Zoeken

Book Club review mei: Sempre Piu Forte – The complete history of Moto Morini

25 mei 2020
Als een van de overlevenden van de Italiaanse motorgeschiedenis heeft nog niemand een diepgaand boek over Moto Morini geschreven. Het is het vergeten Italiaanse merk, ondanks een eervol record op het circuit en de ontwikkeling van de populaire begin jaren '70's 3½, het eerste Morini model dat tegenwoordig wereldwijd als baanbrekend ontwerp wordt erkend - 's werelds eerste motorfiets in volumeproductie met een elektronische ontsteking, tandriem-nokkenasaandrijving en een zesversnellingsbak.

Maar nu heeft de Belgische morinista Wim Raeymaekers die omissie rechtgezet, met het enorme, in eigen beheer gepubliceerde 554 pagina's dikke 'Semper Piú Forte - The complete history of Moto Morini' die in het Engels en in het Italiaans is geschreven en nu per postorder beschikbaar is. De titel van het boek betekent ‘Ever Stronger’ - Morini's motto sinds de oprichting in 1937 - en het wordt geïllustreerd met een overtreffende trap aan foto's uit verschillende bronnen en met Wim's eigen uitgebreide collectie die de afgelopen 30 jaar sinds 1988 is opgebouwd.

Want dat was het jaar dat Raeymaekers zijn eerste Morini kocht, een 1976 3½ die hij nog steeds bezit, en kort daarna het picareske karakter van het merk ontdekte. Moto Morini was altijd de Cagney-achtige kleine man, die boven zijn gewicht uitsteeg door voor zichzelf op te komen tegen de grote klasse van de Italiaanse motorindustrie, of het nu Gilera, Moto Guzzi of Bianchi was in het pre-WW2-tijdperk, of dergelijke voormalig Bologna-buurman Ducati, in de huidige tijd. 

“Ik was verbaasd om te zien wat [Moto Morini] in de jaren vóór 1970 had geproduceerd”, zegt Wim in zijn voorwoord. “Meerdere bezoeken aan Italië volgden, wat de aankoop van verschillende mooie eencilinder Moto Morini-fietsen opleverde. Mijn interesse en genegenheid voor het Bolognese merk groeide en naast motorfietsen begon ik ook tijdschriften, originele brochures en foto's te verzamelen. Terwijl mijn verzameling informatie groeide, kwam ik erachter dat... veel artikelen die al over Moto Morini geschreven waren, niet correct of niet compleet waren. Vergeleken met andere illustere motormerken was er nog geen boek over Moto Morini beschikbaar - althans niet wat ik in gedachten had wat het verhaal van Moto Morini zou moeten zijn.” 

Dus, hoewel hij geen professionele schrijver was, besloot hij dit zelf te produceren en nam hij drie jaar nachtlessen om Italiaans te leren, om te kunnen praten met de belangrijkste spelers in de geschiedenis van het merk. Het is dus niet overdreven om te zeggen dat dit boek een liefdeswerk is, het levenswerk dat elke fan van Italiaanse fietsen zal verwelkomen.

Waarom? Een reden is dat het uitmuntende design een nieuwe standaard heeft gezet voor de presentatie van zulk een merkgeschiedenis. Dat en die rijke selectie van 588 foto's uit de periode vanaf 1924, en de antecedenten van Moto Morini in het MM-bedrijf, die de Italiaanse liefdesaffaire met sfeervolle details heeft vastgelegd. 

Raeymaekers heeft het boek goed georganiseerd, met ongeveer 40% van de 544 pagina's elk gewijd aan productie en racen (zowel on- als off-road), en de resterende 20% aan vroege hoofdstukken die de toon zetten. Deze omvatten een profiel van grondlegger Alfonso Morini, een samenvatting van de rijke bijdrage van Bologna aan de motorgeschiedenis sinds het begin van de jaren '20, en een geschiedenis van het bedrijf Moto Morini vanaf de oprichting in 1937 tot heden, en de aankoop in 2018 door de huidige eigenaar, de Chinese fabrikant Zhongneng. 

