worden uitgebracht, waarna volgens BMW meerdere modellen zullen volgen.

Waaronder hopelijk ook een productieversie van deze Concept 6.