Het is misschien verrassend dat er veel meer details zijn over de verschillende geintjes die Alfonso Morini doormaakte bij het starten van het bedrijf vlak voor de Tweede Wereldoorlog, de ambtsperiode van zijn dochter Gabriella na zijn overlijden in 1969, voordat het nogal onredelijke gedrag van de vakbonden haar dwong om de bedrijf in 1987 aan de gebroeders Castiglioni te verkopen [waarop de meeste Morini-arbeiders hun baan verloren], en dan van de heropleving van het bedrijf in 2003 onder de familie Berti. 

De motieven van de drie Berti-broers om te investeren in het herstarten van Moto Morini, en hoe ze het bedrijf nieuw leven hebben ingeblazen, worden niet behandeld, en evenmin is het verhaal van hoe Ruggeromassimo Jannuzzelli, nadat het in 2012 door hemzelf en een partner was gered van faillissement, het bedrijf opnieuw opbouwde tot het punt waarop het verkocht zou kunnen worden aan de Chinezen.

De verschillende hoofdstukken over zowel racefietsen als racen zijn daarentegen gedetailleerd en informatief, met name het verslag van de quixotische campagne van Tarquinio Provini op de enige 38pk Morini-single, die een astronomische 14.000 tpm loopt in het 250GP Wereldkampioenschap 1963 tegen de macht van Honda. 

Provini werd enkel en met een verschil van slechts 2 punten verslagen door Jim Redman op de viercilinder Japanse fiets. Beide wonnen vier races in de serie van negen ronden, waarbij het Morini-team de negende race miste nadat de toegang tot het communistische Oost-Duitsland was geweigerd, op de gronden van ontoereikend papierwerk! 

Raeymaekers behandelt ook de effectiviteit van Morini bij het voortbrengen van toekomstige sterren zoals toekomstige wereldkampioenen Umberto Masetti, Provini en Giacomo Agostini, voordat ze verloren gaan aan grotere, rijkere fabrieken zoals Gilera en MV Agusta.

Er is ook een fascinerend verslag van de Moto Morini-prototypen die nooit in productie kwamen, zoals de 350 Turbo, de supercharged 125 viertakt en de vloeistofgekoelde 720cc V-twin die werd geërfd door de Castiglionis en die beter presteerde dan de gelijkwaardige Ducati 750/900 desmodue V-twin-motoren in directe vergelijkende tests, waarna het 'verdween' door het fabrieksmanagement van Ducati, uit angst dat het hun desmo V-twins zou vervangen - zoals het aantoonbaar had moeten doen. 

Dit was het werk van ongetwijfeld de grootste man in de geschiedenis van Moto Morini, de hoofdingenieur voor twee belangrijke periodes, Ing. Franco Lambertini. Hij was ook de ontwerper van de Heron-headed 72 ° V-twin hi-cam 3½-motor, evenals de huidige Corsaro 1200-reeks van 1187cc 87 ° V-twin CorsaCorta-motor. Een bescheiden maar echt begaafde ingenieur wiens opeenvolging van innovatieve ontwerpen werd gecreëerd tijdens een carrière die leidde van Ferrari tot Morini, vervolgens Piaggio en weer terug naar Morini. De prestaties van Lambertini komen goed aan bod in dit boek.

Moto Morini was tot nu toe zelfs naar Italiaanse maatstaven nooit meer dan een klein, maar weliswaar prestigieus familiebedrijf, wiens sportieve flair het wijdverbreide respect opleverde als underdog die veel grotere en meer prestigieuze merken kon verslaan. Het prachtige boek van Wim Raeymaekers vertelt een verhaal dat al lang had moeten wachten - en waarschijnlijk had alleen iemand die echt een passie voor het merk had, erin kunnen slagen zo'n complete en voortreffelijk gepresenteerde geschiedenis te creëren.

Sempre Piú Forte – The complete history of Moto Morini
By Wim Raeymaekers
ISBN 9789464000573
Gepubliceerd door Wim Raeymaekers   www.morinibook.com 
554 pagina's 588 foto's Tweetalig, Italiaans en Engels. 
Prijs rechtstreeks van uitgever: € 79,00 excl. verzending.